تنها و تصادفی

نواری

شکل و اندازه جوش­ها

گرد و یا می کشیده، کوچک تا متوسط

بیضی شکل و دراز، کوچک تا بزرگ

گرد و تاول مانند، کوچک

پاره کردن اپیدرم میزبان

نادر- قابل مشاهده با بزرگنمایی

انگشت شمار

وجود ندارد

دمای اپتیمم برای ایجاد آلودگی

20-15 درجه سانتیگراد

8/28-15 درجه سانتیگراد

2/12-2/7 درجه سانتیگراد

دمای اپتیمم برای توسعه بیماری

25-20 درجه سانتیگراد

30-26 درجه سانتیگراد

15-10 درجه سانتیگراد

میزبان متناوب

Thalictrum Spp.

Berberis spp.

Berberis spp.

(Stephen et al., 2012).
2-1-2 علائم بیماری:
علائم این زنگ در مرحله یوردینیوم^[4] به صورت جوش­های قهوه­ای یا نارنجی رنگ می­باشد. این مرحله از زنگ در تمام مراحل رشد گیاه یعنی از گیاهچه تا موقع رسیدن دانه­ها روی گندم دیده می­ شود (الهی­نیا، 1384). همچنین علائم این بیماری در مرحله تلیوم^[5] به صورت نقاط سیاه پراکنده در زیر برگ و بدون پارگی اپیدرم است در اوایل بهار یوردینیوم­ یا جوش­های بهاره جدید به صورت دایره­ای در اطراف جوش­های پائیزه ظاهر می‌گردند. جوش­ها اغلب پراکنده و در سطح فوقانی برگ دیده می­شوند (Roelfs et al., 1992). (شكل2-1)، این زنگ به ندرت غلاف برگ، ساقه و خوشه را آلوده می­ کند (الهی­نیا، 1384).
شکل 2-1: (A) یوردینیوم (Kolmer 2013) و(B) یوردینیوسپورPuccinia triticina (زنگ برگ) بر روی برگ پرچم گندم (Roelfs et al., 19292).
اسپورهای بهاره یا یوردینیوسپورهای این زنگ گرد یا کمی بیضوی شکل هستند که در سطح آن­ها خارهای ظریف و 4 تا 8 سوراخ تندش وجود دارد. اندازه هریک 24-13 * 22-16 میکرون می­باشد. اسپورهای پائیزه یا تلیوسپورهای زنگ قهوه­ای دو مجرای گرزی شکل و در انتها گرد یا پهن هستند که اندازه آن­ها 24-13 * 65-32 میکرون و به رنگ قهوه­ای است و هر کدام دارای یک پایه کوتاه می­باشند (شكل2-2).
شكل 2-2: تلیوم(A) و تلیوسپور(B) زنگ قهوه­ای گندم (Roelfs et al., 1992)
2-1-3 شرایط اپیدمی شدن:
در مناطق مختلف جهان هر یک از زنگ­ها می­توانند زیان­های شدیدی را به بار آورند. قارچ عامل بیماری زنگ قهوه­ای (Puccinia recondita) در شرایطی که برگ گندم زنده می­ماند، می ­تواند زنده بماند و ایجاد آلودگی کند (Roelfs et al., 1992). اسپورها در دمای بین 2 تا 32 درجه سانتیگراد جوانه می­زنند، در شرایط مرطوب و گرم رشد قارچ به خوبی صورت می­گیرد (الهی نیا، 1384).
این قارچ می ­تواند در شبنم، طی مدت 3 ساعت یا کمتر در درجه حرارت حدود 20 درجه سانتیگراد آلودگی ایجاد کند و با افزایش مدت زمان شبنم، آلودگی­های بیشتری ایجاد می­ کند. در دماهای سردتر به دوره­ های شبنم طولانی­تری احتیاج است تا ایجاد آلودگی شود مثلا برای دمای 10 درجه سانتیگراد به دوره شبنم 12 ساعته نیاز است. جایی که دما بالاتر از 32 درجه سانتیگراد یا پائین­تر از 2 درجه سانتیگراد باشدآلودگی کم یا اصلا نخواهد بود (Roelfs et al., 1992).
خسارت این زنگ بیشتر ناشی از کاهش سطح کلروفیل گیاه می­باشد که نهایتا منجر به کاهش وزن هزار دانه و کوچک شدن دانه­ها می­ شود. اگر در مراحل اولیه رشد میزبان (قبل از خوشه دهی) این زنگ به صورت اپیدمی درآید، باعث کاهش گلچه­ها و یا خشک شدن برگ­ها و کم شدن پنجه­ها می­گردد. در اپیدمی­های شدید که با استرس همراه است دانه­ها چروک بر می­دارند (Roelfs et al., 1992).
شرايط محيطي مورد نياز زنگ قهوه‌اي گندم در جدول 2-2 نشان داده شده است.