۴-۷-۲-موج دوم: در خلال و بعد از جنگ جهانی اول
مهاجرت بزرگ بعدی در بحبوحه جنگ جهانی اول و انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روی داد انقلاب گروهی براثر جنگ و بی ثباتی خانه و کاشانه خود را از دست دادند و به ایران مهاجرت کردند مهاجرت خصوصا قشر مذهبی و روحانیون تحت فشار انقلاب کمونیستی در شوروی به ایران مهاجرت کردند.
۴-۷-۳-موج سوم :در خلال و بعد از جنگ جهانی دوم
موج سوم مهاجرت ها با درگیری روسیه در جنگ جهانی دوم آغاز شد. بسیاری از خانواده ها بر اثر فشار جنگ و فشار دولت شوروی به تالش جنوبی مهاجرت کردند بسیاری نیز موقتی و با سودای بازگشت آمده بودند و پس از بسته شدن مرز نیمی از اهالی خانواده شان در آن سوی ماند و نیمی در این سو که منجر به بیش ۶۰ سال جدایی گشت تا باز شدن مرز پس از۱۹۸۹ مردم خود از مرز گذشتند و فامیل خود را یافتند.
مهاجرت های اجباری یا تبعید دست جمعی وسیعی نیز در این سال ها(۱۹۳۹_۱۹۳۵) به وقوع پیوست، مرز نشینان ، و طوایف و اقوامی که مورد اعتماد تشخیص داده نشدند مانند طوایف شاهسون ،تالش میکائیلو ها و….که با آن سوی مرز یعنی ایران رفت و آمد و مراوده داشتند ان ها گفته بودند یا آنسوی مرز بمانید یا این سو. تالش ها را قومی ایرانی با گرایش به ایران تشخیص دادند و گروه گروه تبعید کردند تبعید چندین هزار نفر به قزاقستان ازسال ۱۹۳۵ تا ۱۹۳۹ از این دست است در قزاقستان ولایت شو یا چو (زمان شوروی چو گفته می شود) از محل های استقرار تالش ها بوده است. شیوه تبعید بدین شکل بود که سرباز ها به روستا ها می ریختند و به زور اسلحه مردم را به سمت قطارها می بردند. یک بخش ازتالشان تبعید شده به قزاقستان بعد از مرگ استالین اجازه بازگشت یافتند که از آن میان گروهی باز گشتند و گروهی ماندند.
۴-۷-۴-موج چهارم : از جنگ جهانی دوم تا فروپاشی شوروی
موج چهارم مهاجرت ها در دوران شوروی پس از ۱۳۳۹ بیشتر درون آذربایجان متمرکز بود در این سال ها تالش ها به دنبال کار به سومقایت و گنجه و باکو و سارای و… کوچ کردند، به طوری که جمعیت های متمرکز و قابل توجه ای تشکیل دادند به طور مثال محله بینه در اطراف باکو که از مهاجران تالش لریکی تشکیل شده یا ماشتاقا محل تات ها است که تالش ها در ان زیاد شده اند. نیمی از جمعیت شهر اقتصادی صنعتی سومقایت را تالشان تشکیل می دهند.
۴-۷-۵-موج پنجم: بعد از فروپاشی شوروی
۴-۷-۵-۱-مهاجرات های تحصیلی
قبل از فروپاشی شوروی بیشتر مهاجرت ها به نقاط مختلف شوروی خصوصا مسکو و سنت پترز بورگ مهاجرت های تحصیلی بود مانند مهاجرت میرزا رحیم اف همکلاسی پیریکو(نویسنده لغت نامه تالشی روسی) یا نسل بعدی که دکتر هلال محمدف و جوانان هویت طلب تالش در میان آن ها بودند.
