جامعه این پژوهش شامل کلیه پسران مقطع اول تا چهارم دبستان (سنین ۷ تا ۱۰ سال) شهر شیراز میباشد. نمونه آماری متشکل از ۳۰ نفر از شرکتکنندگانی که در آزمون TGMD-2 (الریخ ۲۰۰۰)، کمترین نمرات را کسب کردند بود.
۳-۴) مراحل اجرای پژوهش
مراحل تشکیل دهنده این پژوهش شامل مراحل پیشآزمون، تمرینات ثبات مرکزی و مرحله پس آزمون بود. قبل از آغاز دوره تمرینات ثبات مرکزی، ابتدا از کلیه دانش آموزان واجد شرایط ( دانش آموزان سنین ۷ تا ۱۰ سال بدون مشکلات جسمی خاص) بوسیله آزمون رشد مهارتهای حرکتی درشت (الریخ ۲۰۰۰) ارزیابی بعمل آمد (۱۷۲N = ). سپس از بین این افراد ۳۰ نفر از آنهایی که پایین ترین نمرات را در آزمون کسب کرده بودند انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دو گروه تمرینات ثبات مرکزی و گروه کنترل سازماندهی شدند (هرگروه ۱۵ نفر). گروه تمرینات ثبات مرکزی به مدت ۸ هفته و ۳ جلسه در هفته تحت مداخله تمرینی قرار گرفت درحالیکه گروه کنترل در این مدت تمرین خاصی را انجام نمیداد و فقط به فعالیتهای روزمره خود مشغول بود. پس از اتمام دوره تمرینی نیز دوباره مهارتهای حرکتی درشت هر دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفت.
۳-۵) ابزار و روش جمع آوری اطلاعات
۳-۵-۱) پرسشنامه اطلاعات فردی
در این پژوهش، اطلاعات فردی آزمودنیها شامل سال تولد، وزن و قد آنها در فرم مشخصات فردی ثبت شد.
۳-۵-۲) آزمون رشد مهارتهای حرکتی درشت-۲ (TGMD2)
آزمون رشد حرکتی درشت-۲ با عنوان اختصاری TGMD-2 ابزار جمعآوری متغیر شایستگی مهارت حرکتی این مطالعه بود.i TGMD-2 آزمونی است فرایندمدار که رشد مهارت های حرکتی بنیادی کودکان سنین ۳ تا ۱۱/۱۰ سال را میسنجد و نتایج آن به دو صورت هنجاری و ملاکی قابل تفسیر است(۳۳). این آزمون در منابع سنجش رشد حرکتی از جمله رایج ترین آزمون های سنجش در حوزه ی تربیت بدنی معرفی شده است .
۳-۵-۲-۱) ساختار و وسایل اجرای آزمون
آزمون رشد مهارتهای حرکتی درشت-۲ از دو بخش تشکیل شده است هر یک شش
مهارت حرکت بنیادی را در بر می گیرند:
-
- خرده آزمون مهارت های جابجایی:
-
- دویدن: توانایی پیشروی یکنواخت با مراحل پرش (پرواز) که در هر گام دو پا در یک لحظه زمین را ترک می کنند.
-
- یورتمه رفتن: توانایی اجرای حرکتی سریع ، طبیعی و با آهنگ سه ضربه پا در حرکت.
-
- لیلی: توانایی پریدن مسافتی کوتاه با هر یک از پاها.
-
- جهش با گام کشیده: توانایی اجرای مهارتهای وابسته به پریدن از روی شئ.
-
- پرش جفت پا ایستاده: توانایی اجرای پرش افقی از وضعیت ایستاده.
-
- سر خوردن: توانایی سر خوردن در خط مستقیم از نقطه ای به نقطه دیگر.
-
- خرده آزمون مهارت های کنترل شی:
-
- ضربه زدن به توپ ثابت با دست : توانایی ضربه زدن به توپ ثابت با باتوم پلاستیکی.
-
- دریبل درجا: توانایی دریبل توپ بسکتبال حداقل چهار بار با دست برتر، قبل از گرفتن توپ با دو دست و بدون حرکت پاها.
-
- دریافت توپ: توانایی دریافت توپ پلاستیکی پرتاب شده از پایین.
-
- ضربه زدن به توپ ثابت با پا: توانایی ضربه به توپ با پای برتر.
-
- پرتاب توپ از بالای شانه: توانایی پرتاب توپ به نقطه ای روی دیوار با دست برتر.
-
- غلتانیدن از زیر شانه: توانایی غلتانیدن توپ بین دو مانع با دست برتر.
هریک از مهارت های آزمون از طریق سه تا پنج ملاک عملکردی مورد سنجش قرار میگیرد.
هر ملاک بخشی از الگو یا شکل اجرای پیشرفته مهارت را نشان می دهد و هر خرده آزمون در مجموع دارای ملاک عملکردی است.
