نیروی انتظامی، فرمانداری، آموزش و پرورش، شرکتهای آب و برق، گاز، مخابرات و دهها سازمان و نهاد دیگر اغلب بدون هماهنگی با یکدیگر به دخالت امور شهری پرداخته و در مدیریت شهری امروز ایران اثر گذاشته اند.از آنجایی که شهر سیستمی به هم پیوسته و واحد است و عناصر آن به یکدیگر مربوط هستند برای ادارهی این سیستم نمی توان به مدیریتهای چندگانه و متفرق متکی بود.
۲-۵-۲-۱-۲ وظایف شهرداری ها
۱- نظافت، نگهداری و تسطیح معابر، جوی های عمومی، مجاری آبها، فاضلاب، تصفیه قنوات مربوط به شهر، تأمین آب و روشنایی.
۲- مراقبت در نصب برچسب قیمت روی اجناس.
۳- مراقبت در امور بهداشت ساکنین شهر و تشریک مساعی با مؤسسات وزارت بهداری برای جلوگیری از امراض مسری.
۴- برآورد و تتظیم بودجه، اصلاح بودجه، تفریق بودجه شهرداری، تنظیم پیشنهاد برنامه ساختمانی و اجرای آن پس از تصویب شورای شهر.
۵- انجام معاملات شهرداری اعم از خرید و فروش اموال منقول و غیر منقول، اجاره،استیجاری پس از تصویب شورای شهر.
۶- ایجاد غسالخانه،گورستان، همچنین تهیه آمار مربوط به امور موالید و متوفیات شهر.
۷- اتخاذ تدابیر مؤثر و لازم برای حفظ شهر از خطر سیل،آتش سوزی و بلایای طبیعی و غیر طبیعی.
۸- تهیه مقررات صنفی و مراقبت در امور بهداشتی اصناف و پیشه وران.
۹- جلوگیری از ایجاد و تأسیس کلیه اماکنی که برای ساکنین ایجاد مزاحمت می کنند.
۱۰- صدور پروانه برای کلیه ساختمانهایی که در شهر ایجاد می شود و صدور پروانه برای اصناف و پیشهوران.
۱۱- تشریک مساعی با فرهنگ در حفظ انبیه و آثار باستانی شهر و ساختمانهای عمومی مساجد و غیره.
۱۲- احداث بناها و ساختمانهای مورد نیاز محل از قبیل توالت عمومی، حمام، کشتارگاه ومیدانها و باغ کودکان و ورزشگاه.
۱۳- پیشنهاد اصلاح نقشه شهر در صورت لزوم و تعیین قیمت عادلانه اراضی و ابنیه متعلق به اشخاص که مورد احتیاج شهر باشد.
۲-۵-۳ سیستم های شهرداری در ایران و جهان
در سطح جهان سه نظام شهرداری شناخته شده است که عبارتند از :
۲-۵-۳-۱ سیستم شورای شهر – شهردار : این سیستم در اوایل قرن بیستم ابداع گردید. در این سیستم مردم شهر عده ای را به نمایندگی از خود تحت عنوان شورای شهر برمیگزینند و سپس شورای منتخب مردم فرد واجد شرایط و متخصص را به عنوان شهردار انتخاب و انتصاب نموده و ادارهی امور شهر را به وی واگذار مینمایند و بر نحوه فعالیتها و عملکرد شهرداری نظارت می کند.
۲-۵-۳-۲ سیستم شهردار – شورای شهر : در این روش مردم شهر؛ شهردار و شورای شهر را در یک روند انتخاباتی به صورت جداگانه برمیگزینند و در این سیستم شهردار منتخب مردم ریاست شورای شهر را به عهده می گیرد.
۲-۵-۳-۳ سیستم شورایی مطلق : در این سیستم هر یک از اعضای شورای شهر منتخب مردم مسئولیت بخشی از امور در شهرداری را عهده دار بوده و در عین حال با یکدیگر جلسه مشورتی داشته و در این جلسات درباره کلیه امور تصمیم گیری مینمایند و تصمیم جمعی که حائز اکثریت آراء باشد از ضمانت اجرایی برخوردار است . در این سیستم یکی از اعضای شورا به عنوان رئیس ارشد برای اداره کردن جلسههای شورا انتخاب می شود و در بعضی از موارد در نقش شهردار و رئیس انجمن شهر در هر دو سمت انجام وظیفه مینمایند.(شیعه ،۱۳۸۷:۵۴۸).