۴-۷-۵-۲- مهاجرت های کاری
مهاجرت های کاری عموما بعد از استقلال آذربایجان رخ داد بسیاری برای کار به سراسر روسیه کوچ کردند در روسیه شهرهای مسکو و سنت پطرز بورگ، در سیبری: نوا سیبیرسک، نورینسک، پطرازاوتسک، ولادی واستوک، یکاترینبورگ، اسوردولوسک از مقصدهای اصلی شان بوده همچنین کشورهای بلاروس، اکراین، کشورهای بالتیک، لتونی، استونی و در آسیای مرکزی، قزاقستان و قرقیزستان از مقصدهای مهاجرتشان بوده. مهاجرت به کازان مرکز تاتارستان هم صورت گرفته است. مهاجرت به ترکیه هم صورت گرفته علائق مذهبی در مهاجرت به این دو منطقه مسلمان خصوصا میان اهل تسنن بی تاثیر نبوده است.این مهاجرت ها معمولا به صورت شبکه ای و طایفه ای صورت می گیرد اینگونه که شخصی به بازاری ورود می کند و بعد چند سال فامیل و اهالی طایفه و منطقه او با روابط خویشی به آن بازار وارد می شوند.به طور مثال:

مدوژها(اهالی روستای مدو) بیشتر به هشترخان(آستاراخان) رفته اند و کولوتونژون(اهالی کوله تون) به سنت پطرز بورگ رفته اند.
۴-۷-۵-۳-مهاجرت های سیاسی
برخی از مهاجرت ها به دلایل سیاسی روی داده است مانند مهاجرت سران جمهوری تالش مغان پس از سقوط جمهوری و گروهی از افرادی که درگیر این موضوع بودند.مقصد اول این گروه ها روسیه بوده است اما پس از آزادی و تبعید علی اکرم همت اف(رییس جمهور تالش مغان) به هلند مهاجران بعدی به او پیوستند که بر تعدادشان همچنان افزوده می شود. درعید نوروز در عید قربان،در سال نو میلادی،سنت(ختنه سوران)،عروسی در روسیه و در ده اگر هر دو آنجا باشند در ده نمی گیرند.
۴-۸-مذهب در تالش شمالی
۴-۸-۱-شیعه و سنی
در دوران شوروی مذهب مخفی بود، پس از استقلال آذربایجان هویت ها ی مذهبی آغاز به نمایان شدن نمودند. تالش های شمال ۹۵ درصد شیعه جعفری هستند و ۵ درصد سنی شافعی اند که در آستارا و اطراف آستارا ساکن اند. با اینکه تعداد اهل تسنن در تالش شمالی نسبت به اهل تشیع کم هستند اما اقلیتی چشم گیرند و حتی مطمع نظر و برنامه ریزی گروه های وهابی و سلفی نیز بوده اند هرچند اکثریت قاطع شان با شیعیان تالش تعامل سازنده و برادری دارند اما خبر هایی مبنی بر حضور تعداد اندکی از آن ها در سوریه و در جمع گروه های رادیکال سنی گزارش شده است.
۴-۸-۲-نورچی ها
فتح الله گولن(متنفذ و سرمایه دار بزرگ ترکیه) مدارس وکالج پیشرفته در آذربایجان و مناطق تالش نشین تاسیس کرده است که به زبان انگلیسی و ترکی است و به موازات علم عقاید نورچی و ترکیه گرایی تبلیغ می شود. این مدارس خصوصی (پولی) و از نظر آموزشی سطح بالایی دارند.نورچی ها پیروان طریقتی اسلامی هستند، فتح الله گولن از حامیان این طریقت است گروهی از تالشان که بعد از استقلال آذربایجان به ترکیه رفتند. پس از باز گشت گروهی پان ترکیست و گروهی نورچی گشته بودند. گرایش به نورچی هم میان شیعیان بوده هم میان سنی ها.
۴-۸-۳- مسیحیان
پس از استقلال آذربایجان تبلیغات برای دین مسیحیت در آذربایجان به طور آشکاری بیشتر شده است.ایراده ملک اوا از تالش های مسیحی ساکن باکو است که از مبلغان این دین است. ترجمه انجیل به تالشی و همچنین دوبله فیلم مسیح به زبان تالشی از جمله فعالیت ها جهت جذب تالشان در بیست سال اخیر به مسیحیت بوده است. چند دعای مسیحی هم به شکل ترانه به زبان تالشی ساخته شده است. گروه اندکی از تالشان مسیحی گشته اند. در دهستان «تالش» در قره باغ همه مسیحی اند.البته اینها ساکنانی هستند با اعقاب تالش که از نظر فرهنگی، زبانی و دین میان ارمنی ها آسمیلاسیون شده اند اما از اصالت تالشی خود آگاهند.
