۴-۵- واحد تحلیل ۴۳
۴-۶- قلمرو زمانی و مکانی ۴۳
۴-۷- تکنیکهای آماری تحلیل داده ها ۴۳
۴-۷-۱- تحلیل مدل خودهمبستگی فضایی و محلی ۴۴
۴-۸- تعریف نظری و عملیاتی متغیرها ۴۷
۴-۸-۱- متغیرهای مستقل ۴۸
۴-۸-۲- متغیر وابسته ۴۸
یافتههای تحقیق ۵۰
۵-۱- مقدمه ۵۰
۵-۲- آمار توصیفی ۵۰
۵-۲- تحولات فضایی سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری و برون شهری در کشور بر اساس الگوی تک متغیره ( شاخص خود همبستگی فضایی) ۶۷
۵-۳- آمار استنباطی و آمار مکانی ۷۲
۵-۴- رگرسیون چند گانه به روش گام به گام ۹۶
۵-۴-۱- معادله رگرسیون گام به گام (عوامل موثر بر مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری) ۹۶
۵-۴-۲-معادله رگرسیون گام به گام (عوامل موثر بر مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری) ۹۸
نتیجه گیری ۱۰۲
۶-۱- مقدمه ۱۰۲
۶-۳- آمار استباطی و آمار مکانی ۱۰۶
۶-۴- پیشنهادات ۱۰۸
۶-۴-۱-پیشنهادات اجرایی ۱۰۹
۶-۴-۲-پیشنهادات برای پژوهشهای آتی ۱۱۰
۶-۵- محدودیتهای تحقیق ۱۱۰
۱۱۲
منابع فارسی ۱۱۲
منابع لاتین ۱۱۷
فهرست جدولها
عنوان صفحه
جدول۱-۴-سه الگوی نظم فضایی ممکن بر اساس شاخص مورانI……………………………………………..46
جدول۵-۲ نرخ رشد آمار تصادفات درون شهری به درصد در استانها ۱۳۸۵……………………… …..۵۳
جدول ۵-۳ نرخ رشد آمار تصادفات برون شهری به درصد در استانها ۱۳۸۵……………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۵
جدول ۵-۴- میانگین متغیرهای مستقل در استانهای کشور ۱۳۸۵………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۵
جدول ۵-۵ میانگین متغیرهای مستقل در استانها سال ۱۳۸۵………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۶
جدول ۵ -۶- شاخص خود همبستگی فضایی در دوره ۱۳۸۵-۱۳۸۹ در شهرستانهای مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۶۹
جدول۵-۷- نتایج رگرسیونی تعداد مطلق جمعیت و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری… ۷۳
جدول ۵-۸- نتایج رگرسیونی تعداد مطلق جمعیت و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری.. ۷۴
جدول۵-۹- نتایج رگرسیونی سهم جمعیت شهرستان از جمعیت کشور و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری……………………………………………………………………………………………………………………..۷۶
جدول ۵-۱۰- نتایج رگرسیونی سهم جمعیت شهرستان از جمعیت کشور و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری…………………………………………………………………………………………………………۷۸
جدول ۵-۱۱- نتایج رگرسیونی بین تراکم جمعیت و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری………………………………………………………………………۷۹
جدول ۵-۱۲- نتایج رگرسیون بین تراکم جمعیت و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری…. ۸۱
جدول۵-۱۳-نتایج رگرسیونی بین درصد بیسوادی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری………………………………………………………………………………………………………………………………………………۸۳
جدول ۵-۱۴- نتایج رگرسیونی بین درصد بیسوادی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری………………………………………………………………………………………………………………………………………………۸۴
جدول ۵-۱۵- نتایج همبستگی بین سرانه مالکیت خودرو و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات……………………………………………………………………………………………………………………………………………۸۶
جدول ۵-۱۶- نتایج همبستگی بین سرانه راه اصلی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات (درون شهری- برون شهری)……………………………………………………………………………………………………………………….۸۶
جدول ۵-۱۷- نتایج همبستگی بین سرانه راه فرعی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….۸۷
جدول ۵-۱۸- نتایج رگرسیونی بین سرانه راه فرعی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۸۸
جدول ۵-۱۹- نتایج همبستگی بین طول راه اصلی و فرعی و مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….۸۹
جدول ۵-۲۰- نتایج رگرسیونی بین طول راه اصلی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری.. ۹۰
جدول ۵-۲۱-نتایج رگرسیونی بین طول راه فرعی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….۹۲
جدول ۵-۲۲- نتایج رگرسیونی بین شاخص توسعه یافتگی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری……………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۴
جدول ۵-۲۳- نتایج رگرسیونی بین شاخص توسعه یافتگی و سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری………………………………………………………………………………………………………………………………………۹۵
جدول ۵-۲۴- عناصر اصلی تحلیل چند متغیره به روش گام به گام برای پیش بینی متغیر وابسته(سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات درون شهری)……………………………………………………………..۹۷
جدول ۵-۲۵عناصر متغیرهای خارج شده در مرحله پنجم………………………………………………………….. ۹۸
جدول ۵-۲۶- عناصر اصلی تحلیل چند متغیره به روش گام به گام برای پیش بینی متغیر وابسته سرانه مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری)………………………………………………………………………….۹۹
جدول۵-۲۷ عناصر متغیر های خارج شده در مرحله پنجم…………………………………………………………۱۰۰
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل ۳-۱- مدل مفهومی و تجربی تحقیق…………………………………………………………………………………..۳۹
شکل۴- ۲: انواع الگوهای توزیع فضایی پدیده های زمین مرجع…………………………………………………..۴۵
درقرن حاضرروش جدیداداره حکومت ها مبتنی براستقرار دولت الکترونیک می باشد[۷۶].لذا همانطورکه قبلااشاره شدازجمله اقداماتی که دراین زمینه توسط قانونگذاران ومسولین محترم کشورعزیزمان صورت گرفت تصویب قانون برنامه پنجم توسعه کشوروقانون ارتقاءسلامت اداری است .لذا به موجب قوانین فوق الذکرتکالیفی نیزبرعهده سازمان ثبت اسنادواملاک قرار گرفت.
ازآنجائیکه پیشرفت مثل هرامری ازمبدابایدآغازشوداین سازمان کهن وحاکمیتی بامدنظرقراردادن اینکه تحولات اقتصادی واجتماعی نظام نوین تولیدثروت قرن جدیدنیازبه برنامه ریزی وتدبیرواصلاح قوانین قدیمی پالایش وتصویب قوانین جدیددارددرصددبرآمدندکه بابه کارگیری شیوه های نوین واستفاده ازفضای مجازی واینترنت سرمایه های مادی ومعنوی مردم راکه باسعی وتلاش به دست آمده به سمت وجهتی هدایت نمایندکه امنیت مالکیت درجامعه تضمین گردد.حرکت به سمت فناوری های نوین وافزایش آگاهی عمومی نسبت به ارزش خدمات ثبتی باعث افزایش ثبت رسمی وکاهش مشکلات ناشی ازآن می شود.[۷۷]
تسهیل وشفاف سازی خدمات ثبتی ‚یکنواخت شدن روندثبت اسناد‚شفاف سازی فعالیت دفاتراسنادرسمی وسرعت درپاسخ گوئی به نیازهای مردم ‚ارتقاءسلامت اداری وتکریم ارباب رجوع ‚تقویت نظارت دقیق وموثر برعملکردواحدهای ثبتی ودفاتراسنادرسمی ‚شفاف سازی ‚ارتقاءکمی وکیفی خدمات توام بامکانیزه سازی روش های خدمات رسانی ازجمله اهداف والای این طرح ملی است.غافله مدرن جریان داردولحظه به لحظه شتاب بیشتری می گیرد‚جامعه مدرن منفعت رادرمنافع جامعه می داند.