وسایل اجرای این آزمون عبارتند از: توپ بسکتبال، توپ سبک با قطر ۴ اینچ (۱۶/۱۰ سانتی-متر)، توپ بازی کودکان با قطر ۸ تا ۱۰ اینچ (۳۲/۲۰ تا ۴/۲۵ سانتیمتر)، توپ سافتبال، توپ فوتبال، توپ تنیس، نوار چسب، کیسه لوبیا به ابعاد ۴ تا ۵ اینچ (۱۶/۱۰ تا ۷/۱۲ سانتیمتر) پایه توپ تنیس، باتوم پلاستیکی بیسبال، ۲ عدد مخروط (پیوست ۱). روایی وپایایی این آزمون توسط زارع زاده (۱۳۸۸) درداخل کشور نیز به تایید رسیده است. برپایه ی مطالعات ایشان، ضریب پایایی همسانی برای نمره جابه جایی وکنترل شی وهمچنین نمره مرکب به ترتیب ۸۷/۰، ۷۴/۰ و ۸۰/۰ گزارش شده است. دامنه ضریب پایایی آزمون- آزمون مجدد از ۶۵/۰ تا ۸۱/۰ وپایایی درونی نمره گذار بالای ۹۵/۰ بوده وروایی سازه از طریق تحلیل عاملی تایید شده است (۳۳).
۳-۵-۲-۲) نحوه ی اجرا و نمره گذاری آزمون
برای اجرای صحیح آزمون باید به شیوهی استاندارد زیر عمل کرد:
۱. پیش از آزمودن، دست و پای ترجیحی کودک مشخص (از طریق درخواست از کودک برای برداشتن و پرتاب شی بترتیب با دست و پا، ۳ بار پی در پی (مشخصات کودک در فرم نمره گذاری ثبت، شرایط اجرای هر مهارت طبق دستورالعمل فراهم و ملاک- های عملکردی هر مهارت مرور شود.
۲. پیش از سنجش هر مهارت، تکلیفی که کودک باید انجام دهد طبق دستورالعمل، به روشنی توضیح و مهارت به درستی نشان داده شود.
۳. کودک یک کوشش تمرینی انجام دهد تا اطمینان حاصل شود آنچه را که باید انجام دهد فهمیده است.
۴. در صورتی که به نظر رسد کودک نحوهی اجرا را نفهمیده است، یک بار دیگر تکلیف توضیح و نشان داده شود.
۵. در آخر، کودک مهارت مربوط را طی دو کوشش انجام می دهد. پس از هر کوشش به هر یک از ملاک های عملکردی مهارت، اگر همان طور که مشخص کرده انجام شده باشد، نمره ی یک و در غیر این صورت نمره ی صفر داده می شود. در نهایت مجموع امتیاز دو کوشش، نشان دهنده ی نمره ی فرد می باشد. مدت اجرای آزمون بطور تقریبی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه تخمین زده شده است (۳۳).
۳-۵-۲-۳) نمرات آزمون و تفسیر آنها
این آزمون دو نمرهی خام اصلی دارد که مربوط به خرده آزمون ها هستند. نمره ملاک های عملکردی هر یک از مهارت ها جمع زده می شود تا نمره ی خام هر مهارت به دست آید؛ سپس با جمع زدن نمره ی خام مهارت های مربوط به هر خرده آزمون، نمره خام خرده آزمون مربوطه به دست می آید. نمره کامل هر خرده آزمون ۴۸ می باشد و برای بدست آوردن بهرهی حرکتی درشت، نمرهی دو خرده آزمون جمع و به این نمره تبدیل می شود (۳۳, ۴۴).
برجسته ترین نمره ی هنجاری آزمون، نمره ی مرکب بهرهی حرکتی درشت است. زیرا بر پایه هم نمرهی خرده آزمون جابجایی و هم نمرهی خرده آزمون کنترل شی است و در نتیجه مفیدترین و بهترین اندازه برای مشخص کردن توانایی کلی کودک در مهارت های حرکتی درشت میباشد (۳۳, ۴۴).
۳-۵-۳) دوربین فیلمبرداری.
به منظور افزایش دقت اندازه گیری در این مطالعه از دوربین فیلمبرداری برای تجزیه و تحلیل
حرکت استفاده شد.
۳-۶) روش اجرا
گروه تجربی برنامه تمرینی ثبات مرکزی را به مدت ۸ هفته و ۳ بار در هفته به صورت یک روز در میان انجام داد. مدت تمرین در هر جلسه حدود ۴۵ دقیقه به طول انجامید. پروتکل تمرینی استفاده شده بر اساس تمرینات پیشنهاد شده توسط جفری (۲۰۰۲) و متشکل از سه سطح بود که ابتدا با تمرینات سطح ۱ شروع شد و به تدریج به تمرینات سطح ۳ پیشرفت کرد. تمرینات سطح ۱ شامل انقباضات ایستا در یک وضعیت با ثبات بود. تمرینات سطح ۲ حرکات پویا در یک محیط باثبات را شامل می شود و تمرینات سطح ۳ دربرگیرنده حرکات پویا در یک محیط بی ثبات بود و به تدریج از حرکات مقاومتی در این محیط استفاده خواهد شد. برای ایجاد محیط بی ثبات از توپهای سوئیسی استفاده گردید (پیوست ۲) (۳۰). روائی محتوائی و صوری پروتوکل تمرینی توسط متخصصین (اساتید گروه) به تائید رسید.
