«وَلَدً السَّوءِ یَهدِمُ الشَّرَفَ وَ یَشینُ السَّلَفَ. ^[۱۱۰] فرزندان بد، آبرو و شرف خانواده را از بین می‌برند و مایه‌ی ننگ و رسوایی پیشینیان خود می‌شوند.»
نقش خانواده در تربیت مذهبی
خانواده به عنوان رکن اساسی تربیت، نقش بسیار مهمی در کمک به رشد و تربیت کودکان ایفا می‌کند، این امر به ویژه در اولین سال‌های زندگی که تجربه‌های اولیه کودک در حال شکل گرفتن است، از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. غالب رفتارهای انسان بر اساس یادگیری است و اولین و مهمترین پایگاه یادگیری کانون خانواده است. بسیاری از مهارت‌ها در نخستین سال‌های زندگی فراگرفته می‌شوند. در اصل خانه و خانواده پایه‌های اجتماعی شدن و ساختار شخصیت کودک را بنیان می‌گذارند.
ایفای نقش پدر و مادر به عنوان عامل پرورشی در چارچوب خانواده شرط استقرار شخصیت سالم کودک خواهد بود.^[۱۱۱]
طبع لطیف و زمینه مساعدی که کودک در محیط خانواده دارد، بهترین شرایطی است که می‌توان شایسته‌ترین بذرهای تربیتی را پرورش داد. والدین به عنوان اصلی‌ترین عضو در خانواده باید در تربیت دینی کودکان تلاش کنند و از حقوق مسلم فرزندان تربیت دینی کودک است که از طریق خانواده منتقل می‌شود، تا فرزند از سر شوق و اشتیاق به تجارب درونی دست یابد، به نحوی که خود بتواند فطرت خداجوی خود را کشف کند و تجربه دینی را به طور حضوری شهود نماید. این ممکن نخواهد شد جز با عشق. عشق کلید تربیت دینی است. کسب فضایل اخلاقی باید به واسطه عشق به خداوند حاصل شود. انسان کامل کسی است که بتواند گرایش‌های والای انسانی، هم چون کمال طلبی، حقیقت جویی، خداجویی، علم طلبی، عدالت خواهی و … را در خود کشف کند و بپروراند. در حقیقت مجال معنوی است که می‌تواند دل را مهیای کمال سازد. برای شناخت حقیقت می‌توان از عقل و استدلال و نیز دل مدد جست. در گرایش کودکان و نوجوانان به امور دینی و مذهبی عناصر مختلفی نقش دارند. از جمله مهم‌ترین و مؤثرترین این عوامل خانواده می‌باشد.^[۱۱۲]

شروع تربیت مذهبی
در خصوص تربیت اسلامی باید گفت که در اندیشه‌ی اهل بیت علیهم السلام علاوه بر آموزش آداب و رفتارهای اجتماعی و اخلاقی، باید فرزندان را با نکات معنوی و تربیت دینی آشنا نمود و والدین موظفند این مسئولیت را از همان روزهای تولد به انجام برسانند. نوای دلنشین توحید اولین آموزه‌های دینی است که روح کودک را طراوت می‌بخشد و او را به سوی دین و معنویت سوق می‌دهد.^[۱۱۳]
در اصل از نظر اسلام تربیت از گهواره آغاز می‌شود و در خانواده شکل می‌گیرد. مقدمات و پایه‌گذاری آن از مرحله‌ی تشکیل جنین و حتی قبل از آن است ولی آن‌چه که صورت رسمی دارد از لحاظ تولد است و با ذکر اذان و اقامه در دو گوش کودک شروع می‌شود. ^[۱۱۴]
یکی از وظایف مهم والدین در تربیت دینی فرزندان خود، طرز اداره و رفتار با آنان است که در آینده آنان بسیار مؤثر است.اسلام برای تمام دوران زندگی و بلکه برای قبل از انعقاد نطفه و انتخاب همسر و برای تولید مثل، مواردی را پیش بینی و برنامه‌های تربیتی را منظور کرده است. بنابراین تربیت و تعلیم فرزندان امری خطیب و پرمسئولیت است و چنین نیست که آنان فقط به امید کودکستان و آموزشگاه باشند.^[۱۱۵]
والدین به تدریج در مراحل مختلف زندگی هرسال و هرماه وظیفه‌ای در قبال کودک دارند. شکی نیست که تا حدود هفت سالگی اعمال قدرت و فشاری مطرح نیست حتی رفتار مذهبی کودک صورت بازی و سرگرمی دارد. سعی و تلاش بر این است که امر تکلیف مذهبی بر کودک سنگین نباشد و او را زودتر از حدمتعارف خسته نکند.