مراجعات فراوان مردم باعث تحمیل هزینه های فراوان به دستگاه های اداری کشور می گرددکه سلامت اداری راموردتحدیدقرارمی دهد.باتوجه به تعداداندک کارمندان به نسبت مراجعین وعدم امکان پاسخ گوئی ‚افراددرصددبر می آمدندتا ازراه کارهای غیرمشروع کارخودراپی گیری کنند.وشبکه دلالی به وجود می آمدکه طبیعتا مفاسدومشکلاتی نظیرجعل رابه همراه داشت . ازاین روبا بازخوانی رویه اداری درتمام بخش ها اقدامات فراوانی پایه ریزی گردیدتا ارائه خدمات به نحوغیرحضوری ساماندهی شده ومراجعات حضوری کاهش یابد
لذامسولین باارزیابی وآسیب شناسی که به عمل آوردندراهبردهایی رافراهم نمودندکه هدف آن ایجادتسهیل وتسریع درخدمات ثبتی وکاهش مراجعات حضوری ازطریق توسعه خدمات الکترونیکی است .[۷۸]
بابازخوانی فرآیندخدمت رسانی دربخش های مختلف ازجهت حقوقی شیوه ها ورویه ها راباروش های نوین انطباق دادندتا بتوانندخدمات غیرحضوری راتسهیل نمایند.بعلاوه درگذشته شیوه های سنتی خدماتی درحوزه های ثبت رسمی درکشوراعمال می شدوتنظیم وصدورسالانه بیش از۲۵ملیون سندمشکلات زیادی را به همراه داشت و درمواردی تخلفات بزرگی صورت می گرفت که سازمان ثبت اسناداطلاع دقیقی ازتخلفات نداشت که امروزه باشبکه های متمرکزوسیستمی ارتکاب این تخلفات تقریبا ازبین رفته است ونیزدرگذشته سازمان ثبت اسنادواملاک به نحودقیق ازچگونگی فعالیت دفاتراسنادرسمی وازدواج وطلاق درسرار کشوراطلاع نداشت وامکان رصددقیق فعالیت آنها وجودنداشت که درحال حاضربااجرای طرح نوین ثبت امکان نظارت برخط ومتمرکز همه فعالیت ها ی اجزای سازمان فراهم شده است .[۷۹]
به گفته رئیس محترم ثبت اسنادواملاک شیوه های سنتی ارائه خدمات درعصرحاضردیگرپاسخگوی کامل آثارحقوقی فعالیت های اجتماعی نیست.بادرنظرگرفتن این واقعیت که درعصرالکترونیکی شدن مراجعات به ادارات انجام اموربه شیوه سنتی وباتاخیررانمی پذیردوطولانی شدن روندارائه خدمات سبب ایجادنارضایتی ونتایج نامطلوب ازجمله فسادوتحمیل هزینه های اضافی درجامعه می شود.سازمان ثبت اسنادواملاک باآسیب شناسی رونداجرای اموروفرآیندهای خدمات رسانی درحوزه اسنادرسمی وارائه خدمات عمومی وثبتی اصلاح شیوه هارا دردستورکارقرارداد.تغییرفرآیندثبت سنتی به نوین براساس این ضرورت دردستورکارقرارگرفت تاضمن شفاف سازی وتسریع امورآثارحقوقی این فعالیت ها بیشترموردتوجه وعنایت قرارگیرد.
مستندسازی وشفاف سازی فعالیت های ثبتی ازآخرین اطلاعات آماری درزمینه فرآیندهاوفعالیت های استانهای کشورعلاوه برانتقال شفاف ومستمراطلاعات ازبدنه اجرائی به سطوح مدیریتی‚ شرایط دست یابی به اطلاعات یکپارچه وطبقه بندی شده جهت ارائه به دیگردستگاهها رانیزمیسر ساخته و موجبات ارزیابی وبرنامه ریزی متناسب بانیازها وکمبودها درنقاط مختلف کشور را فراهم می سازد.
سازمان ثبت اسنادبه عنوان یک سازمان حاکمیتی ودارای نقش تعیین کننده درعرصه ثبت مالکیت درجامعه است وبه تبع آثارونتایج بسیارمهمی که درزندگی اجتماعی واقتصادی مردم داردبایدبه سرعت ازثبت سنتی گذرکند.قدمت بسیارزیادسازمان وسنتی بودن فرآیندها درفضای پیشرفته امروزبدون شک باعث افزایش هزینه های ارائه خدمت به مردم ومآلا نارضایتی آنها خواهدبود.وتنهاراهکاراساسی آن گذر ازثبت سنتی وارائه خدمات درفضای مجازی وباکمک فناوری است.اجرای ثبت آنی معاملات نه تنها یک تکلیف بلکه حرکتی زیربنائی وملی است که آثارمختلفی به همراه دارد.[۸۰]
گفتار دوم :تحولات ثبت الکترونیکی
دراجرای فرآیندثبت الکترونیکی تحولات مهمی درسطح کشوربه شرح ذیل صورت گرفته است:
بند اول :راه اندازی سامانه مدیریت کشوری املاک
الف )مدیریت تحت وب املاک وکاداستر[۸۱]
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به منظور اشراف بر اطلاعات حاکم بر امور املاک در کشور نیازمند سیستم یا نظامی است که حاوی اطلاعات هندسی جامع از محدوده کلیه املاک کشور همراه با ویژگیهای ملک‚مالک(مالکین)و حقوق مربوطه بوده‚ بطوریکه امکان مدیریت پویای مجموعه اطلاعات مذکور را فراهم سازد تا بتواند وظایف خود را با کیفیت و سرعت و دقت انجام دهد,لذا برای این منظور نیازمند سیستم کاداستر است .
هدف کاداستر ایجاد نظامی دقیق ,ساده,روان و مطمئن و قابل تغییر با زمان حاکم بر امور املاک و مستحدثات کشور می باشد. کاداستر از ضروریات توسعه اقتصادی,اجتماعی ,فرهنگی و نیزابزار فنی ,حقوقی,اطلاعاتی و زیر بنایی هر کشور است.همچنین با توجه به ظرفیت های پیش بینی شده کاداستر و مکانیزم هایی که در این طرح موجود است,اجرای کاداستر یکی از مهمترین راهکارها برای مقابله با زمین خواری ومقابله با مفاسد ناشی از آن می باشد.اداره کل کاداستر وظیفه برنامه ریزی, سیاستگزاری و نظارت بر عملکرد کاداستر در کشور را دارد.
الف -۱)معنی کاداستر و عبارت جایگزین آن در زبان فارسی
“کاداستر” به نظامی اطلاق میگردد که هدف آن تعیین محدوده مالکیتها به همراه اطلاعات حقوقی آنهاست,به عبارت دیگر سیستم تنظیم شده وضعیت املاک یک منطقه را کاداستر گویند بطوری که تمام اطلاعات اندازه و محدوده و موقعیت در روی نقشه مشخص و نحوه ثبت خصوصیات ملک(اطلاعات حقوقی )معین شده باشد.
ریشه کاداستر کلمه یونانی"کاتاستیکن"katastichon به معنی دفتر یادداشت می باشد که در طول زمان درزبان لاتین تبدیل به “کاپتاستروم"captastrum” شده است که به معنی ثبت استانهای مناطق مختلف کشور یونان که برای اخذ مالیات قسمت بندی شده بودند به کار رفته است.
در حال حاضر در زبانهای اروپایی این اصطلاح به نظامی اطلاق می شود که برای ثبت مالکیت ها از نظردامنه و حدود آن تدوین شده باشد ولی اخیرا با وجود آمدن نظامهای کاداستر جامع و مخصوصأ در دهه های اخیر با بکارگیری گسترده رایانه و بانک های اطلاعاتی در این امور اصطلاح کاداستر جامع برای ثبت اطلاعات گوناگون درباره زمین و یا حتی درباره محیط کار بکار می رود.در خصوص عبارت جایگزین برای واژه کاداستر در فرهنگستان هم تاکنون هیچ واژه معادلی تعریف نشده است .
الف -۲) تاریخچه کاداستر
از قرنها پیش به منظور حفظ محیط و محدوده ای بنام ملک که مردم در قالب یکسری مقررات و محدودیتها در آن زندگی یا کار کنند,روشها و شگردهای مختلفی بکار گرفته شده است,بطوریکه در ۳۰۰۰سال قبل از میلاد روشهایی در مصر قدیم برای اندازه گیری ابعاد زمینها به منظور مالکیت و اخذ مالیات صورت گرفته و دلایلی در دست می باشد که بطور کلی مسئله اداره زمین و مالکیت از ۲۰۰۰سال قبل از میلاد توسط مصریها و بابلیها بصورت اولیه شبه کاداستر مطرح بوده است. تا پیش از قرن هجدهم ,هدف از ایجاد کاداستر ,کاداستر مالی برای تعیین مالیات بر اراضی بوده است و از قرن هجده به بعد با توجه به ظهور انقلاب صنعتی به منظور ایجاد بازار زمین,کاداستر حقوقی در کشورها تعریف گردید که در این راستا کشورهای توسعه یافته در این امر پیشتاز بوده اند وسایر کشورها ,اغلب از یکصد سال گذشته شروع به ایجاد کاداستر در کشور خود نموده اند ودر سالهای اخیر با بهره گرفتن از فناوری روز این سیستم در اکثر کشورها در حال تحول بوده است.
در ایران روابط حقوقی اشخاص در زمان های بسیار قدیم مشخص نیست اما دردو قرن اخیر بسیاری از مراجع دینی دفتری به نام دفتر شرعیات داشتند که خلاصه معاملاتی را که نزد آنان صورت می گرفت در دفتر مذکور درج می نمودند و عده ای نیز ذیل صفحه دفتر را تصدیق و در بعضی نقاط طرفین معامله هم ذیل ثبت معامله خود را امضاء یا مهر می کردند.
در عدلیه نیز برای اعتبار سند و جلوگیری از تقلب و تزویر,اوراق و نوشته ها را مهر رسمی میزنند و بدین وسیله دارای اعتبار اسناد رسمی می شد ولی چون این کار اجباری نبود به ندرت به آن اقدام می شد.این روش تا دوران مشروطه و تا دوره دوم قانون گذاری برقرار بود.در اردیبهشت ماه ۱۲۹۰هجری شمسی در دوره دوم مجلس,قانون ثبت اسناد و املاک ۱۲۶ ماده به تصویب رسید.[۸۲]
در فروردین ماه ۱۳۰۲ هجری شمسی,قانون ثبت اسناد و املاک ۱۲۶ماده به تصویب رسید.با توجه به ماده اول قانون تصویب شده مذکور,ثبت اسناد و املاک جهت تثبیت مالکیت مشروع مردم و تسجیل اسناد تنظیمی بین آنها تشکیل شد تا با ایجاد ثبات قضایی و حقوقی در این دو مورد هم اشخاص به سرمایه گذاری تشویق و ترغیب شوند و هم مالیات و حقوق دولت در رابطه با معاملات وصول شود.
