ایننقشه‌هابهدوصورتشهریدرمقیاس ۱:۲۰۰۰ ونقشه‌هایروستاییدرمقیاس ۱:۵۰۰۰۰ وبااستفادهازنقشه‌هایپایهباسیستمتصویرنقشه‌هاUTMتهیهوبهنگاممی‌شوند.
سادگی،بهنگامبودن،آدرسآماریعناصرموجوددرنقشهوپوششکلنقاطجغرافیاییشهریوروستاییکشورازویژگی‌هایاصلیایننقشه‌هابه‌شمارمی‌آیند.نقشه‌هایشهریوآبادی‌هایبلوکهکهدرحالحاضرمورداستفادهسرشماری‌هاوطرح‌هایآماریقرارمی‌گیرند،به‌صورتبلوکیتهیهشده‌اند؛یعنیعرصهواعیانتفکیکشدهنداشتهوحدودپارسل‌هایبه‌هم‌چسبیدهدرآنهامشخصنشدهاست. بلوک‌هایآماریباتعیینآدرسآماریقابلاتصالبانتایجسرشماریدرنقشه‌هاترسیممی‌گردند.
درنقشه‌هایروستاییآماری،آبادی‌هاونقاطفرعیبه‌صورتنقاطدارایآدرسآماریقابلاتصالبانتایجسرشماریترسیممی‌شوند
به‌منظوریکسان‌سازیفعالیتاصلاحوبهنگام‌سازینقشه‌هایآماری،اینفعالیتبااستفادهازروش‌هایاستانداردنقشه‌برداریوبراساسراهنمایبهنگام‌رسانینقشه‌هایآماریانجاممی‌شود،تامشخصاتفنینقشه‌هاحفظگردد.
ازجملهوظایفدفترنقشهواطلاعاتمکانی:
۱.بررسیومطالعاتعلمی–تطبیقیبه‌منظوربهینهکاویتخصصیودستیابیبهاصولوروش‌هاینوینکاربردیمرتبطبافنونوتکنیک‌هاینویندرزمینه: تهیه،ایجاد،استقرار،به‌کارگیریوبهنگام‌سازیروش‌هایجمع‌آوریاطلاعاتمکانیمرتبطبافعالیت‌هایآماری،اطلس‌هاونقشه‌هایموضوعیوآماری،GIS،روش‌هاینوینکارتوگرافی،نقشه‌برداریواطلس‌هایمولتی‌مدیا،تکنیک‌هایسنجشازدورو…؛
-
- بهنگام‌سازینقشه‌هایآماری؛
-
- تهیهوبهنگام‌سازیاطلس‌هاونقشه‌هایموضوعی؛
-
- تهیه،ذخیره،مستندسازیوآرشیوتخصصیاطلس‌هاونقشه‌هایآماریبه‌منظوراطلاع‌رسانیدرجامعهخاص(بخشدولتیومراجعقانونی) وعام (بخشخصوصی) باهمکاریومشارکت«مرکزفناوریاطلاعاتوارتباطات»؛
-
- ارتباطوتعاملبامراجعمرتبطودست‌اندرکاردولتیوخصوصیدرتهیه،تولیدوبهنگام‌سازینقشهواطلاعاتمکانیکشور؛
-
- همکاریومشارکتدربرنامه‌ریزیواجرایاموراطلاع‌رسانیبه‌منظوراشاعهفرهنگاستفادهازاطلاعاتمکانیوGISوهمچنینارائهخدماتاطلاعاتمکانیبهکاربران (خصوصیودستگاه‌هایاجرایی)؛
-
- برقراریتعاملاتوارتباطاتبامراکزعلمی–پژوهشی،دانشگاه‌ها،دستگاه‌هاومؤسساتذی‌ربطملیوبین‌المللیدرراستایتولیداطلاعاتمکانیدرمرکزآمارایرانازطریقبخشهمکاری‌هایبین‌المللمرکز
-
- شرکتوعضویتدرجلساتمرتبطباعلومزمینیواطلاعاتمکانیدرکمیته‌هایتخصصیوتصمیم‌سازسایرسازمان‌هاوشوراهایمرتبط.
۲-۱۸-۱۰. نظارتبربهنگام‌سازینقشه‌هایآماریوتهیهفهرستفایلجغرافیایی
باتوجهبهاهمیتنقشهواطلاعاتمکانیآماریدرارتقایکیفیتسرشماری‌هاوطرح‌هایآماری،ضروریاستتغییراتمحدوده‌هایشهریوروستاییبهنگامشوند. برایناساسهرسال ۵۰ درصدازنقشه‌هایکشوربهنگاممی‌شوند. اینامرازطریقدفترآمارواطلاعاتاستانداریهایکشورانجاممی‌شودومرکزآمارایرانموظفاستبه‌منظورحفظکیفیتنقشه‌ها،براجرایصحیحاینفعالیت‌هادراستانهانظارتنماید.