در طول مدت تربیت در هفت سال اول کوشش بر این است، مصداق‌ها و مدل‌هایی عرضه و ارائه شوند که برای کودک درس‌آموز باشند و هم شیوه‌ی تربیت به گونه‌ای باشد که نیازی به اصلاح و تجدیدنظر در آن ضرورت پیدا نکند که بسیاری از لغزش‌های مذهبی افراد در این رابطه است.
اوج‌گیری شوق به داشتن مذهب از حدود ۱۰ سالگی در دختران و ۱۲سالگی در پسران است و در این سنین است که می‌توان از ایمان به مذهب نام برد. البته احساسات مذهبی در این سنین به تدریج زیاد می‌شود و در سنین بلوغ به اوج خود می‌رسد. ^[۱۱۶]
پیدایش حس مذهبی
آن چه که مربوط به تظاهرات مذهبی می‌شود بستگی دارد به نوع برخورد والدین و مربیان با کودک چه بسیارند کودکانی که سرپا ایستاده‌اند و رفتار مذهبی والدین را مورد تقلید قرار می‌دهند، حتی با آنان رو به قبله می‌ایستند و نماز می‌خوانند یا همچون پدر و مادر خویش حال و ادای دعا خواندن و ادای مراسم مذهبی را در می‌آورند.
در رابطه با پیدایش حس مذهبی بررسی‌های روان‌کاوان نشان می‌دهند که این امر مربوط به ما‌ه‌های قبل از چهارسالگی است و حتی در برخی از کودکان از حدود سنین ۲-۳ سالگی هم دیده شده است. به همراه رشد و افزایش سن این احساس علنی می‌شود آن چنان که در ۶ سالگی می‌توان به عیان تظاهرات مذهبی و علاقه به انجام دادن رفتار مذهبی را در کودک دید. ^[۱۱۷]
کودک از ۶ سالگی علاقه‌ی مذهبی نیرومندی دارد. دوست دار حرف زدن با خدا و ارتباط با اوست، امری که والدین غیرمذهبی از آن عصبانی هستند و نگران که چرا او این همه علاقه را به مذهب بروز می‌دهد و البته معلوم نیست که همین عشق و علاقه در او باقی و برقرار بماند و برای روشن شدن وضع او باید مدتی منتظر ماند. مذهب در سنین مختلف برای کودک معانی مختلف دارد ولی دنیای آن‌ها از حدود ۶سالگی دنیای عشق و محبت، احترام به خدا، ستایش و نیایش او، احساس شرم‌ساری در صورت تخلف از دستورات خداست و حتی این امر در قیافه‌ی او هم پیداست. از حدود سنین ۸ به بعد شوق مذهبی او بیشتر به مسائل مذهبی علاقه‌مندتر و به عبارت دیگر متدین‌تر می‌شود. سعی دارد کاری انجام دهد که به گفته‌ی والدین و مربیان او مورد رضای خداوند است. ^[۱۱۸]
آغاز سؤالات مذهبی فرزند
والدین نباید فراموش کنند که درک و فهم کودک نسبت به مسائل مذهبی بسیار محدود است و به همین خاطر او به طور قطع در زمینه‌های گوناگون به سؤال و پرسش می‌پردازد تا دامنه‌ی اطلاعات خود را وسیع‌تر سازد. پرسش‌های او نشانه‌ی علاقه‌مندی او به عقلانی و مستدل کردن اطلاعات مذهبی و برای مربی نقطه‌ی مثبتی است. ^[۱۱۹]
پدر و مادر وظیفه دارند که محیط مناسبی برای فرزند خویش به وجود آورند تا عقایدی که در فطرت او نهاده شده به طور تدریجی ظهور و بروز نمایند و پرورش و تکامل یابند. کودک از همان خردسالی به یک قدرت و نیروی مافوقی که می‌تواند نیازمندی‌هایش را برطرف سازد به طور طبیعی توجه دارد. کودکی که در یک خانواده دین‌دار زندگی می‌کند به طور معمول در سنین چهارسالگی که به اصطلاح «سن چراها» نامیده می‌شود، به خدا توجه پیدا می‌کند و گاه گاه نام خدا را بر زبان جاری می‌سازد. از حرف‌ها و سؤالاتش پیداست که فطرتش بیدار گشته و می‌خواهد در این باره اطلاعات بیشتری بدست آورد. چه کسی خورشید را آفریده است؟ چه کسی ماه و ستاره را آفریده؟ آیا خدا مرا دوست دارد؟ کودکان از سنین چهار سال به بالا، صدها از این قبیل سؤالات دارند. از این سؤالات پیداست که فطرت خداپرستی آن‌ها بیدار گشته می‌خواهند اطلاعات خویش را تکمیل نمایند. ^[۱۲۰]
چگونگی پاسخ‌گویی به سؤالات
آن‌چه مهم است دادن پاسخ به سؤالات است که باید درست و قانع‌کننده باشد. والدین نیاز ندارند که با استدلال نیرومند و قوی به کودک جواب دهند زیرا او در این رابطه شاید نتواند حقایق را درک کند و مبانی درک منطقی و مستدل او چنان رشدی ندارد ولی ضروری است پاسخ‌ها قاطع باشند آن‌چنان که او را قانع کنند نه ساکت قلب پاک و منزه او باید آن را بپذیرد و ذهنش آن را در خود جای دهد. موفقیت در این امر منوط به آن است که والدین و مربیان خود اعتقادات و اطلاعات روشنی داشته باشند و به آن‌چه که می‌گویند مؤمن باشند. اگر جای ابهامی در زمینه‌ای خاص برای‌شان وجود دارد از خود دور سازند و هم در پاسخ، خود را در وضع درک و فهم و موقعیت کودک قرار دهند. ^[۱۲۱]
اولین سؤالات دینی و مذهبی کودک معمولاً پیرامون علت و پیدایش موجودات است در این مرحله وظیفه‌ی پدر و مادر بسیار سنگین و حساس است چرا که بایستی از همین آغاز زندگی کودک، او را با خدا و مبدأ هستی آشنا سازند البته به صورتی آسان و قابل فهم که پذیرش آن برای کودک راحت باشد، باید به کودک تعلیم و تلقین کرد که خالق همه‌ی موجودات خداست، او ناظر بر اعمال ماست او دوستدار انسان‌های نیک و شایسته است و در مقابل انسان‌های فاسق و بدکار را دوست ندارد. ^[۱۲۲]
قواعد مورد استفاده در تربیت دینی فرزند
قواعد مورد استفاده در تربیت و تعلیم دینی کودکان بسیار و هرکدام به نحوی قابل اجرا و عمل است. چند نمونه از آن عبارت است از: ۱- قاعده محبت ۲- بهره‌مندی از لذایذ ۳- تشویق و تحریض ۴- اعمال سندیت.
۱- قاعده محبت
در اصل اعمال روش خشونت‌آمیز و مستبدانه در تربیت اسلامی امری محکوم است تنها در موارد خاصی می‌توان درباره‌ی کودکان اعمال سندیت کرد. والدین باید طفل را به محبت به راه آورند، سرکشی او را از روی مهر و نوازش مهار و او را آرام کنند.
والدین عمل خوب مذهبی کودک را بستایند، که این امر خود سبب تداوم رفتار مثبت در کودک خواهد شد کودکان مصداق لقب سریع‌الرضا هستند. با محبتی به راه می‌آیند با تأییدی دل را به گرو والدین خواهند سپرد. در اصل در تغییرات مذهبی، دین چیزی جز حب و محبت نیست. والدین اصرار نداشته باشند که با هیجانات منفی او را به راه آورند که این امری محال و ناشدنی است.^[۱۲۳]
«قال بَعضُهُم سکوتُ الی ابی الحسن u ابتُ لی فقال: لا تَضربهُ و اهجُرهُ و لا تُطل.^[۱۲۴]
مردی حضور حضرت ابا الحسن u از فرزند خود شکایت کرد حضرت فرمود: فرزندت را نزن، و برای ادب کردنش از او قهر کن، ولی مواظب باش قهرت طول نکشد هر چه زودتر آشتی کنی.»