در نهایت گرچه در سال ۱۳۵۱ ماده ۱۵۶ قانون ثبت در ارتباط با کاداستر تصویب گردید و به موجب آن آمده است که به منظور تشخیص حدود و موقعیت املاک واقع در محدوده ی شهرها و حومه,نقشه املاک به صورت کاداستر تهیه خواهد شد ولی به لحاظ حجم عظیم کار,پس از تصویب نامه هیئت محترم وزیران در سال ۱۳۶۸,قانون گزار اجرای کاداستر را در قالب طرح اجرای کاداستر شهری کشور با یک برنامه پنج ساله تهیه مقدمات و چهار برنامه پنج ساله اجرایی توسعه ای مصوب نموده که پس از اجرای تهیه مقدمات عملا اجرای کاداستر شهری از سال۱۳۷۴ در حال انجام است
الف-۳) اجرای کاداستر بر امور زیر موثر است
در کل میتوان اینگونه عنوان نمود که کاداستر به عنوان بستری مناسب برای انجام مشارکت در زمینه مدیریت زمین و دارایی زمین در سطحی جهانی و به صورت یکپارچه محسوب می شود.
رئوس کلی مزایای مطرح در مورد بکارگیری موثر سیستم های کاداستر عبارتند از:تضمین حقوق مالکیت,تضمین فعالیت های اعتباری از قبیل فعالیت بانک و بنگاههای بیمه,کمک به مدیریت بهینه بازار زمین به عنوان یکی از بنگاههای اقتصادی پایه,تضمین نقل و انتقالاتی که در مورد زمین و داراییهای زمین به انجام می رسند,کاهش مناقشات مربوط به زمین و بالطبع کاهش حجم کاری محاکم قضایی,بهبود کنترل و نظارت بر کاربری اراضی,امکان تنظیم وانجام موثرترین برنامه های اصلاح اراضی , مدیریت موثر سرمایه گذاریهای هنگفتی که در زمینه تعاملات انسان و زمین به عمل می آیند و تضمین اخذ درآمدهای مالیاتی به صورت هرچه موثرتر.[۸۳]
الف-۴) نقش کاداستردرتثبیت مالکیت وبهبودامنیت حقوقی
نظام کاداستردراصل مشتمل بردوقسمت اساسی است که عبارتنداز:
۱ – قسمت فنی (نقشه برداری ):که هدف آن تهیه نقشه هائی بامقیاس بزرگ مبتنی برنقشه برداری وفتوگرامتری است ‚که نمایانگرتقسیم یک منطقه به قطعات مختلف باخطوط مشخص کننده است واین نقشه ها مبتنی برمبنای سیستم مختصات جهانی تهیه می گردند.
۲ – قسمت توصیفی متضمن دفاتریاپرونده هائی است که حاوی ثبت نکات حقوقی (اسناد)یا تبعات حقوقی (مالکیت ها) وسایراوصاف فیزیکی یاانتزاعی مربوط به قطعات تصویرشده برروی نقشه است.
مجموعه اطلاعات این دوقسمت دربانک اطلاعات رقومی نگهداری شده وباعنایت به اینکه موقعیت هرملک باتوجه به مختصات واحدی که داردمشخص می گرددوبه اطلاعات حقوقی متصل می گرددباعث تثبیت مالکیت ها خواهدشد.
الف-۵) نقش کادستردرتسهیل اجرای وظائف سازمان ثبت
موضوع مکانیزاسیون ثبت وایجادبسترلازم جهت ارائه خدمات الکترونیکی درسازمان ثبت ازاهمیت فوق العاده ی برخوردار است که پیش نیازآن اصلاح سیستم ثبت بادیدکاداستروبه ویژه کاداسترنوین می باشد.
باتحقق این امرسازمان ثبت اسنادواملاک کشور‚اشراف کامل برحدودواقعی املاک ‚مستحدثات واراضی درکشورراخواهدداشت تابتواندپایه واساس تثبیت واستقرارمالکیت مشروع صاحبان املاک رافراهم نموده ودرنهایت وظائف خودرابادقت وسرعت وصحت کامل انجام دهد.
الف-۶) مزایای سیستم کاداستر
ازمزایای سیستم کاداستر‚رفع یا به حداقل رساندن دعاوی ملکی ‚ایجادامنیت درمالکیت ونظارت بیشتردولتهابرزمین ونقل وانتقالات آن وتسریع درانجام معاملات وحذف واسطه گری درنقل وانتقالات املاک است که کنترل مؤثری برقیمت وروندافزایش یاکاهش آنها توسط دولت قابل اعمال خواهدبودوهمچنین کنترل کاربری اراضی نیزازمزایای کاداسترمی باشد.[۸۴]
ب ) :تعین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی وساختمانهای فاقدسندرسمی
درراستای اجرای قانون وآیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف وضعییت ثبتی اراضی وساختمان های فاقدسند رسمی نرم افزاری دراین خصوص طراحی وتولید گردیده است که شامل دوبخش اصلی است.بخش نخست آن مربوط به پذیرش الکترونیکی تقاضاهاومدارک مرتبط است وبخش دوم آن مربوط به فرآیندهای دبیرخانه هیات موضوع ماده یک قانون است.
براساس ماده۴آیین نامه اجرائی قانون مذکور‚متقاضی صدورسندمالکیت بایدازطریق مراجعه به درگاه الکترونیکی سازمان ثبت اسنادواملاک کشورنسبت به تکمیل فرم تقاضانامه الکترونیکی واسکن مدارک ومستندات موردنیازاقدام نماید.پس ازتکمیل تقاضاوارسال الکترونیکی آن‚اطلاعات به صورت الکترونیکی به بانک اطلاعات دبیرخانه هیات واردشده ویک شماره یکتا به متقاضی تعلق می.ونیزاولویت بندی ونوبت دهی ‚ابلاغ ها واخطارها ‚صدوررای و….همگی ازطریق نرم افزار وبه صورت الکترونیکی انجام می شود.
بنددوم :اجرای دستورالعمل حذف اوراق بها دار وامکان فروش اوراق به صورت الکترونیکی ازطریق سامانه
بنابراین هدف ازثبت نوین الکترونیک ساختن سازمانی کوچکترکارآمدتروسالمتراست که می تواندسبب ایجاد اقتصادی مبتنی برامنیت عدالت دانائی رفاه تولید ومعنویت گردد.
مبحث دوم : دفاتراسنادرسمی
از ابتدای تاسیس سازمان ثبت اسنادواملاک کشورودرنظام وساختار سنتی وقدیمی اداری ومدیریتی آن بخشی ازوظایف اجرائی برعهده نهادهای تخصصی مدنی یعنی دفاتراسنادرسمی ودفاترازدواج وطلاق محول شده است .دفاتراسنادرسمی بخش قابل توجهی ازعرضه خدمات ثبتی وتنظیم وثبت اسنادرسمی رابرعهده داشته وضمن انجام مزبورکارمشاوره رایگان وخدمات معاضدت قضائی جامعه رانیزانجام می دهند.واگذاری بخشی ازامورحاکمیتی شامل ثبت وانتقالات وتعهدات توسط قوه قضائیه به بخش خصوصی متخصص علاوه بربالا بردن دقت درتنظیم اسنادوسلب مسولیت حاکمیت دراین زمینه قسمت مهمی ازشکایات علیه حکومت یاکارگزاران حکومتی وجبران خسارات ناشی ازاشتباه درتنظیم اسنادرابه سمت گروهی ازخودمردم یعنی سردفتران اسنادرسمی هدایت نموده است.
گفتار اول : طرح مطلب
واگذاری بخشی ازامورحاکمیتی سازمان ثبت اسنادوانتقالات وتعهدات توسط قوه قضائیه به بخش خصوصی متخصص علاوه بربالابردن افت درتنظیم اسنادوسلب حاکمیت دراین زمینه قسمت مهمی ازشکایات علیه حکومت یاکارگزارن حکومتی وجبران خسارات ناشی ازاشتباه درتنظیم اسنادرابه سمت گروهی ازخودمردم یعنی سردفتران اسنادرسمی هدایت نموده است.درواقع دفاتراسنادرسمی درجلب اعتمادمردم موفق بوده اند.
دفاتراسنادرسمی بخش قابل توجهی ازعرضه خدمات ثبتی وتنظیم وثبت اسنادرسمی رابرعهده داشته وضمن انجام امورمزبورکارمشاوره رایگان وخدمات معاضدت قضائی جامعه رانیزانجام می دهند.[۸۵]
نظام اداری کشوربه دفاتراسنادرسمی به عنوان بخش خصوصی باوظائف مهم حاکمیتی اعتماد دارد که این ناشی اززیرساخت های مناسب دفاتر است که الگوئی مناسب برای خصوصی سازی امورپیش روی دولتمردان جمهوری اسلامی قرارمی دهد.