پسازبهنگام‌سازینقشه‌هایآماری،فهرستیازتمامینقاطروستایی،شهرهاوسطوحتقسیماتکشوریتهیهمی‌شودکهبهاسمفهرستفایلجغرافیاییدرمرکزشناختهمی‌شود. اینفهرستکهدرچارچوبوفرم‌هایسرشماری‌هامورداستفادهقرارمی‌گیرد،براساسآخرینمصوباتهیئتمحترمدولتدرخصوصتغییراتتقسیماتجغرافیاییونقاطشهریوروستاییآخرینتغییراتیکهبراساسبهنگام‌سازینقشه‌هادرشهرهاونقاطروستاییکشوردیدهشدهاست،دردورهزمانیمعینیک‌سالهتهیهمی‌شودوبرایهرسرشماریپسازانجامعملیاتحوزه‌بندیبرایتعیینمحدودهکارمأمورسرشماریازسطوحتقسیماتیتاسطححوزهکارمأمورسرشماریوبلوکتکمیلمی‌گردد. تهیهفایلجغرافیاییدرتهیهآدرس‌هایآماریودرنهایتانتشارنتایجسرشماری‌هابرپایهآدرس‌هایآماریحائزاهمیتاست. اینفایلسالانهبه‌هنگامشدهودراجرایطرح‌هایآماریمرکزمورداستفادهقرارمی‌گیرد.
۲-۱۸-۱۱. انجامسرشماری‌هایعمومیوآمارگیری‌هاینمونه‌ایدرزمینه‌هایاجتماعی،اقتصادیو …
مرکزآمارایرانبراساسماده ۳ قانونمصوبسال ۱۳۵۳،موظفبهانجامسرشماری‌هایعمومیوآمارگیری‌هاینمونه‌ایدرزمینه‌هایاجتماعی،اقتصادی،فرهنگیوسیاسیبه‌منظورتهیهآمارهایلازمبرایتأمینپیش‌نیازهایبرنامه‌ریزیوهدف‌هایبرنامه‌هایعمرانیکشوروهمچنینتهیهمحاسباتملیوشاخصقیمت‌هااست.
درسال ۱۳۹۲ درچارچوببرنامهملیآمارکشور،به‌منظورتولیدآماردربخش‌هایمختلفاقتصادی،صنعت،معدن،کشاورزی،بازرگانی،خدمات،مسکنوخانوار،بیشاز ۳۰ طرحآماریوجمع‌آوریاطلاعاتبهشرحذیلانجامشدهاست:
آمارگیریازنیرویکار؛
آمارگیریازهزینهودرآمدخانوارهایشهریوهزینهودرآمدخانوارهایروستایی؛
آمارگیریازکارگاه‌هایصنعتی ۱۰ کارکنوبیشتر؛
آمارگیریازمقدارمصرفحامل‌هایانرژیدرکارگاه‌هایصنعتی ۱۰کارکنوبیشتر؛
آمارگیریازمعادندرحالبهره‌برداری؛
و…
۲-۱۸-۱۲. تهیهوبهنگام‌سازیچارچوب‌هایآماری
منظورارقالب‌هایآماری،فهرستیاستازمشخصاتکلیافرادیاواحدهایجامعهموردآمارگیریکهبهخصوصدرآمارگیری‌هاینمونه‌ایمورداستفادهقرارمی‌گیرد.
ارائهآمارهایباکیفیت،بهنگام‌سازیچارچوب‌هایموردنیازنمونه‌گیریکارگاهیرابهیکیازمهم‌ترینپیش‌نیازهایاجرایطرح‌هایآمارگیریدرکشورتبدیلکردهاست. تغییراتزیاددرجامعهکارگاه‌هاموجبشدهکهکشورهابرنامه‌ایبرایبهنگام‌سازیچارچوبداشتهباشند؛ازاینروفعالیتمذکورهرسالهدردستورکارمرکزآمارایرانقرارمی‌گیرد. به‌عنوانمثال:
تهیهوبهنگام‌سازیچارچوبطرحتحقیقوتوسعه؛
تهیهوبهنگام‌سازیچارچوبمؤسساتفرهنگیدیجیتال؛
تهیهوبهنگام‌سازیچارچوبشرکت‌هایکارگزاریبورس؛
تهیهوبهنگام‌سازیچارچوبشرکت‌هایبیمهکشور.