۲- بهره‌مندی از لذایذ
والدین باید در جنبه‌ی مذهب سابقه‌ی شیرین پدید آورند. به حساب این که روزه‌دار هستند او را به خود وانگذارند. برخی از پدران، مادران که به حساب این که خود روزه دارند کودکان خود را به گرسنگی وا می‌دارند به فکر غذای او نیستند و یا برای غذای او اهمیتی قائل نمی‌شوندو این مسأله‌ای است که سبب بدبینی کودک به روزه و ماه رمضان خواهد شد. در جلسات مذهبی کام او را شیرین کنند از لذائذ بهره‌مندش سازند همه‌اش اشک و ناله و برسرو سینه زدن نباشد که طفل از آن چندان خوشحال نیست. بگذارند او علاقه‌مند شود بار دیگر همراه‌تان به جلسه بیاید در ضمن خوردن چای و شیرینی چهار کلمه بشنود و یکی دو کلمه آن را یاد بگیرد و به هرحال کاری کنند که مذهب برای او غم‌انگیز و دردناک نباشد، تنفر و انزجار در او ایجاد ننماید.
۳- تشویق و تحریض
با رعایت دو اصل مهم تشویق و تنبیه و پرهیز از افراط و تفریط می‌توان فرزندانی صالح و شایسته تربیت کرد. والدین باید در عین حال که به فرزندان خود توجه دارند آنان را در حد معقولی آزاد بگذارند و حساسیت‌های روحی و روانی آنان را دریابند.
گاهی کودک دو رکعت نماز شکسته بسته‌ای را در گوشه‌ای می‌خواند و شاید برای خودنمایی و یا جلب محبت والدین که به نزدشان می‌آید و به آن‌ها می‌گوید نماز خواندم!!… در برابر این عمل بی‌تفاوت نباشند، ضمن این که می‌کوشند خودنمایی او اوج نگیرد و ریشه‌دار شود او را تشویق کنند، کار او را بستایند، بگذارند که این امر در او ریشه‌دار شود.^[۱۲۵]
شکی نیست که تشویق باید در او به حدی متعارف باشد آن‌چنان که خود را از والدین طلبکار نداند ولی در عین حال دل کوچک طفل را هم در نظر آورند. والدین به عنوان پدر یا مادر
و دنیای او هستند، آرزوهای او به آن‌ها وصل است. آفرین و مرحبای والدین دل کوچکش را شاد می‌کند و او را به وجد می‌آورد.
۴- اعمال سندیت
افراد در عین حال منکر آن نیستند در موارد تخلف و یا در آن‌گاه که طفل بخواهد از مرز خود تجاوز کند و یا امر و نهی والدین را نادیده گیرد می‌بایست او را به راه آورده و این هدایت بهتر است از طریق محبت باشد و در آن‌گاه که سود نداد از راه اعمال قدرت و سندیت.
بنای تربیت باید به گونه‌ای باشد که فرزندان تا حدود ده سالگی در امر مذهب خودکار و خودگردان بار آید، نیازی به امر و نهی در انجام اعمال و مذهبی نداشته باشند خود نمازش را بخواند اگرچه پسر در آن سن واجب نیست نماز بخواند و اگر کوتاهی کرد پس از موعظه‌ها و تذکر می‌توان به تنبیه‌اش پرداخت، اعمال فشار از حدود قبل از سنین ۸ سالگی به کودک ممکن است موجبات سرخوردگی او را از مذهب فراهم آورد و روح کودک را آزرده سازد و حتی در مواردی ممکن است نتایجی معکوس به بار آورد ولی پس از این سنین اعمال فشار به صورتی اندیشیده و به جا عیبی نخواهد داشت. ^[۱۲۶]
اهداف کلی تربیت مذهبی
منظور از اهداف، نقطه‌هایی هستند که افراد قصد وصول به آن را دارند در امر تربیت کار والدین این است که دست کودک را گرفته و از نقطه‌ای که در آن است حرکت داده و به نقطه موردنظر برسانند. این اهداف از دیدهای گوناگون متفاوت است و از نظر اسلام و از دید کلی هدف از آموزش نجات فرد از جهل و نادانی، و هدف از پرورش آگاهاندن و ایجاد تعالی در فرد برای جهت دادن به سوی تکامل و رساندن به مقام عبودیت یا عبدصالح است.