-
- تولید اطلاعات مناسب به شکل بلادرنگ برای اهداف تصمیم سازی.
۱-۶ جنبه های نوع آوری تحقیق
با بررسی و تحلیل بکارگیری برنامه های منابع سازمانی در یک سیستم خاص میتوان بموازات استفاده، روش های نوینی را ابدا، یا با ارائه تحقیات به سازمان های دیگر آنها را ترغیب به استفاده از این سیستم ها نمود. آشنا کردن سازمان ها، همکاری با آنها، کمک به پیاده سازی و گسترش فرهنگ بکارگیری برنامه های منابع سازمانی از جنبه های نوآوری این تحقیق می باشد.
۱-۷ استفاده کنندگان تحقیق
امروزه بسیاری شرکتها از سیستم های برنامه ریزی منابع سازمای بهره مند میشوند. این نرم افزار تمامی نیازهای کلیه دپارتمانها از جمله کارکنان بخشهای مالی، منابع انسانی و انبار را جوابگو است. در حالت عادی هر یک ازاین واحدها نرم افزارهای کاربردی خود را دارند که کارکنان واحد بر روی آن به ثبت اطلاعات می پردازند ولی تمامی آنها در یک سیستم گردآوری شده به طوری که پایگاه داده مرکزی جایگزین هر یک از پایگاه داده های مجزا شده و اطلاعات به سهولت جریان یافته و بین واحدها توزیع می شود.
این ادعای بزرگی است! یک برنامه نرمافزاری که بتواند نیازهای افراد مالی و منابع انسانی را برآورده سازد. هریک از واحدها سیستم کامپیوتری منحصربه خود را برای بهینه سازی عملکردهایش دارد. اما ERP آنها را در یک برنامه نرمافزاری یکپارچه ترکیب میکند. این برنامه از طریق یک پایگاه دادهها اجرا میشود، لذا واحدهای مختلف میتوانند اطلاعات را سادهتر به اشتراک بگذارند و با هم ارتباط برقرار سازند. این شیوه ییکپارچه در صورتیکه شرکتها نرمافزار را به درستی نصب کنند، مزایای متعددی دارد.
۱-۸ محدودیت های تحقیق
یکی از عمده ترین محدویت های بکارگیری سیستم هاب برنامه ریزی منابع سازمانی تحریم ها هستند که بعضیم مواقع تبدیل به معذی میشوند.
اگر مسئول انبار سفارشات خرید را به جای گزارشات ERP بر مبنای تجربه قبلی و صلاح دید خودش انجام دهد پیادهسازی سیستم هیچ توجیهی نخواهد داشت. با اینکه مدیریت و مشکلات سازمان در لایه مدیریت تاثیرگذارترین گلوگاههای پیادهسازی ERP است، شاید کمترین حجم مشکلات را در جریان کاربرد این سیستم به وجود آورد.
آموزش و توجیه مدیران شاید به دلیل محدود بودن تعداد آنان و نوع کاربری آنها از ERP کاری ساده و ممکن به نظر برسد، ولی باید توجه داشت که حجم عمده کاربران را کارکنان سازمان در سطوح مختلف تشکیل میدهند.
- آیا کارکنان شرکت تمایلی به استفاده از ERP دارند؟ ERP قرار است جریان اطلاعات را در سطح سازمان تسهیل کند. اگر حجم، فشار کاری و بهرهوری افراد شرکت در اثر استفاده از ERP کاهش نیابد و یا افراد چنین احساسی در قبال سیستم نداشته باشند، در نهایت هیچ گونه تسهیلی در کار صورت نپذیرفته و اطلاعات و گزارشات مانند گذشته ناقص و بدون دقت خواهد بود.
این مسئله غالبا به دلیل طراحی نادرست ERP و عدم انطباق آن با سازمان به وجود میآید. ولی ممکن است دلایل دیگری نظیر عدم اطمینان به سیستم جدید یا برآورده نشدن کامل خواستههای واحد به دلیل جامع نبودن عملیات اجرایی (مثلا کامل نبودن سیستم حسابداری) یا گزارشات در سیستم جدید و صرفا اضافه شدن موازی آن به سیستم قبلی نیز داشته باشد.
- آیا کارکنان شرکت توانایی استفاده از ERP را دارند؟ شاید پاسخ این سوال در تمامی از شرکتها و سازمانهایی که قبلا در سطح واحدها از سیستمهای مکانیزه استفاده نمی کردهاند در ابتدا منفی باشد. به طور قطع برای استفاده از یک سیستم جدید (از جنس و مرتبهای) در سازمان نیازمند آموزش است. از این رو بهتر است سوالاتی مانند «آیا آموزشهای ارائه شده در بسته خدمات سیستم برای کاربران کافی است؟»، «آیا مهارتهای پایه به کاربران آموزش داده میشود یا کارکنان مهارتهای پایه لازم را دارند؟» و مهمتر از همه «آیا کاربران انگیزه و توانایی یادگیری مطالب ارائه شده را دارند؟» را جایگزین آن کنیم. معمولا سازمانهایی که با شرایط دشوار استخدامی مواجهاند و توانایی اعمال فشار و یا تعدیل و تغییر بر کارکنان ندارند نمیتوانند طرح آموزشی موثری برای آنان پیاده کنند.
- سازمان تا چه حد به خدمات پشتیبانی وابسته است؟ وقتی توانایی و مهارت کارکنان در نگهداری و رفع مشکلات کاربردی سیستم ERP محدود باشد (که معمولا و اصولا این گونه است) وجود خدمات پشتیبانی برای تضمین قابلیت اطمینان سیستم حیاتی است. این قضیه به خودی خود و در صورتی که خدمات درست و به موقغ ارائه شوند مشکلی برای سیستم به وجود نمیآورد. ولی در موارد بسیاری سازمانها به منظور کاهش هزینههای سرسام آور خدمات از سطح کیفیت آنها میکاهند. این کاهش شاید با توجه به توان مالی سازمان ظاهرا توجیه داشته باشد، ولی باعث تبدیل ERP به عنوان سیستمی برای تسریع و تسهیل جریان دادهها به عامل اصلی توقف، تاخیر و ناکارآمدی این جریان در صورت بروز مشکلات گاه و بیگاه خواهد شد.
۱-۹ خلاصه فصل
هر کسی که اندکی با ERP آشنایی داشته باشد به خوبی میداند که مدیریت منابع سازمان امری حیاتی است و مسلما یک سیستم ERP مناسب میتواند. کمک شایانی به مدیران در جهت کنترل و مدیریت این منابع باشد.
سازمان شما نیازی به ERP ندارد! هر کسی که اندکی با ERP آشنایی داشته باشد به خوبی میداند که مدیریت منابع سازمان امری حیاتی است و مسلما یک سیستم ERP مناسب میتواند کمک شایانی به مدیران در جهت کنترل و مدیریت این منابع باشد. هر مدیری آرزو دارد که بتواند نسبت به وضعیت تمامی منابع و داراییهای سازمان را در زمان کوتاه و با دقت بالا آگاهی پیدا کند و نیازمند سیستمی است که برای تصمیمگیری در باب این منابع به او کمک کند.
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
فصل ۲:مروری بر ادبیات تحقیق
۲-۱ مقدمه
امروزه پیشرفت فن آوری ارتباطات و اطلاعات ، اقتصاد دیجیتالی و تجارت الکترونیکی را به دنیا هدیه کرده و این پدیده جدید عرصه رقابت برای ماندن در چرخه اقتصاد را بسیار تنگ و سخت کرده است. در چنین شرایطی تنها سازمانهایی یارای ماندن و پیروز شدن را دارند که خود را برای این چالش آماده کرده و با سرعت و زیرکی ابزارهای لازم برای پذیرش تحول را در اختیار بگیرند.
۲-۲ انواع تدابیر و روش های ارتقا سطح کیفی کمیتی سازمانها
کیفیت خدمات و محصولات و ماندن در بازار رقابت، از جمله دغدغههای سازمانهای بزرگ جهان بوده است. برخی از قدرتهای بزرگ در دهه های اخیر، از طریق ارزیابی، سرمایه گزاری و تحقیق مستمر، این تشویش را کاهش داده و در جهت رفع آن کوشیدهاند.
کاستن از تغییرات یا نوسانات عملکرد فرآیندها یا به عبارت دیگر بهبود عملکرد آنها را ” ارتقای کیفیت ” می نامند برای ارتقای عملکرد فرآیندها ، نیازمند “سنجش ” عملکرد آنها می باشیم. عوامل موثر در بهره وری یک سازمان متعددند و این عوامل نیز همانند اندام های مختلف بدن موجود زنده ، در رابطه متقابل هستند. بر این اساس بهره وری هر سازمان در شرایطی به حد مطلوب یا بهینه خواهد رسید که همه عوامل درون سازمانی، برون سازمانی و برون مرزی و جهانی موثر در بهره وری سازمان ها به ترتیب تقدم : هماهنگ، هم افزا همسو با یکدیگر و اثر بخش عمل کنند بنابرین مدیران نباید ارتقای کیفیت را یک مسئله حاشیه ای تلقی کنند، بلکه ارتقای کیفیت اصلی ترین وظیفه آنان است و هیچ چیز دیگر برآن مقدم نمی باشد .
