روش­شناسی پژوهش

1. 1. ۱- مقدمه

در فصل دوم به بررسی مبانی نظری و ادبیات موضوع پرداخته شد. یک پژوهشگر پس از انتخاب و تعیین موضوع پژوهش باید به دنبال تعیین روش پژوهش باشد. پایه هر علمی روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می­رود. انتخاب روش پژوهش بستگی به هدف­ها و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن دارد. بنابراین هنگامی می­توان در مورد بررسی و انجام یک پژوهش تصمیم گرفت که ماهیت، موضوع پژوهش ، هدف­ها و نیز وسعت و دامنه آن مشخص باشد. به عبارت دیگر، هدف از انتخاب روش پژوهش آن است که محقق مشخص نماید چه روش و شیوه­ای او را دقیق­تر، سریع­تر و آسان­تر در دستیابی به پاسخ پرسش­های پژوهش مورد نظر یاری می­نماید.

پژوهش حاضر بدنبال بررسی ارتباط بین اندازه­شرکت، زمان­بندی و مدیریت سود در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد. متناسب با هدف کلی پژوهش، فرضیاتی مطرح شده است و ارتباط بین متغیرهای پژوهش، اساس تصمیم ­گیری در خصوص این فرضیات می­باشد. بنابراین آزمون­های همبستگی بیشترین نقش را در تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش ایفا می­ کنند.
در این فصل، در ارتباط با روش پژوهش، فرضیه‌های پژوهش­، متغیرهای پژوهش و نحوه محاسبه آنها، جامعه و نمونه آماری، قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی پژوهش، روش جمع‌ آوری اطلاعات و داده‌ها، و روش‌های آزمون فرضیه‌ها و معرفی مدل پژوهش بحث شده است.
۳-۲- روش پژوهش
در­هر پژوهش ابتدا باید ماهیت، اهداف و دامنه آن مشخص شود تا بتوان با بهره گرفتن از قواعد و ابزار و از راه­های معتبر به واقعیت­ها دست یافت. فرایند پژوهش، فرآیندی است که طی آن محقق می­ کوشد با پردازش علمی و منظم درون داده ­ها، فرضیه ­های خود را به بوته آزمایش بگذارد.
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ جمع آوری اطلاعات توصیفی و از نظر تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع همبستگی است. توصیفی به این دلیل که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده ­های مورد بررسی است و برای شناخت بیشتر شرایط موجود می­باشد و همبستگی به دلیل اینکه در این پژوهش رابطه بین متغیرها موردنظر است­. پژوهش حاضر به بررسی روابط بین متغیرها پرداخته و در پی اثبات وجود این رابطه در شرایط کنونی براساس داده ­های تاریخی می­باشد. بنابراین می­توان آن را از نوع علی- پس رویدادی طبقه ­بندی نمود. استفاده از داده ­های تاریخی به این دلیل است که فرض می­ شود روند گذشته ارتباطات بین متغیرها به شرایط فعلی تسری دارد. در اینگونه پژوهش­ها، پژوهشگر به بررسی علت و معلول (متغیر وابسته و متغیر مستقل) پس از وقوع می ­پردازد.در این پژوهش­ها بین متغیرها یک رابطه آماری وجود دارد که هدف بررسی این رابطه می­باشد.
بطور کلی روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نطر زمان اجرا مقطعی، از نطر نوع دادها کمی، از نطر منطق اجرا استقرایی، از نطر نحوه اجرا توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی می­باشد.
۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش را کلیه شرکت­های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می­دهد. در این پژوهش از داده ­های مالی طبقه ­بندی شده و حسابرسی شده شرکت­های فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران استفاده شده است. دلایل انتخاب جامعه آماری مذکور این است که سازمان بورس اوراق بهادارتهران اطلاعات نسبتاً جامعی درخصوص وضعیت شرکت­ها و روند عملکردهای مالی و اقتصادی آنها دارد و می­توان گفت تنها منبع اطلاعاتی است که با بهره گرفتن از آن می­توان به منابع اطلاعاتی مالی شرکت­ها دسترسی یافته و مدل­های پژوهش را مورد آزمون قرار داد.
۳-۴- روش نمونه گیری
در علم آمار جهت تعمیم نتایج حاصل از پژوهش به کل جامعه بگونه­ای که هم هزینه و زمان انجام مراحل مختلف پژوهش معقول باشد و هم تعمیم نتایج قابل اتکا باشد، روش­های مختلفی برای نمونه گیری پیشنهاد شده است.­ آنچه که مهم به­نظر می­رسد این است که پژوهشگران در رشته­ های مختلف و در تحقیقات با موضوعات مختلف سعی نمایند بهترین روش نمونه گیری که بیشترین کارآیی را در نیل به اهداف مذکور دارد؛ انتخاب نمایند. اغلب در پژوهش­هایی که بر پایه اطلاعات حسابداری و بازار سرمایه است؛ نمونه گیری به روش سیستماتیک انجام شود. در این روش ابتدا شرایطی جهت انتخاب نمونه تعریف می­ شود و نمودهای فاقد شرایط مذکوراز نمونه حذف می­گردند. این شرایط با توجه به مدل آزمون فرضیات و متغیرهای پژوهش تعیین می­ شود. دلیل استفاده از این روش و تعریف چنین شرایطی همگون نمودن نمونه آماری مورد مطالعه با کل جامعه و امکان تعمیم نتایج حاصل از آزمونها به جامعه آماری می­باشد.
باتوجه به متغیرهای پژوهش می­­توان ضوابط ذیل را جهت اعمال در نمونه گیری حذفی سیستماتیک تعریف نمود.

• • در طول سال­های مالی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ در بورس حضور داشته اند.

• • سال مالی آن­ها پایان اسفند ماه می­باشد.

• • جزء شرکت­های صنعت سرمایه ­گذاری، واسطه­گرهای مالی و بانک­ها نباشند.

• • اطلاعات مربوط به متغیرهای پژوهش از گزارش­های سالیانه شرکت­ها، قابل دسترس باشد.

• • جزء شرکت­های زیان­ده نباشند.

۳-۵- حجم نمونه آماری
حجم نمونه آماری با­توجه به تعداد جامعه مورد مطالعه و روش موردنظر برای نمونه گیری، متغیر می­باشد. از طرفی مسئله تعیین مناسب­ترین تعداد نمونه به موضوع هزینه و منفعت بستگی دارد. بهتر است تا آنجا که امکانات اجازه می­دهد بزرگترین نمونه انتخاب شود. با بزرگتر شدن نمونه، نتیجه پژوهش تصویر بهتری از جامعه را ارائه می­ کند و از نظر آماری معنی­دارتر می­ شود­. دست­کم، باید نمونه در سطحی تعیین شود که بتوان آزمون­های لازم را با توجه به پرسش پژوهش انجام داد.­ جدول ۳-۱ نحوه انتخاب و استخراج نمونه آماری مناسب پژوهش را باتوجه روش نمونه گیری، ملاحظات و شرایط مطرح شده و داده ها و اطلاعات موجود در بورس نشان می­دهد.
جدول ۳-۱. چگونگی انتخاب شرکت­های مورد مطالعه تحقیق