غرض از تربیت نجات بشر است از ظلمت‌های گوناگون، پیوند بین ماده و معنی، دنیا و آخرت و رساندن به کمال بی‌نهایت است. از جهت دیگر هدف تربیت آماده‌کردن فرد است برای خوب زیستن و بهره‌مندی کامل و مشروع از مواهب جهان، کسب آمادگی لازم برای ادامه‌ی حیات در جهان دیگر.
در مورد ساختن فرد جهت خوب زیستن، افراد نیاز به ایجاد زمینه مجاهده جهت استقرار و اجرای قانون حق، هدایت، کشتی حیات، در این دریای طوفانی، رساندن او به ساحل سعادت، دادن مسئولیت فردی و جمعی به او، واداشتن او به انجام وظیفه، اعتماد به نفس، توجه به ادراک امور، احساس امور و … هستند. ^[۱۲۷]
هدف اصلی از تعلیم و تربیت کودکان این است که والدین به بچه‌های خود بیاموزند پدر و مادر خود باشند. افراد از بچه‌های خود انتظار دارند متکی به توانایی‌های درونی خود باشند، استقلال فکری داشته باشند، دچار بحران‌های عاطفی شدید نشوند، به مهارت‌ها و توانایی‌های بالقوه خود ایمان داشته باشند و بدون این که ناگزیر به کسب مشورت دایمی با والدین باشند، بتوانند زندگی شاد و موفقیت‌آمیزی را ادامه بدهند. تردیدی نیست آن‌ها تا مدتی به راهنمایی و هدایت والدین از این پیشرفت لذت ببرند. برای رسیدن به این هدف باید والدین ابتدا خودشان خصوصیات یک انسان مستقل و آزاد اندیش را کسب کنند، و به فرزندان خود کمک کنند و آن‌ها را آزاد بگذارند تا حق انتخاب داشته باشند.^[۱۲۸]
در مورد آگاهی لازم برای ادامه‌ی حیات در جهان واپسین غرض وصول به روح حقی است که بر سراسر جهان حاکم است. در این راه است که او باید دریابد هرکس در گرو کار و کوشش خویش است. برای انسان چیزی در سایه‌ی کوشش نیست، در برابر امور اکتسابی به صورت اختیاری او مسئول و موظف است، میزان تکلیف وارد بر او به میزان توانائی اوست و … هم‌چنین او باید دریابد که راز زندگی چیست، درباره‌ی مسائل حیات به تفکر و اندیشه بپردازد، بداند و دریابد که در آفرینش آسمان‌ها و زمین‌ هدفی بوده و هیچ کدام باطل آفریده نشده‌اند. ^[۱۲۹]
والدین مسئولان اصلی تربیت مذهبی
وظایف پدر و مادر در برابر فرزند، یکی از مشکل‌ترین تکالیفی است که انسان برعهده دارد. تنها فراهم کردن شرایط مناسب برای رشد فیزیکی، کفایت نمی‌کند. در واقع پدر و مادر باید به گونه‌ای کودک خود را تربیت کنند که در بزرگسالی بتواند جایی در این دنیا برای خود پیدا کند. تعلیم و تربیت از لحظه‌ی به دنیا آمدن آغاز می‌شود و در تمام طول عمر انسان ادامه می‌یابد. آخرین تحقیقات علمی نشان داده است که وجود یک تعلیم و تربیت صحیح و با کیفیت در سال‌های اول زندگی بسیار مهم و حیاتی است. وظایف والدین فقط به مراقبت‌های فیزیکی، مانند: تهیه غذا و پوشاک و یا ایجاد امنیت محدود نمی‌شود. افراد، به عنوان پدر و مادر مسئول رشد و شکل‌گیری مناسب توانایی‌های بدنی، موقعیت اجتماعی، زندگی عاطفی، قوه‌ی درک و شرایط روحی کودک خود هستند.^[۱۳۰]
کودک از طریق یک تربیت صحیح می‌آموزد که برای شخصیت خود ارزش قایل شود و حد و مرز خود در زندگی را بشناسد. بدین گونه او می‌تواند از اشتباهات خود در راه پیشرفت استفاده کند و بیاموزد که چگونه با جامعه هماهنگ شود و جایی در آن برای خود بیابد. پدر و مادر به کودک می‌آموزند که چگونه در قضاوت‌های خود، دیگران را در نظر بگیرد و به طور خلاصه به او می‌آموزند که چگونه در این دنیا خوب و راحت زندگی کند.^[۱۳۱]

که بر همین اساس این پایان نامه برای ارائه راهکارها و کاهش و کنترل این پدیده در ۵ فصل تدوین یافته فصل اول کلیات تحقیق، فصل دوم مبانی ادبیات تحقیق، فصل سوم مواد و روش­ها، فصل چهارم یافته­های تحقیق نتایج و فصل پنجم جمع بندی، نتایج و پیشنهادات و منابع و مآخذ.