عوامل اثرگذار بر افزایش بهره وری سازمان ها عبارتند از: افزایش سطوح کارآیی و اثربخشی شغلی کارکنان، تجزیه و تحلیل علمی مشاغل، آزمایش و انتخاب علمی کارکنان، آموزش اثربخش کارکنان، ارزیابی جامع عملکرد شغلی کارکنان، رهبری و مدیریت اثربخش، بهبود شبکه های ارتباطی سازمانی، مقابله موثر با فشار روانی ناشی از محیط کار، پرهیز از فرسودگی شغلی مستمر کارکنان، کاهش میزان سوانح و حوادث در کار، به کارگیری خلاقیت و نوآوری کارکنان، بهبود فرهنگ و جو سازمانی، بالا بردن میزان انگیزه کارکنان، برآورده نمودن انتظارات و توقعات مشتریان، ثبات سیاسی و ثبات اقتصادی، حضور متخصصان رشته های مختلف و موردنیاز سازمان ها، بکارگیری سیستم های مدیرت سازمانی.
مورد آخر یکی از مدرنترین و امروزه حیاطی ترین عامل بقا یک سازمان می باشد که با بکارگیری و تحلیل اطلاعات دریافتی و همچنین استفاده از سایر عوامل یاد شده در بالا کل مجموعه را در یک سیستم واحد اداره میکند.
بهر حال در جهان امروز و شرایط رقابتی بازار،ارتقاء کیفیت محصول و بهره وری بالا به عنوان دو عامل اساسی در حفظ و ثبات و پیشرفت سازمان ها موثر است.لذا اطلاع مداوم از وضعیت بازار و کیفیت و کمیت محصولات رقبا و همچنین سیستم ها و روش های نوین انجام کار برای هر سازمان و بنگاه اقتصادی ضروری و اجتناب نا پذیر است.نکته مهم و کلیدی اینکه بهبود بهره وری و ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات نیازمند همکاری سه جانبه مدیریت ،نیروی کار و دولت می باشد.
امروزه نیروی انسانی علاوه بر منبع به عنوان سرمایه های اصلی یک سازمان نیز جهت ایجاد ارزش افزوده در نظر گرفته می شود. در این دیدگاه به افراد به جای دیدگاه هزینه ای به منزله دارایی نگریسته می شود که نیازمند نگه داشت، توسعه، پرورش، برنامه ریزی و ارتقاء می باشد تا سازمان بتوانددر سطح بهینه ای از این دارایی های ارزشمند بهر همند شد. ارز شهای نامشهود که گاه دارای اهمیتی بیش از دارایی های مشهود هستند از کانال منابع و سرمایه های انسانی تحقق می یابند. [۲]
افزایش سطح خلاقیت، مشتری مداری، برپاسازی نام برند و قابلیت پاسخگویی سریع به محیط کسب و کار پرتغییر در پرتو نیروی انسانی تحقق می پذیرد. تمامی این امور در مباحث بانکداری که کارکنان به عنوان اصلی ترین کانال ارتباطی با مشتری محسوب می شوند، نقش پررنگ تری می یابد.
مدیریت منابع انسانی یک سفر می باشد. مکانی که این سفر آغاز می گردد بستگی به اطلاعاتی دارد که در اختیار ما می باشد و مقصد نهایی به فعالیت هایی که با استفاده ای که از آن اطلاعات انجام می دهیم، برمی گردد. همین موضوع اهمیت سیستم های اطلاعاتی را به عنوان هدایتگر فرآیندهای مدیریت منابع انسانی جلوه گر می نماید. وصل کردن اطلاعات منابع انسانی با اهداف سازمانی و مدیریت عملکرد از مهم ترین عوامل افزایش سطح کیفی محیط کسب و کار می باشد. جهت ایجاد این ارتباط ابتدا لازم است عامل های اصلی مورد نیاز جهت شناخت شرایط سازمان را در این زمینه شناخت تا از این طریق بتوان تعبیر درستی از شرایط منابع انسانی سازمان انجام داد. با وجود ساختارهای نسبتا یکسان در سیستم های ستادی صنعت بانکداری، وجود رویه های منحصربفرد هر بانک در رویارویی با مسائل مدیریت منابع انسانی، عامل اصلی ایجاد تفاوت های دیدگاهی، انگیزشی و عملکردی در کارکنان بانک های متفاوت می گردد.
۲-۲-۱ اهمیت سیستم های اطلاعات مدیران
امروزه اطلاعات عامل اصلی کسب قدرت است و تسلط واقعی در جهان کنونی ، تسلط اطلاعاتی است دستیابی به ماده و انرژی و تبدیل آن به محصول ، پایه های قدرت در جامعه های سنتی به شمار می آید و امروزه مهمترین مشخصه جامعه قدرتمند اولویت دادن به اطلاعات و استفاده بهینه از آن است و به جرأت می توان گفت پیشرفت و توسعه نمودی عینی از کاربرد اطلاعات می باشد.
زیباترین و موثرترین جلوه اطلاعات در مدیریت تجلی می یابد که ثمره اصلی آن تصمیم گیری و راهبرد سازمانهاست. اطلاعات مدیران تنها ابزاری است که آنها را در اتخاذ تصمیم یاری می کند . مدیران با دریافت اطلاعات و پردازش آن به شناختی دست می یابند که براساس آن گزینه های ممکن در حل مسائل را تشخیص داده و مناسب ترین آنها را انتخاب می کند و در حقیقت سرعت عمل مدیر در تصمیم گیری و درستی تصمیم او بستگی کامل به کم و کیف اطلاعاتی دارد که در دسترس او قرار میگیرد.
اطلاعات در مدیریت امور فردی و خانوادگی نیز نقش اصولی یافته و پیشرفت انسان و بهره برداری مناسب در زمان و منابع در اختیار فرد ، ارتباط مستقیم با حجم اطلاعات جذب شده وی دارد.
امروزه توسعه و پیچیدگی سازمانهای تخصصی ، مدیریت سنتی گذشته را غیر کارآمد ساخته و سیستمهای اطلاعات مدیریت MIS ، پدیده ای است که می توان آن را مشخصه گذر از مدیریت سنتی به مدیریت مؤثر جدید دانست . مدیران سنتی با حضور فیزیکی در محیط سازمان به کسب مستقیم اطلاعات می پردازد و با آزمون و خطا روش های مورد نظر را تجربه میکنند. شبکه اطلاعاتی آنها به تعداد اندکی از افراد مورد اعتماد که در نقاط حساس گمارده می شوند محدود میگرددو گاه نفوذ در این گونه شبکه های اطلاعاتی امکان خط دهی به مدیران را فراهم می سازد. این مکانیزم کسب اطلاعات پاسخگوی شرایط پیچیده حاضر نیست و نمی تواند در برخورد با مسائل بغرنج صرفاً به ذهنیات و یا گزارشات محدود اقوال دست اندرکاران متکی شد.
اداره امور به شیوه های موثر و کارآمد مستلزم پردازش حجم انبوهی از اطلاعاتی گوناگون است که با آهنگی سریع رشد کرده و تحلیل آنها را دشوارتر می سازد . نگرش سیستمی به جهت جامعیت بالقوه به یکپارچگی و هماهنگی اطلاعات موجود در سازمان انجامیده و نمود نگرش سیستمی به سازمانها به استقرار سیستمهای اطلاعات مدیریت MIS منجر می گردد . این سیستمها که از جمع آوری و سازماندهی داده ها شروع و به تولید اطلاعات ، سطح بندی و انتقال آن به مدیران می انجامد ، همچون ناظری مقتدر در تمامی سطوح سازمانها حضور یافته و حیطه معرفتی مدیر را توسعه داده بینش وی را برای اتخاذ تصمیمات صحیح مهیا می سازد.
لازم به توضیح است که سیستم های اطلاعات مدیریت همپای تحول در شیوه های مدیریتی متحول و پاتر تر شده اند تا بتوانند نیازهای مدیریت موثر قرن حاضر را تامین کنند.[۳]
۲-۲-۲ تجزیه وتحلیل کلمه های سیستم / داده/ اطلاعات/ پردازش
درمقالات وکتاب های مختلف اسامی متفاوتی برای سیستم های اطلاع رسانی جامع آورده شده است ازجمله :
سیستم های اطلاعات مدیریت[۴]
سیستم پشتیبانی تصمیم گیری[۵]
برنامه ریزی منابع سازمانی[۶]
سیستم اطلاعات استراتژیک[۷]
درنهایت همه این عناوین دلالت بر سیستم های اطلاع رسانی جامعی است که مدیران را در رهبری سازمان وتصمیم گیری ودستیابی به اهداف یاری می رساند. اگر چه اصطلاح سیستم های اطلاعات مدیریت از دهه ۱۹۶۰ به کاربرده شده اما هنوز درباره مفهوم آن یک توافق جهانی وجود ندارد برای درک بهتراین ا صطلاح تعاریف زیر رامطرح می کنیم.