۴-۹-اقتصاد در تالش شمالی
تا قبل از۱۸۶۱ نظام برده داری در روسیه وجود داشت .کارگران خرید و فروش می شدند و آزاد نبودند بعد ۱۸۶۱ نیز نظام ارباب رعیتی حاکم بود بدین شکل که رعایا به زراعت و دامداری مشغول بودند به خان مالیات می دادند. بعد انقلاب اکتبر زمین ها را بین رعایا تقسیم کردند.زمین را ابتدا به ملت دادند دوباره دولت پس گرفت.در دوره ی شوروی کالخوز ساوخوز ایجاد شد و زراعت اشتراکی گشت.زمین های کشاورزی برنج به باغ های لیمو،کشتزارهای چای و باغ ها ی میوه تبدیل گشت این پروسه در دهه ۷۰ انجام شد.اکنون زمین زراعی برنج بسیار ناچیز است. دامداری نیز تا حد زیادی افول کرده است. در دوره شوروی پرتقال لیمو و انار ،چای زیاد کشت می شد و میوه فیخوئا از آرژانتین وارد و کشت شد.بعد استقلال آذربایجان ساوخوز کالخوز از بین رفت و زمین ها را به مردم بازگرداند.(تنها زمین های اطراف خانه را) به دلیل رکود اقتصادی و نبودن کار مهاجرت های کاری به روسیه آغاز گشت.همراه با رشد اقتصادی آذربایجان در دهه ی اخیر منطقه تالش نیز رشد کرده است.رایون لنکران به رایون اقتصادی لنکران تبدیل گشته است. سرمایه گذاری مبارز منسیم اف(تریلیاردر تالش) در اقتصاد ناحیه تالش تاثیر محسوس داشته است. مبارز منسیم اف یکی از بزرگترین شرکت های کشتیرانی ترکیه را دارد.کشتی های او با نام لنکران در دریای خزر نیز کشتیرانی می کنند. او در ساخت فرودگاه لنکران نیز نقش موثر داشته است.پالسود کارخانه لبنیات بزرگی است که منسیموف ایجاد کرد.
«شهر تاریخی لنکران در توسعه اقتصادی منطقه دارای اهمیت بسیار و مرکز مهم صنایع و مرکز فرهنگی و محل تلاقی راه ها ست. حدود ۹۰ درصد از چای جمهوری آذربایجان و بیش از نیمی ازمحصول سبزی و جالیزی و ۲۰ درصد محصول انگور این جمهوری در این منطقه تولید می شود»(امیراحمدیان ص۳۸۲)
در دهه اخیر امکانات اولیه همچون آب، برق ،گاز و آسفالت به نقاط مختلف تالش غیر از روستاهای دور دست کوهستانی رسیده است. از این منطقه کالاهایی چون تره بار، شراب، انگور، صادر و کود،ماشین آلات و فراورده های نفتی وارد می شود(امیر احمدیان ص ۳۸۲)
در نفت چاله پالایشگاه نفت موجود است. اما هنوز صنایع بزرگ همچون خودرو سازی در تالش وجود ندارد.از سرمایه گذاران در پروژه های ناحیه تالش می توان در درجه اول ترکیه و اخیرا ژاپن را نام برد. اخباری مبنی بر حضور اسرائیل و بررسی منطقه برای سرمایه گذاری می رسد که به نظر می رسد بیشتر پوششی بوده برای اقدامات جاسوسی اسرائیل از ایران در این منطقه که بیشترین پیشروی را در مرز ایران دارد ،اقدامات نظیر تاسیس ایستگاه های شنود در نقاط مختلف.
۴-۱۰-توریسم ، اکو توریسم و مکان های زیارتی ، سیاحتی تالش شمالی
در تالش شمالی دو قرق طبیعی یا منطقه محافظت شده وجود دارد. به نام های هیرکان و قزل آقاج که در آن ها انواع کمیاب گیاهی و جانوری محافظت می شود. از مکان های توریستی طبیعی می توان به نقاط زیر اشاره کرد: در ورگه دیز یک آبشار معروف است.در ارچوان چشمه جوشانی به نام« سوته هونی» هست که آب و گاز باهم از زمین می جوشد و خارج می شود آب به دلیل وجود گاز با کبریت زدن آتش می گیرد. درماسالی آب گرم وجود دارد که مردم برای درمان و استراحت به آنجا می روند. کوهستانهای،بارزکوهبارزاو،پشته سر از ییلاقات خوش آب و هوای تالش شمالی است.ازنقاط تاریخی توریستی می توان به قلعه «بله بوری» ، قلعه شیندان، زندان لنکران که از دوره ی خانات تالش و از روسها باقی مانده.مایاک :(فانوس دریایی) که از دوره روسها باقی مانده اشاره کرد. از مکان های مذهبی و سیاحتی می توان به زیارتگاه «مشخون » ،«تاره دی تربه» مقبره شیخ زاهد هر سه در در آستارا و بوبوگیل در لریک اشاره کرد. در کنار مکان ها ی مذهبی و توریستی یاد شده تعدادی ساناتوری( استراحتگاه) در لنکران، لریک و شهرهای دیگر در سواحل و جنگل ها تالش وجو دارد که پذیرای گردشگران اند.