۲-۵-۴ درآمد های شهرداری
درآمد و منابع مالی شهرداری به ۹ طبقه تقسیم شده است و هر طبقه، پنج منبع را شامل می شود؛ عناوین طبقه بندی درآمد شهرداری ها و شماره قراردادی آنها به شرح زیر است:
ماده ۱۰- سهمیه شهرداری از پرداخت وزارت کشور.
ماده ۲۰- عوارض توأم با مالیات وصولی در محل.
ماده ۳۰- عوارض بر ساختمانها و اراضی.
ماده ۴۰- عوارض بر ارتباطات و حمل و نقل.
ماده ۵۰- عوارض بر پروانه ها،کسب و فروش و تفریحات.
ماده ۶۰- درآمد حاصل از فروش و درآمدهای وصولی در مقابل خدمات.
ماده ۷۰- درآمد تأسیسات شهرداری و جرایم و تخلفات.
ماده ۸۰- درآمد حاصل از وجوه و اموال شهرداری.
ماده ۹۰- کمک بلاعوض، هدایا، وامها، استفاده از موجودیهای نقدی و موجودیهای دوره قبل.(سعیدنیا،۷۷-۷۸: ۱۳۸۳).
در سال ۱۳۸۱ تغییراتی در طبقه بندی منابع مالی و درآمد شهرداری ها به وجود آمد و این منابع به ۷ طبقه به شرح زیر طبقه بندی شده است.(استانداری استان لرستان).
ماده ۱۰۰۰- درآمدهای ناشی از عوارض عمومی(درآمد مستمر)
ماده ۲۰۰۰- درآمدهای ناشی از عوارض اختصاصی
ماده ۳۰۰۰- بهاءخدمات و درآمدهای مؤسسات انتفاعی شهرداری
ماده ۴۰۰۰- درآمد حاصل از وجوه و اموال شهرداری
ماده ۵۰۰۰- کمکهای اعطائی دولت و سازمانهای دولتی
ماده ۶۰۰۰- اعانات و هدایا دارائی ها
ماده ۷۰۰۰- سایر منابع تأمین اعتبار.
۲-۵-۵ نگرش مردم به وظایف مدیریت شهری در ایران
اکنون در میان وظایف شهرداری های کشور، وظایف عمرانی و خدماتی شهرداری مانند آسفالت کوچه و خیابان و نظافت شهر رونق بیشتری دارد و در سایر زمینه ها مانند امور آموزشی، فرهنگی و انتظامی شهرداری های کشور وظیفه ای بر عهده ندارند، مشاهدات و یافته ها نیز نشان می دهند که شهروندان وظایف عمرانی و خدماتی شهرداری را به عنوان وظایف اصلی آن میشناسند. (همان،۱۳۸۳:۲۳).
۲-۵-۶ مدیریت اداری شهرداری
۲-۵-۶-۱ تعریف
مدیریت اداری، فعالیت یا وظیفه ای است که به مدیران یک سازمان کمک می کند تا از منابع سازمان، به ویژه منابع انسانی، به بهترین طریق استفاده شود.
۲-۵-۶-۲ اهداف
اگرچه اهداف متعددی را می توان برای مدیریت اداری برشمرد، اما همه آنها به سه دسته زیر، قابل طبقه بندی هستند:
۱- تأمین نیروی انسانی سازمان که در سرلوحه امور اداری شهرداری قرار دارد.
۲- اجرای تدابیر خدمتی نیروی انسانی، مانند انتقال و ترفیع، تنزیل رتبه، ارزشیابی کمیت و کیفیت کار کارکنان، آموزش آنان، تنظیم روابط کارمندان با سازمان شهرداری، امور رفاه و بهداشت و نگهداری سوابق استخدامی.
۳- کاهش نیروی انسانی؛گاهی بر اثر مقتضیات پیش آمده، شهرداری باید از تعداد نیروی انسانی خود بکاهد.
۴- گردش امور داخلی سازمان.
۲-۵-۶-۳ وظایف اصلی مدیریت اداری به شرح زیرمی باشد
۱- برنامه ریزی نیروی انسانی؛ یعنی برآورد تعداد و نوع مستخدمانی که یک سازمان در آینده نیاز دارد و نیز تهیه طرحهای لازم برای برخورد با این نیازها.
۲- انتخاب و استخدام نیروی انسانی جدید و به کارگماردن آنها در شغل مناسبی که استعداد و تخصص آن را دارند.
۳- طبقه بندی مشاغل و تعیین حقوق و دستمزد.
۴- آموزش کارکنان.
۵- ارزشیابی کمیت و کیفیت کار.
پروژه های پژوهشی در مورد تحلیل جایگاه مدیریت شهری در ساماندهی خدمات شهری با تأکید ...