سیستم[۸]
۱٫عمر به سبب شدت مصیبت وارده بر او در اثر وفات پیامبر اکرم۶ حالت طبیعی و عادی خود را از دست داده بود. این حالت، حالتی است که ذهن انسان مضطرب میشود و از بسیاری از واضحات غافل میگردد و یا فراموش میکند، همان طور که درباره برخی از اصحاب گفته شده است که هنگام رحلت رسول خدا۶ جنون بر آنها عارض شد و برخی نابینا شدند و بعضی دیگر لال شدند و برخی در به در و سرگردان گشتند و برخی نیز قدرت سر پا ایستادن نداشتند. لذا فراموش کردن عمر آیه ای را که بر مرگ همه، از جمله رسول خدا دلالت دارد دلیل بر جهالت وی نسبت به قرآن نمیشود. این سخن وی که گفت «گویی این آیه را نشنیده بودم» دلالت بر این دارد که این آیه را شنیده بود، ولی فراموش کرده بود.
۲٫احتمال هم دارد که عمر از آیات «اوست خدایی که رسول خود را با دین حق به هدایت خلق فرستاد تا بر همه ادیان عالم تسلط و برتری دهد، هرچند مشرکان ناراضی باشند»[۳۴۴]و «خدا به کسانی که از شما ایمان آورند و نیکوکار گردند، وعده داده است که در زمین خلافت دهد …و آنها را بر همه ادیان مسلط سازد…»[۳۴۵]
این گونه برداشت کرده است که تا زمان ظهور کامل دین و بر قراری حکومت جهانی اسلام زنده خواهد ماند.
۲-۴-۲-۲-۴٫ رد پاسخ قوشچی:
این که عمر به علت شدت مصیبت حالت طبیعی خو را ازدست داده بود، صحیح نیست، زیرا آثار مصیبت در او دیده نشد؛ بلکه خلاف آن در او ظاهر گشت، زیرا ترک رسول خدا۶ و حضور در سقیفه خلاف این مدعا را اثبات میکند. کسی که مصیبت زده است وعزیز خود را از دست داده است، از کنار او بلند نمیشود و او را رها نمیکند. اگر واقعا عمر حالت طبیعی خود را از دست داده بود و حواس ظاهریاش درست کار نمیکرد، چگونه درباره خلافت در سقیفه اظهار نظر میکرد؟!
اگر شدت مصیبت باعث شده بود که از درک واضحات عاجز باشد، چگونه میتوانست انواع حیلهها را برای به کرسی نشاندن خلیفه مورد نظر به کار بگیرد؟!
اگر انکار مرگ رسول خدا۶ به خاطر وعدههایی بود که خداوند به صالحان داده است که آنها را در کل زمین خلیفه گرداند، این ادعا با حرف عمر که در جواب ابوبکر گفت: «گویی این آیه را نشنیده بودم»مناسب نیست، زیرا در این فرض باید میگفت: اکنون زمان مرگ رسول خدا۶ فرا نرسیده است، چون هنوز وعده خداوند محقق نشده است نه این که اصل مرگ رسول خدا را منکر شود و با یادآوری ابوبکر به مرگ رسول خدا اعتراف نماید.
۵-۲-۲-۴٫ پاره کردن نامه ابوبکر:
عمر، نامهای را که ابوبکر برای بازگرداندن فدک به فاطمه زهراI نوشته بود، پاره کرد و ابوبکر را به خاطر این عملش سرزنش کرد.
۱-۵-۲-۲-۴٫ پاسخ قوشچی:
این خبر صحیح نیست و هیچ یک از راویان موثق این خبر را روایت نکرده اند[۳۴۶].
۲-۵-۲-۲-۴٫ رد پاسخ:
این جریان را سبط ابن جوزی نقل کرده است، همان طور که در سیره حلبیه ج۳، ص۳۹۱ نیز موجود است[۳۴۷].
۳-۲-۴٫ مطاعن عثمان:
برخی از مطاعن عثمان که محقق طوسی به آنها اشاره کرده است؛ عبارتند از:
۱-۳-۲-۴٫ انتصاب بسیاری از افراد فاسق و نالایق در مسؤلیتهای مهم (فساد سیاسی)
عثمان، بسیاری از بنی امیه را که فاسد و اهل خیانت بودند به سمتهای مختلف منصوب کرد. برای مثال ولید بن عتبه را والی کوفه قرار داد، در حالی که او شارب خمر بود و درحالی که مست بود، برای مسلمانان نماز جماعت اقامه کرد. بعد از ولید، سعید بن عاص را حاکم کوفه قرار داد. مردم کوفه او را به سبب اعمال زشتش از کوفه اخراج کردند. عبد الله بن ابی سرح را والی مصر کرد. مردم مصر به خاطر سوء مدیریت او، شکایت کردند. حکومت شام را به معاویه سپرد و در زمان او فتنههای بزرگی رخ داد.
۱-۱-۳-۲-۴٫ پاسخ قوشچی:
قوشچی میگوید: «عمر در انتخاب استانداران خود به ظاهر آنها نگاه میکرد و از باطن آنها خبر نداشت و این افراد ظاهر الصلاح بودند و تا زمانی که فسق آنها آشکار نمیشد، بر سر منصب خود بودند، ولی هنگام ظهور فسقشان آنها را عزل میکرد. معاویه در زمان عمر حاکم مصر شد نه در زمان عثمان و فتنههای شام نیز در زمان حضرت علیA روی داد نه در زمان عثمان»[۳۴۸].
۲-۱-۳-۲-۴٫ رد پاسخ قوشچی:
بسیاری از کسانی که عثمان به آنها مسؤولیتهای مهمی را به آنها داد پیش از عهده دار شدن این مناصب به افراد فاسق و نالایق معروف بودند ثانیا؛ بسیاری از این افراد را خود مردم عزل کردند و از محل مسؤولیت شان فراری دادند و احیانا در برخی موارد نیز در اثر فشار مردم، خلیفه مجبور به عزل آنان گردید.
درست است که برخی از فتنههای شام در زمان حضرت علیA روی داد و عمر به او منصب حکومتی داده بود، ولی عثمان او را در منصب خود ابقا کرد و از او حمایت نمود و در اثر حمایتهای همه جانبه عثمان رشد کرد و قدرتمند شد. ولی حضرت علیA در آغاز خلافت خود، معاویه را عزل کرد و دستور داد، حکومت شام را رها کند و چون او سخن خلیفه وقت را نپذیرفت و دست به شورش زد، حضرت به نبرد با او مبادرت نمود.
۲-۳-۲-۴٫ اختصاص دادن بیت المال به خویشاوندان خود (فساد مالی)
عثمان از اموال بیت المال ثروتهای بسیاری را به اهل بیتF و خویشاوندان خود میداد به گونهای که نقل شده است به چهار نفر از آنان چهارصد هزار دینار داد.
۱-۲-۳-۲-۴٫ جواب قوشچی:
این اموال بخشیده شده، از اموال بیت المال نبود، بلکه از اموال خودش بود، زیرا خود عثمان ثروت فراوانی داشت و بخشش به اطرافیان عمل پسندیدهای میباشد[۳۴۹].
۲-۲-۳-۲-۴٫ رد جواب قوشچی:
در بسیاری از منابع اهل سنت تاکید شده است که این بخششها از بیت المال بوده است.[۳۵۰] در انساب بلاذری آمده است که علت اعتراض عمار به عثمان این بود که عثمان از بیت المال به خوشاوندان خویش به ناحق میبخشید[۳۵۱].
در برخی از منابع اهل سنت؛ مانند الامامه و السیاسه ابن قتیبه[۳۵۲] و نیز در العقد الفرید[۳۵۳] آمده است که گروهی از اصحاب رسول خدا۶ نامهای به عثمان مینویسند و در آن نامه به مخالفتهایی که عثمان با سنت رسول خدا۶ و سنت دو خلیفه قبلی کرده است؛ اشاره میکنند که از جمله این موارد فساد اقتصادی و حیف و میل بیت المال بوده است.
۳-۳-۲-۴٫ بهره برداری اختصاصی از منافع عمومی
عثمان چراگاهها و منافع عمومی را قروق کرده و ملک شخصی خود قرار میداد و حال آن که پیامبر خدا۶ همه مردم را در بهره برداری از اموال عمومی، مثل آب و چرا گاه مساوی قرار داده بود.
۱-۳-۳-۲-۴٫ پاسخ قوشچی:
اولا؛ این قروقها به خاطر منافع شخصی نبود ثانیا؛ این کار در زمان ابوبکر و عمر نیز رایج بود و فقط در زمان عثمان به خاطر گسترش قلمرو اسلامی و شوکت اسلام افزایش یافت[۳۵۴].
۲-۳-۳-۲-۴٫ رد پاسخ قوشچی:
اولا؛أن چه از جواب طعن قبلی روشن شد خلاف ادعای قوشچی را اثبات میکند. ثانیا؛ رواج تصرف غیر شرعی بیت المال در زمان خلافت خلفای سابق دلیل بر مشروعیت آن در زمان عثمان نمیشود، بلکه این ایراد و طعن را بر خلفای پیشین نیز سرایت میدهد.