۲-۱۸-۱۳. تولیدآمارهایمربوطبهشاخص‌هایماده ۶۸ قانونبرنامهپنجمتوسعه (انتشارشاخص‌هایآماررسمی)
بهموجبماده ۶۸ قانونبرنامهپنجمتوسعهجمهوریاسلامیایران (۱۳۹۰-۱۳۹۴) مبنیبرتهیهآمارواطلاعاتموردنیازبرایمحاسبهشاخص‌هایحوزه‌هایتخصصیمختلف،مرکزآمارایرانمکلفاستپسازدریافتشناسنامهشاخص‌ها،نسبتبهعملیاتی‌کردنبرنامهاجراییمربوطه،شاملطرح‌هایآمارگیری،پایگاهآماریاطلاعاتیکشور،سامانه‌هایاطلاعاتی–عملیاتیوزمان‌بندیاقدامکندواعتباراتموردنیازراحداکثرظرفمدت ۶ ماهتهیهوبهتصویبشورایعالیآماربرساند. دستگاه‌هایاجراییمکلفندشناسنامه‌هایمربوطهراحداکثرظرفمدت ۶ ماهپسازابلاغبرنامه،بهمرکزآمارایرانارائهنمایند.
به‌منظوراجرایاینمادهازقانونمذکور،مرکزآمارایراندرمرحلهاولودرتعاملبادستگاه‌هایاجراییمرتبطباشناساییشاخص‌هایحوزه‌هایتخصصی،فرمشناسنامهشاخص‌هارابااستفادهازنظرهایدستگاه‌هایاجراییتکمیلکرد. درمرحلهدوم،شناسنامهتهیهشدهباالگویواحدبهکلیهدستگاه‌هایاجراییهمراهبادستورالعملتکمیلآنهاارسالشد.
جدول ۲-۵.شاخص‌هایماده ۶۸ قانونبرنامهپنجمتوسعه
۲-۱۸-۱۴. نظارتبراجرایطرح‌هاونظامآماریسایردستگاه‌هاوشرکت‌هایخصوصیوارزیابیآنها
مرکزآمارایرانمطابقبنددماده ۵ برنامهملیآمارکشورموظفاستبرتماممراحلتهیه،اجرا،استخراجوانتشارنتابجطرح‌هایآماریبراساسمجموعهآیین‌نامهوفرم‌هاینظارت (مصوب ۳/۶/۱۳۸۷شورایعالیآمار) نظارتنماید. دراینراستانظارتبرمراحلجذبنیرویانسانی،آموزش،عملیاتمیدانی،نظارتدرونسازمانیطرح‌هایآماریمرکزآمارایرانوسایردستگاه‌هایاجراییبه‌منظورکاهشخطاهایغیرنمونه‌ای،به‌دستکارشناسانخبرهمرکزانجاممی‌شود.
۲-۱۸-۱۵. توسعهونظارتبرساماندهیآمارثبتی
به‌منظورساماندهینظامآمارهایثبتیدردستگاه‌هایاجراییکشوربراساستبصره ۳ بندالفماده ۶ برنامهملیآماروبهاستناد«آیین‌نامهنظارتبرطرح‌هایآمارگیرینمونه‌ای،سرشماریوساماندهینظامآمارهایثبتی»مصوبجلسهمورخ ۳/۶/۱۳۸۷ شورایعالیآمار،مرکزآمارایرانمکلفبهنظارتبرمراحلمختلفساماندهیسیستم‌هایاطلاعاتی–عملیاتیدستگاه‌هایاجراییکشورمطابقباضوابطوفرآیندانتخابنهاییاینسیستم‌هااست. اهماقداماتانجامشدهدراینزمینهعبارتنداز:
نظارتبرسیستماطلاعاتسامانهاملاکومستغلاتسازمانثبتاسنادواملاک؛
نظارتبرسیستماطلاعاتسامانهپروانه‌هایساختمانیصادرشدهازطریقشهرداری‌هایکشور؛
نظارتبرسیستماطلاعاتسامانهبهین‌یابوزارتصنعت،معدنوتجارت؛
بررسیسیستممدیریتپروندهقوهقضاییه؛
و …
۲-۱۸-۱۶. مشاوره‌هایفنیبهواحدهایآماریوزارتخانه‌ها،مؤسساتدولتی،سازمان‌هاونهادهایملیوبین‌المللی
مرکزآمارایرانبراساسبند ۱۰ ماده ۳ قانونمرکزایران،موظفبهارائهراهنماییفنیبهواحدهایآماریدستگاه‌هایاجراییکشوراست. به‌منظوراجرایاینقانون،راهنمایی‌هایفنی،مشاورهوهمکاری‌هاییکهبرایطراحینمونه‌گیریآمارگیری‌هایسایردستگاه‌هایاجراییصورتگرفت،عبارتنداز:
مشاورهوراهنماییبهستادراهیاننور؛
مشاورهوهمکاریباوزارتفناوریاطلاعاتوارتباطات؛
همکاریباوزارتبهداشت،درمانوآموزشپزشکیو …؛
استاندارسازیتعاریفواژه‌هایاقلامآماریدستگاه‌هایاجراییکشور.
۲-۱۸-۱۷. همکاریومشارکتدرطرح‌هایپژوهشی