هانیه رشیدی ملک سری
تابستان ۱۳۹۳
فصل اول - کلیات تحقیق
۱-۱- طرح مسئله و بیان اصلی تحقیق
۱-۱-طرح مسئله و بیان اصلی تحقیق
۱-۲-سوال تحقیق
۱-۳-اهداف تحقیق
۱-۴- فرضیه های تحقیق
۱-۵-روش تحقیق
۱-۶-محدوده مورد مطالعه
بشر از آغاز پیدایش شناخت کامل محیط­زیست خود را به عنوان نیازی ضروری و حیاتی سرلوحه خود قرار داده است این نیاز ناشی از بیم بشر از پدیده ­های طبیعی ناشناخته و خطراتی هستند که محیط زیست را تهدید می کند.
استان گیلان با توجه به شرایط اقلیمی و موقعیت خاص جغرافیایی همیشه به عنوان استانی بدون مشکل به چشم می ­آید. در صورتی که این استان از غرب به شرق سرتاسر مخاطره است. با این که هر ساله تعداد زیادی لغزش در استان گیلان رخ می دهد، تا سال۱۳۶۹ تحقیقات جامعی در زمینۀ پراکندگی و پهنه­ بندی لغزش­ها و نقاط آسیب پذیر صورت نگرفته بود و پس از رویداد زلزلۀ خرداد ماه سال ۱۳۶۹ که به دنبال آن چند لغزش بزرگ در رودبار و شرق گیلان رخ داد و خسارات و صدمات زیادی بر تأسیسات اقتصادی وارد ساخت، مسئولان استان مصمّم شدند تا در مورد بلایای طبیعی خطرساز مطالعات منسجمی را آغاز نمایند. همچنین زمین­لغزش منطقه پیلدره واقع در املش را یکی دیگر از مواردی عنوان کرد که در اثر بارندگی­های شدید به وقوع پیوست. به هر حال پدیده زمین­لغزش بر اثر دخالتهای مستقیم انسان و تأثیرگذاری بر فعل و انفعالات زمین رخ می­دهد و اثرات بسیار جبران ناپذیری را نیز برجای خواهد داشت. به­طوریکه امروزه نه تنها این حرکات، مزارع و باغات را تهدید می­ کنند بلکه اهالی روستای پیلدره را نیز تهدید می نمایند.
بنابراین منطقه مورد مطالعه بدلیل موقعیت جغرافیایی و ویژگی­های طبیعی یکی از مناطق مستعد بروز حرکات دامنه ای و توده ای از جمله لغزش ها است برای جلوگیری از بروز حرکات دامنه ای مخرب که منجر به وارد آمدن خسارات سنگین در منطقه می شود اولین کار شناخت ویژگی های زیرساختی و طبیعی منطقه است با توجه به ساختار زمین شناسی منطقه مورد که بیشتر از نوع برش های توفی و ماسه سنگ توفی هستند و میزان بارش سالیانه نسبتاً بالا در منطقه با میانگین ۳۰ ساله ۸/۱۲۷۰ میلیمتر استعداد بالا برای حرکات دامنه ای وارد و هم چنین استمرار بارندگی در طی چند روز که حکایت از تأثیر بسیار بالای مقدار بارندگی در هنگام رخ دادن لغزش های زمین و شیب زیاد و جنس مصالح دامنه ای تا عمق چند متری از مصالح نفوذپذیر که بتدریج بطرف اعماق میزان رس (نفوذناپذیر) افزوده می گردد این خصوصیات منجر به ایجاد زمین­لغزش­ها و حرکات دامنه ای در این منطقه شده است. لذا در این تحقیق که با عنوان بررسی حرکات دامنه­ای شرق گیلان به روش آنبالگان، سعی می شود به علت وقوع حرکات دامنه ای پرداخته شود، بااستفاده از روش آنبالگان روستای پیلدره مورد بررسی قرار گرفت، که در روش آنبالگان دارای عوامل ۶ گانه ( سنگ­شناسی، ساختار زمین­ شناسی، هندسه­شیب، پوشش گیاهی­و­ کاربری­زمین، ارتفاع­نسبی و ­آب­های زیرزمینی) می باشد که آن را عوامل جامع ارزیابی مخاطره زمین لغزش می نامیم. با در نظر گرفتن این عوامل روش تهیه نقشه خطر لغزش در قلمرو زمین کامل تر می شود.