شارح نهج البلاغه ابن ابی الحدید معتزلی پس از نقل برخی از مطاعن عثمان میآورد:
«ما انکار نمیکنیم که در زمان خلافت عثمان حوادثی روی داد که بسیاری از مسلمین آن را ناپسند میدانستند، ولی با وجود آن عثمان به حد فسق نرسیده بود که ریختن خونش مباح باشد و ثواب کارهای خوبش باطل گردد، بلکه همه اینها از گناهان صغیرهای بود که از عثمان سر زد و مورد بخشش واقع خواهند شد»[۳۵۵].
۴-۳-۲-۴٫ بدرفتاری با صحابه بزرگ
عثمان در برخورد با برخی صحابه رفتار ناشایستی از خود نشان داد. از جمله این که موقع سوزاندن قرآنها ابن مسعود را زد و منجر به مرگ او شد و عمار را کتک زد و وی دچار فتق شد و ابوذر را زد و به ربذه تبعید کرد.
۱-۴-۳-۲-۴٫ پاسخ قوشچی[۳۵۶]:
اولا؛ خبر زدن ابن مسعود، صحیح نیست.
ثانیا؛ اگر هم صحیح باشد، این ضرب موجه بوده است، زیرا هنگامی که عثمان خواست مصاحف متعدد را جمع کند و مصحف واحدی را در بین مردم قرار دهد، مصحف ابن مسعود را نیز خواست، ولی ابن مسعود مخالفت کرد و به این خاطر عثمان او را تادیب کرد.و علت مرگ ابن مسعود این ضرب و تادیب نبود.
علت زدن عمار نیز به خاطر بیادبی و غلظت گفتار او با خلیفه و امام مسلمین بود. به خاطر این بی ادبی، عثمان او را تادیب کرد. و اگر هم این تادیب منجر به هلاک او شد، گناهی بر عثمان نیست. این اشکال به خود شیعه نیز وارد است، زیرا روایت کردهاند که حضرت علیA بسیاری از مخالفین خود را به قتل رساند. اگر کشتن به خاطر جلوگیری از مفسده، جایز باشد، تادیب به طریق اولی جایز است.
علت ضرب ابوذر نیز به سبب بی ادبی او به شیخین و خلیفه وقت عثمان بود. امام و خلیفه، حق چنین تادیبی را دارد؛ اگر چه منجر به مرگ فرد شود.
۲-۴-۳-۲-۴٫ رد پاسخ قوشچی:
توجه به محیط های شغلی و شرایط کاری و کارگران در دهه های اخیر به منظور بالا بردن کیفیت کار ، سلامت و بهداشت کارکنان و به منظور بهره گیری بیشتر و بهتر از تجارت کارکنان مورد توجه بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران قرار گرفته است. نیروی کار بخش بزرگی از جمعیت کشور ایران را تشکیل می دهد و پرداختن به سلامت عمومی کارکنان و سازمان ها را می توان از اولویت ها به شمار آورد ، چرا که سالم سازی شرایط کار به معنای سالم سازی نیروی کار و نیروی کار سالم نیاز اساسی برای توسعه صنعتی کشور می باشد .از آنجا که در فرایند تولید، نیروی انسانی ناسالم و پریشان حال ، بخشی از آفات سازمانی است، به همین دلیل هیچ پدیده ای به اندازه سلامتی برای کارکنان دارای اهمیت نمی باشد (ساعتچی ، ۱۳۷۵).
بنابراین برنامه ریزی برای تأمین بهداشت روان و سلامت عمومی کارکنان و کارگران از سویی به سلامت روانی – اجتماعی کارکنان و از سوی دیگر به اهداف توسعه صنعتی و تولید بهتر کمک می نماید(بیان زاده و زمانی منفرد ، ۱۳۷۸).
از طرفی اساس خودکفایی و استقلال هر جامعه بر پایه ی وجود سازمان های صنعتی آن جامعه است. در بین تمام نیروهای اثربخش یک سازمان ، یکی از مهم ترین مؤلفه ها تعهدسازمانی کارکنان است . در واقع هیچ سازمانی نمی تواند موفق شود مگر اینکه اعضاء و کارکنانش نسبت به آن نوعی تعهد داشته باشند و تلاش نسبی بکنند . تعهد سازمانی کارکنان آثار بالقوه و جدی بر عملکرد سازمان داشته، می تواند پیش گویی کننده ی مهمی برای اثربخشی سازمان باشد ؛ لذا نادیده گرفتن آن برای سازمان زیان بار است و هزینه های زیادی را به دنبال خواهد داشت . تعهد سازمانی یک مفهوم پیچیده است و تعریف واحدی از آن ارائه نشده است . اما از همه تعاریف چنین برمی آید که تعهد سازمانی شامل ویژگی ها ی شخصیتی فرد به صورت کلی است (سیادت و همکاران ، ۱۳۸۴).
تعهد سازمانی از مهم ترین اهداف هر سازمان است و هر سازمانی سعی درتقویت آن از طرق گوناگونی دارد زیرا بر بسیاری از متغیرها نظیر رضایت شغلی، غیبت، ترک خدمت، استرس شغلی و عملکرد شغلی تأثیرگذار است(بخشی سورشجانی، ۱۳۸۹). در واقع تعهد سازمانی، بخشی از سازمان شخصیتی یک فرد است و به نظر می رسد که با سایر عوامل مؤثر در زندگی در ارتباط باشد(سیادت و همکاران ، ۱۳۸۴). از سوی دیگر ،روان شناسی سلامت به دنبال شناسایی سازه ها و شیو ه هایی است که سلامت جسم وروان را به دنبال دارد. به این دلیل عواملی که به انسان در سازگاری و انطباق با مشکلات و تهدیدات زندگی کمک کند، از موضوعات مورد توجه این حوزه خواهد بود. در این میان، تاب آوری ، جایگاه ویژه ای در حوزه های روان شناسی تحول، روان شناسی خانواده و بهداشت روانی یافته است ، به طوری که هر روز بر شمار پژوهش های مرتبط با این سازه افزوده می شود.گارمزی[۱۲] و ماستن[۱۳](۱۹۹۱) تاب آوری را ” یک فرایند، توانایی یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز باشرایط تهدید کننده” تعریف کردند. به بیان دیگر تاب آوری، سازگاری مثبت در واکنش به شرایط ناگوار است(والر، ۲۰۰۱).
راتر[۱۴](۱۹۹۰)، تاب آوری را به عنوان تفاوت های فردی در مقابله و واکنش به موقعیت های دشوار تعریف می کند. بنابراین، یک فرد تاب آور موقعیت ناگوار را به شیو ه ی مثبت تری پردازش می کند و خود را برای رویارویی با آن دارای توانمندی قلمداد می کند. البته تاب آوری تنها پایداری در برابر آسیب ها یا شرایط تهدید کننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نمی باشد، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است. می توان گفت تاب آوری، توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی- روانی در شرایط خطرناک است( کانر[۱۵] و دیویدسون[۱۶]، ۲۰۰۳). افزون بر این، محققان بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی است(گارمزی؛۱۹۹۱، ماستن، ۲۰۰۱؛ راتر؛۱۹۹۹، لوتار، سیچتی و بکر[۱۷]، ۲۰۰۰).
کامپفر[۱۸] (۱۹۹۹)، باور داشت که تاب آوری، بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر(در شرایط تهدید کننده) است و از این رو موجب سازگاری موفق در زندگی می شود.در عین حال کامپفر به این نکته اشاره می کند که سازگاری مثبت با زندگی، هم می تواند پیامد تاب آوری به شمار آید و هم به عنوان پیش آیند، سطح بالاتری از تاب آوری را موجب شود. وی این مسأله را ناشی از پیجیدگی تعریف و نگاه فرایندی به تاب آوری می داند.
تاب آوری به وسیله ی پاسخ فرد به حوادث استرس زای زندگی و یا مواجهه ی مستمر بااسترس (مثل جنگ و بهره کشی جنسی) مشخص می شود.تاب آوری عاملی است که به افراد در مواجه و سازگاری با شرایط سخت و استرس زای زندگی کمک می کندو آنها را در برابر اختلالات روانی و مشکلات زندگی محافظت می کند .افراد تاب آور سازگاری فردی بالایی با عوامل استرس زای محیطی درزندگیشان دارند.شایستگی یا سازگاری انسان ترکیب تعامل میان زمینه/ بوم شناختی و رشد ارگانیزم است. با این وجود، تاب آوری ماهیتی چندگانه دارد.بنابراین ممکن است فرد در یک بعد تاب آور باشد، اما در ابعاد دیگر تاب آوری نداشته باشد.در یک مطالعه که به وسیله ی کافمن و همکارانش بر روی کودکان با تاب آوری تحصیلی بالا که سابقه ی مواجهه با سوء رفتار را داشته اند، نشان می دهد که تنها ۲۱ درصد از آنها تاب آوری اجتماعی نشان دادند. تاب آوری از مشکلات روان شناختی در جوانان و نوجوانان پیشگیری می کند و از آنها در برابر تأثیرات روان شناختی حوادث مشکل زا محافظت می کند. محیط خانوادگی در تاب آوری می تواند یک عامل کلیدی باشد. خانواده از طریق فراهم کردن محیط حمایتی و منسجم در تاب آوری فردی مؤثر است. در چندین مطالعه به نقش فرآیندهای خانواده به عنوان عامل حمایتی تأکید شده است .به عنوان مثال، روتر دریافت که ارتباط خوب نوجوان حداقل با یکی از والدین، او را در برابر بروز برخی رفتارهای پرخطر مقاوم می کند(پارکینز[۱۹]، ۲۰۰۴).