۴-۱۱-احزاب در آذربایجان و تالش شمالی
از احزاب معروف در دوره زولفقار احمد زاده رهبر جنبش فرهنگی تالش در بحبوحه انقلاب اکتبر حزب همت بود که او و گروهی از تالش ها نیز عضو آن حزب بودند. حزب دیگر حزب مساوات بود که حزب محمد امین رسول زاده بود و حزبی پان ترکیستی و مورد حمایت دولت عثمانی بود و تالشان در مقابل این حزب قرار گرفته بودند. هم اکنون رییس حزب مساوات عیسی قنبر است. آنها افکار رسول زاده را ادامه می دهند.در سال های آخر شوروی در جمهوری های ۱۵ گانه جبهه خلق توسط ناسیونالیست ها تشکیل و قدرت گرفته بود.در آذربایجان ابولفضل ایلچی بگ رییس این جبهه بود. حزب حاکم آذربایجان اسمش یاپ (ینی آذربایجان پارتی) یعنی حزب آذربایجان جدید به رهبری الهام علی اف است.از احزاب دیگر می توان به حزب کمونیست،حزب سوسیال دمکرات،اسلام پارتیا سی(ثبت نشده)،ینی مساوات،رئال حرکات(طالبان دموکراسی) و حزب برابری ملل آذربایجان یا حزب تالش نام برد که از طرف حکومت لغو شده است. «خالگ جبهه سی» مجموع احزاب اپوزوسیون بود که در انتخابات فرمایشی تنها دو درصد رای آورد جمیل حسنلی از جلیل آباد کاندید این جبهه بود.مهدی بگ صفراف رییس جمعیت اتحاد آذری و تالش از او حمایت می کرد و مخالفان را در یک شورای ملی جمع کردند. این جبهه خلق متفاوت است با جبهه خلق با گریشات پان ترکیستی که سابقا توسط ایلچی بگ اداره می شد.
۴-۱۲-جریان های سیاسی در آذربایجان و در تالش
۴-۱۲-۱-جریان حاکم
«آذربایجانچلق» این ایده و مشی توسط حیدرعلی اف پیگیری می شد که توسط پسرش ادامه می یابد و اساس آن بر اذربایجانی گرایی است به این ترتیب که همه ساکنین جمهوری آذربایجان را آذربایجانی و زبان همه را آذربایجانی می نامد. این ایده کوشش می کند هویت ملی را بر اساس آذربایجانی بودن تعریف کند.این خط مشی مستقیما به ترک بودن اشاره نمی کند اما عملا ترکی را معادل آذربایجانی قلمداد می کند.پان ترکیست ها به این خط مشی اعتراض دارند و می گویند ما ترکیم و حکومت باید روی استفاده از واژه های ترک و ترکی تاکید داشته باشد.اقوام دیگر و بومیان قدیمی آذربایجان نیز از نادیده گرفتن شدن و ابهام این واژه که عملا محو هویت آن ها و جایگزینی تدریجی هویت و زبان ترکیرا در پی دارد معترض اند. چرا که در تعریف آذربایجانی بودن زبان و فرهنگ آن ها جایی ندارد.یکی از اهداف جریان آذربایجانچلق آسمیلاسیون قوم تالش است که در منطقه تالش پیگیری می شود.