۱-۲- سوأل تحقیق
عواملی که منجر به حرکات دامنه ای در روستای پیلدره می شوند کدامند؟
۱-۳- اهداف تحقیق
مهمترین هدف در انجام این پژوهش شناسائی ویژگی های ژئومورفولوژیکی و فرآیندهای فرسایش و بروز حرکات دامنه ای و زمین لغزش ها در منطقه مورد مطالعه است و شاخص کردن محل های بروز این فرایند در داخل حوضه است. تحقیق برخی از اهداف پژوهش را می توان اینگونه بیان نمو :
۱- شناسایی عوامل و عناصر مؤثر در وقوع پدیده حرکات­دامنه­ای در منطقه پیلدره به روش آنبالگان ۲-شناسائی و تأثیرگذاری عوامل ۶ گانه آنبالگان در حرکت­های لغزشی منطقه مورد مطالعه ۳-بررسی اینکه کدامیک از عوامل بیشترین تأثیر در ایجاد حرکت­های دامنه­ای در منطقه پیلدره را دارا می باشند. ۴-ارائه راهکارهای لازم در جهت جلوگیری از این پدیده و خطرات آن.
۱-۴- فرضیه های تحقیق
در تعریف‌ فرضیه‌ می‌توان‌ گفت‌: فرضیه‌ عبارت‌ است‌ از حدس‌ یا گمان‌ اندیشمندانه‌ درباره‌ ماهیت‌، چگونگی‌ و روابط‌ بین‌ پدیده‌ها، اشیاء و متغیرها، که‌ محقق‌ را در تشخیص‌ نزدیکترین‌ و محتمل‌ترین‌ راه‌ برای‌ کشف‌ مجهول‌ کمک‌ می کند. بنابراین‌، فرضیه‌ گمانی‌ است‌ موقتی‌ که ‌درست‌ بودن‌ یا نبودنش‌ باید مورد آزمایش‌ قرار گیرد. فرضیه‌ براساس‌ معلومات‌ کلی‌ و شناختهای ‌قبلی‌ یا تجارب‌ محقق‌ پدید می‌آید (حافظ‌نیا، ۱۳۸۴: ۱۱).
به نظر می­رسد بعد از زلزله خرداد سال ۱۳۶۹رودبار، حرکات دامنه­ای پیلدره شکل گرفته است.
به نظر می­رسد آبهای زیرزمینی نقش اصلی در فرایند شکل­ گیری حرکات دامنه­ای در روستای پیلدره را دارد.
۳- به نظر می­رسد دستکاری و دخالت انسان در اکوسیستم طبیعی در حرکات دامنه­ای پیلدره مؤثّرمی باشد.
۱-۵- روش تحقیق
با توجه به هدف تحقیق که بررسی مناطق در معرض خطر حرکات دامنه ای و معرفی عوامل و عناصر مؤثر در ایجاد حرکات دامنه ای و جلوگیری از حرکات و شناسایی مناطق مستعد حرکات دامنه­ای می­باشد مناسب­ترین روش انتخابی مطالعه عللی است که در آن سعی بر کشف رابطه علت و معلولی بین حرکات دامنه ای و براساس آن نقاط دارای این گونه حرکات شناسائی شود با توجه به مطالب ذکر شده مطالعه حاضر مشتمل بر بررسی کتابخانه ای و عملیات صحرایی خواهد بود بدین ترتیب مراحل ذیل در این تحقیق طی می شود.