بونانو(۲۰۰۵)، راه های بدست آوردن تاب آوری را : داشتن سرسختی ، خودافزایی ، مقابله سرکوب گرایانه، داشتن خلق و خو و احساسات مثبت می داند.
مطالعات متعدد طیف گسترده ای از عوامل محافظت کننده وکنترل کننده در برابر عوامل خطر سازبرای سلامتی را شناسایی کرده است.محققان نشان داده اند که خودارزیابی های مثبت که مشابه مفهوم خودکارآمدی بندورا است و به معنی اطمینان افراد به تواناییشان در نشان دادن رفتارهایی خاص، مدیریت هیجان ها، رویارویی با موقعیت های دشوار زندگی و به دست آوردن حمایت های اجتماعی است، یکی از عوامل تعدیل کننده محسوب می شود(برومند و همکاران ، ۱۳۹۱).
با توجه به آنچه که گفته شد ، این پژوهش در نظر داشت به بررسی نقش سلامت عمومی و تاب آوری با تعهد سازمانی و توجه به نقش خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو ، بپردازد.
۱-۳- اهمیت و ضرورت
از آنجا که فرایند تولید نیروی انسانی ناسالم و پریشان حال، بخشی از آفات توسعه پایدار یک جامعه به ویژه در پویایی سازمانی است، به همین دلیل هیچ پدیدهای به اندازه سلامت عمومی نمیتواند در فرایند توسعه مؤثر باشد، بنابراین برنامهریزی برای تأمین بهداشت روانی کارکنان از سویی به سلامت عمومی اجتماعی کارکنان و از سویی دیگر به اهداف توسعه صنعتی و تولید بهتر کمک میکند(شیخ همکاران ، ۱۳۸۴).
بسیاری از محققان بین خوکارآمدی و مشکلات روان شناختی رابطه ای معنادار و منفی را گزارش کرده اند و چنین بیان می دارند که این سازه می تواند به عنوان عامل میانجی بین سلامت عمومی و بسیاری دیگر از متغیرها قرار گیرد و با ارتقای تاب آوری ، فرد می تواند در برابر عوامل استرس زا ، اضطراب آور و هم چنین عواملی که باعث به وجود آمدن بسیاری از مشکلات روان شناختی آن ها می شود از خود مقاوت نشان داده و بر آنها غلبه نمایند. سلامت عمومی افرادی که تحت تأثیر استرس ، اضطراب و افسردگی قرار می گیرند به خطر می افتد(بشارت، ۲۰۰۷).
وجود عوامل استرس زا درمحیط های کاری که شرکت کرمان خودرویکی از آن ها می باشد، موجب کاهش تاب آوری و سطح تحمل کارکنان شده و منجر به بروز بیماری های متعدد جسمی و روحی می گردد ، به عبارتی سلامت عمومی افراد را به خطر می اندازد . از طرفی تاب آوری با کنترل کنندگی خودکارآمدی و کم رنگ تر کردن این عوامل سلامت عمومی افراد را تضمین می کند. از این رو پژوهش حاضر به بررسی نقش سلامت عمومی و تاب آوری بر تعهدسازمانی با توجه به کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو پرداخته است.
۱-۴- اهداف تحقیق
۱-۴-۱- هدف کلی :
تعیین نقش سلامت عمومی و تاب آوری بر تعهدسازمانی با توجه به کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو
۱-۴-۲- اهداف جرئی:
۱- تعیین نقش سلامت عمومی بر تعهدسازمانی با توجه به نقش کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو
۲- تعیین نقش تاب آوری بر تعهدسازمانی با توجه به نقش کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو
۳- تعیین نقش سلامت عمومی بر خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو
۴- تعیین نقش تاب آوری بر خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو
۱-۵- سؤالات تحقیق:
۱- آیا سلامت عمومی بر تعهدسازمانی با توجه به کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد؟
۲- آیا تاب آوری بر تعهدسازمانی با توجه به کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد؟
۳- آیا سلامت عمومی بر خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد؟
۴- آیا تاب آوری بر خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد؟
۱-۶- فرضیه های تحقیق:
۱- سلامت عمومی بر تعهدسازمانی با توجه به نقش کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد.
۲- تاب آوری بر تعهدسازمانی با توجه به نقش کنترل کنندگی خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد.
۳- سلامت عمومی بر خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد.
۴- تاب آوری بر خودکارآمدی کارکنان کرمان خودرو نقش دارد.
۱-۷- تعاریف مفهومی و عملیاتی
۱-۷-۱- تعاریف مفهومی
تعریف مفهومی سلامت عمومی : سازش فرد با جهان اطرافش به حداکثر امکان به طوری که باعث شادی و برداشت مفید و موثر به طور کامل شود و رفتار عادی نمودار شخصیت انسان سالم است که موجب سازگاری او با محیط و بالنتیجه رفع نیاز های اصلی و ضروری اوست (ساعدی ، ۱۳۹۱).
تعریف مفهومی تاب آوری : تاب آوری به وسیله ی پاسخ فرد به حوادث استرس زای زندگی و یا مواجهه ی مستمر با استرس (مثل جنگ و بهره کشی جنسی) مشخص می شود. تاب آوری عاملی است که به افراد در مواجه و سازگاری با شرایط سخت و استرس زای زندگی کمک می کند و آنها را در برابر اختلالات روانی و مشکلات زندگی محافظت می کند .افراد تاب آور سازگاری فردی بالایی با عوامل استرس زای محیطی در زندگیشان دارند.شایستگی یا سازگاری انسان ترکیب تعامل میان زمینه/ بوم شناختی و رشد ارگانیزم است(پارکینز ، ۲۰۰۴).
تعریف مفهومی تعهدسازمانی : تعهد سازمانی یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرایند مستمر است که به واسطه مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه به افراد سازمان و موفقیت و رفاه سازمان را می رساند(مقیمی ، ۲۰۰۳).
تعریف مفهومی خودکارآمدی: به معنی اطمینان افراد به تواناییشان در نشان دادن رفتارهایی خاص، مدیریت هیجان ها، رویارویی با موقعیت های دشوار زندگی و به دست آوردن حمایت های اجتماعی است یکی ازعوامل تعدیل کننده محسوب می شود(چان و همکاران ، ۲۰۰۹).
۱-۷-۲- تعاریف عملیاتی
تعریف عملیاتی سلامت عمومی : نمره ای است که هر آزمودنی از پاسخگویی به پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ-28)، به دست آمده است.
تعریف عملیاتی تاب آوری : نمره ای است که هر آزمودنی از پاسخگویی به پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون به دست آمده است.
تعریف عملیاتی تعهدسازمانی : نمره ای است که هر آزمودنی از پاسخگویی به پرسشنامه آلن ومی یر به دست آمده است.
تعریف عملیاتی خودکارآمدی: نمره ای است که هر آزمودنی از پاسخگویی به پرسشنامه خودکارآمدی عمومی( GSI-10)، به دست آمده است.
فصل دوم
پیشینه ی تحقیق
۲-۱- مقدمه
قرن بیستم دستاوردهای مفید و سازنده ای برای جوامع بشری به همراه داشته است و انسان قرن بیستم قادر است با پیشرفت چشمگیر در علوم مختلف و صنعت و تکنولوژی وضعیت و کیفیت سلامتی و زندگی خودرا تغییر دهد ومیزان امید به زندگی را ارتقا دهد. علی رغم پیشرفت های روزافزون در فناوری و تأمین آسایش انسان ها، امنیت روانی افراد و بهداشت جسمی آنان به مخاطره افتاده است(کارنی[۲۰]، ۲۰۰۴).
از چالش های فراروی انسان در دنیای امروزی ،ارتقا سلامت روانی، کاهش تنیدگی، افزایش تحمل و سرسختی روان شناختی در برابر مسائل و بحران ها، وازسوئی دیگر پیشگیری و کاهش آسیب از بیماری های مخاطره آمیز و ارتقا سلامت عمومی افراد جامعه می باشد. از طرفی تاب آوری از شاخصهای بسیار مهم سلامتی و بهزیستی انسان قلمداد میگردد(جوکار ، ۱۳۸۶).
مفهوم تاب آوری از علوم طبیعی وارد ادبیات روانشناسی شده و به زبان ساده عبارت است از سازش موفقیتآمیز فرد به رغم وجود تهدید و شرایط نامطلوب محیطی. به عبارتی دیگر تاب آوری به ظرفیت بازگشت از چالشهای اجتماعی، مالی، یا احساسی به تعادل مجدد اطلاق میگردد(میلر[۲۱]، ۲۰۱۰).
شناخت و ارتقاء تاب آوری روان شناختی موجب افزایش سازگاری موفقیت آمیز در مواجهه با استرس های حاد ، شرایط ناگوار، مزمن و کسب سریع بهزیستی روان شناختی و سلامت عمومی افراد جامعه مؤثرمی باشد ونیزدر بالا بردن سطح خودکارآمدی و تحمل افراد رایاری می رساند(قاسمی، ۱۳۹۱).