ثبات محیط
شکل۲-۱۰- ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (راو۱، ۱۹۸۲)
۲-۱۲-۵-۱ تهیه ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک(SPACE)
ماتریس ارزیابی موقعیت واقدام استراتژیک به استراتژیست ها این امکان را می دهد تا به طور خلاصه وضعیت استراتژی ها را در یک بردار نشان دهند.
برای تهیه این ماتریس باید به طریق زیر عمل کرد:
۱- برای تهیه این ماتریس، متغیرهایی را باید انتخاب کرد که معرف توان مالی، مزیت رقابتی، ثبات محیط و قدرت صنعتی باشند.
۲- به متغیرها،دامنه نمره های۱ ± تا ۶± داده شود.با تشکیل دو بازوی FS وIS بدترین آنها را با نمره۱+ و بهترین آنها را با ۶+ نشان می دهیم. سپس دو بازویES وCA را به این صورت که بهترین آنها نمره۱- و بدترین آنها نمره ۶- دارد، انتخاب می شود.
۳- میانگین نمره هایFS،IS ، ES و CA را روی ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک قرار داده شود.
۴- با جمع کردن نمره های موجود روی محورهای X، نقطه متعلق به محورX ها مشخص می شود و با جمع کردن نمره های موجود روی محورهای Y، نقطه متعلق به این محور تعیین می شود. حال این دو نقطه، مختصات نقطه ای را در یکی از چهار ربع محورهای مختصات نشان می دهند که از مبدا به این نقطه، خطی
رسم می شود. نیم خط حاصل نوع استراتژی را نشان می دهد که سازمان می تواند از آن استفاده کند.
-
- Rowe et AL
بسته به این که شرکت در چه موقعیتی قرار گیرد، چهار استراتژی تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی و رقابتی پیشنهاد میشود، پس از آن باید یکی از چهار نوع استراتژی را در مقابل رقبا انتخاب کرد(قارکزلیان، ۱۳۸۴؛ حمیدی زاده، ۱۳۸۸؛ نبردی۱، ۲۰۰۰؛ دیوید، ۱۹۹۹).
هر عامل در ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACE) می تواند به سرعت مورد قضاوت قرار گیرد، اما مزیت آن در بررسی تمام جزئیات آن است. عوامل زیادی وجود دارد که میتوان مطرح کرد و هر صنعت زمینه های کلیدی خودش را دارد که باید در ارزیابی تفصیلی ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACE) در نظر گرفته شود(شجاعی و همکاران، ۱۳۹۱؛ بافنده زنده و همکاران، ۲۰۱۲).
۲-۱۲-۵-۲ بررسی متغیرهای ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACE)
در ادامه عواملی مطرح شده است که در یک تحلیل ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACE) لازم است مورد توجه قرار گیرند.
- توان مالی
بررسی نسبتهای مالی یکی از مهمترین ابزارهای تحلیل گری مالی برای ارزیابی وضعیت و عملکرد شرکت هاست.
توان مالی با نمره ی۶ (زیاد) تا نمره ی۱ (کم) در ماتریس تحلیل SPACE امتیاز داده می شود و امتیاز زیاد، خوب است و امتیاز کم نشان دهنده ی ضعف عوامل مالی است. بر طبق ماتریس ارزیابی اقدام و موقعیت استراتژیک، متغیرهای ذیل باید برای تعیین توان مالی مورد بررسی قرار گیرند:
- بازده سرمایه
در بین نسبتهای سودآوری به عنوان نمادی از کارایی عملیاتی شرکتها نسبت بازده سرمایه از اهمیت زیادی برخوردار است و به صورت زیر به دست می آید:
سود قبل از کسر مالیات
= بازده سرمایه
مجموع دارایی ها
- اهرم مالی
نسبت های اهرم مالی میزان کلی بدهی های شرکت را اندازه می گیرند. نسبت های مزبور منعکس کننده توانایی شرکت برای پاسخگویی به تعهدات کوتاه مدت و بلند مدت هستند.
۱٫Nabradi
مهمترین نسبت های اهرمی عبارتند از نسبت بدهی و نسبت کل بدهی ها به حقوق صاحبان سهم که بصورت زیر محاسبه می شوند:
جمع بدهی ها
= نسبت بدهی
جمع دارایی ها
حقوق صاحبان سهام
= نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
جمع بدهی ها
- نسبت فعالیت
این نسبت نشان می دهد که سازمان تا چه اندازه از منابع خود به شیوه ای اثربخش استفاده می نماید و یکی از شاخص های آن متوسط وصول مطالبات است که شامل میانگین مدت زمانی است که شرکت می تواند مطالبات ناشی از فروش های نسیه را وصول نماید.
- قدرت نقدینگی
نشان دهنده توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی های جاری و کوتاه مدت است و انواع آن عبارتند از: نسبت جاری و نسبت آنی که از روابط زیر بدست می آیند(دیوید، ۱۹۹۹) :
دارایی های جاری
= نسبت جاری
بدهی جاری
موجودی کالا- دارایی های جاری
= نسبت آنی
بدهی های جاری
- سرمایه در گردش