۴-۱۲-۲-جریان پان ترکیسم
پان ترکیسم جریانی است با بیش از صد سال سابقه که ریشه های آن به اواخر دوره ی عثمانی و تشکیل مجمع های ترک گرا مانند« ترک های جوان »در اوائل قرن بیستم در دولت عثمانی باز می گردد و تئوریسین هایی همچون ضیاء گوک آلپ داشته است و رویای تشکیل امپراطوری توران از اقوام آلتایی،ترک و مغول منشاء نیروی پان ترکیسم بوده است. پان ترکیسم از عواملی بوده که در تشکیل کشور ترکیه براساس ناسیونالیسم ترکی و تشکیل کشور آذربایجان با مشی اتحاد دو آذربایجان شمالی و جنوبی موثر بوده است. در آذربایجان حرکت محمد امین رسول زاده به دلیل استفاده از اسم آذربایجان برای اراضی شمال ارس که تا پیش از ۱۹۱۸ تالش، آران و شروان نامیده می شد و کسب حمایت از ترک های عثمانی و سعی در نهادینه کردن زبان و فرهنگ ملی ترکی در این اراضی در این راستا ارزیابی میشود. پس از فروپاشی شوروی ایلچی بگ رییس جبهه خلق به شدت این ایده را پیگیری می کرد و از تشکیل آذربایجان بزرگ با تجزیه آذربایجان ایران و پیوستن به جمهوری آذربایجان سخن می گفت وی در سال ۱۹۹۲ رییس جمهور آذربایجان گشت که پس از یک سال به مرگ مشکوکی بر اثر بیماری در ترکیه در گذشت. مساوات از احزابی است که جریان پان ترکیست را پیش می برد. پان ترکیست ها در حال حاضر بسیار به حکومت نزدیک اند و پس از مرگ حیدر علی اف و روی کار آمدن پسرش بیش از پیش فعال گشته اند. هم اکنون شبکه «گون آز تی وی» (تلوزیون آذربایجان جنوبی) که از باکو پخش می شود به شدت در حال ترویج افکار پان ترکیستی با هدف تجزیه ایران است.
۴-۱۲-۳-جریان اسلامی
۴-۱۲-۳-۱-جریان شیعی
قوی ترین جریان مذهبی در جمهوری آذربایجان جریان شیعی است.تالش های عموما شیعه در ناحیه تالش و تات های شیعه در نارداران در جریان های مخالف حاکمیت قرار دارند. پتانسیل شیعی تالش ها در جمهوری آذربایجان بیش از پتانسیل ملی شان مورد توجه ایران بوده است. پدر آیت الله فاضل لنکرانی از ارکوان آستارا در تالش شمالی بود و الله شکور پاشازاده صدر مرکز مسلمانان قفقاز تالش است و همچنین فامیل جعفراف رییس سازمان شیعیان مسکو تالش است. جریان های شیعی تجمعات اعتراض آمیزی را در لنکران و باکو برگزار کرده اند سال ۲۰۱۲ اعتراض به مسابقات یورو ویژن که در آذربایجان برگزار شد خشم و اعتراض گروه های شیعب آذبایجان را بر انگیخت که منجر به دستگیری برخی از سران آن ها شد.
۴-۱۲-۳-۲-جریان سنی
با اینکه منطقه تالش هم سنی دارد اما بیشتر اهل تسنن آذربایجان در شمال این کشور و میان اقلیت لزگی و آوار هستند. گروه های وهابی نیز تحت تاثیر عربستان سعودی درمیانشان وجود دارد.
۴-۱۲-۴-جریان لیبرال ها و دموکراسی خواهان
با این که غرب به دلیل منافعی که از اتحاد با آذربایجان مانند نفت و جای پا در قفقاز دارد در مورد دیکتاتوری در لوای جمهوری در آذربایجان تا حد زیادی سکوت می کند اما عضویت آذربایجان در شورای اروپا و اتحاد با غرب همزمان با منافعی که برایش ایجاد کرده است موجب گشته موضوعات حقوق بشر، دموکراسی و لیبرالیزم در هیات ابزارهای فشار و کنترل در موردش به کار روند. اما همچنان جریان لیبرال ها و دموکراسی خواهان در آذربایجان ضعیف است.آنچه تحت نام رئال حرکات ارزیابی می گردد اشاره به فعالیت گروه های دموکراسی و آزادی خواه دارد.
۴-۱۲-۶-جریانهای هویتی تالش در تالش شمالی
جریان های هویتی قوم تالش طیف های مختلفی دارد که از اصلاح طلبان فرهنگی تا استقلال طلبان گسترده اند.به طور کلی این طیف ها را می توان بدین شکل طبقه بندی کرد:
۴-۱۲-۶-۱- گروهی که معتقد به مشارکت سیاسی در کشورند