مرحله اول: تهیه کلیه اسناد مورد نیاز از قبیل نقشه های توپوگرافی ۲۵۰۰۰۰ : ۱ و ۵۰۰۰۰ :۱ زمین شناسی ۱۰۰۰۰ :۱ استفاده در نرم افزار GIS جهت رقومی کردن داده ها و ترسیم نقشه ها و هم چنین نرم افزار EXCEL و SPSS جهت ترسیم نمودارها و جداول
مرحله دوم : انجام بازدیدهای صحرائی ایجاد تصویر ذهنی از چشم انداز منطقه مورد مطالعه
مرحله سوم: شناسائی مناطق در معرض خطر یا مستعد حرکات دامنه ای
۱-۶- محدوده مورد مطالعه
محدوده مورد مطالعه در این پایان نامه شرق گیلان، شهرستان املش و روستای پیلدره می باشد. شرق گیلان، محدوده ای است که از درۀ سفیدرود در غرب آغاز شده و تا چابکسر(مرز استان مازندران و گیلان)
در شرق ادامه می یابد.
این محدوده از شمال به دریای خزر و از جنوب به رشته کوه البرز ختم می شود و بین ۳۶ درجه و ۳۸ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۱۳ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۳۵ دقیقه طول شرقی قرار دارد.
شرق گیلان از چهار ناحیه ساحلی، جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی تشکیل شده است. نواحی جلگه ای و ساحلی نسبتاً هموار بوده و نزدیک به۸۰ درصد از زمین های جلگه ای به شالیزارهای برنج اختصاص دارد. نواحی کوهپایه ای و کوهستانی از یکصد متری تا ارتفاع یک هزار متری، معمولاً و عمدتاً چایکاری شده است.
شهرستان املش از سمت شمال و شرق با شهرستان رودسر، از سمت جنوب با شهرستان سیاهکل و از سمت شمال غرب و غرب با شهرستان لنگرود همسایه است. شهرستان املش از نظر ژئومرفولوژی و ناهمواریها به سه منطقه جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی تقسیم شده است و بخش جلگه ای از آبرفتهای رودهای شلمان رود، کی رود و رودکهنه گویه به وجود آمده است که شهر املش بر مخروط افکنه شلمان رود بنا شده است.
بخش جلگه ای و کوهپایه ای در گذشته نه چندان دور پوشیده ازجنگل انبوه بود اما امروزه به باغات چای تبدیل شده است. بخش کوهستانی در جنوبی ترین قسمت شهرستان واقع شده و پوشیده از مراتع و بلند ترین قله آن ناتشکوه است. مناطق جلگه ای و کوهپایه ای دارای آب و هوای معتدل خزری و مناطق کوهستانی دارای زمستانهای سرد و پوشیده از برف و یخبندان و تابستانهای خنک و ملایم است. املش دراصل «ام» و «لش» بوده است که «ام »به معنی «رود» و «لش» به معنی « راکد» می باشد بنابراین املش یعنی رود خانه راکد می باشد.
روستای پیلدره در دهستان املش جنوبی ، بخش مرکزی شهرستان املش واقع شده است.
شکل ۱-۱-نقشه جایگاه محدوده مورد مطالعه در تقسیمات سیاسی شهرستان ، استان و کشور
۲-۱ مقدمه
۲-۲-حرکات دامنه ای
۲-۳-تعاریف و مفاهیم
۲-۴-پیشینه تحقیق
فصل دوم- ادبیات تحقیق
۲-۱- مقدمه
کلانشهرهای امروزی، در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد همواره در معرض آسیب ناشی از مخاطرات طبیعی قرار دارند. این مخاطرات که آسیبهای جانی و مالی فراوانی را با خود به همراه دارند، نیازمند پیشگیریها واقدامات فوری می­باشند. برمبنای برنامه استراتژیک بین ­المللی کاهش بلایای سازمان ملل متحد^[۱]، کلیه مخاطرات دو منشأ متفاوت دارند: الف-مخاطرات طبیعی، ب-مخاطرات ناشی از فناوری یا مخاطرات ناشی از فعالیت انسان .(Mose & Pathranakul, 2006, p 396)مخاطرات طبیعی یکی­از اجزای مهم ارتباط متقابل بین انسان و طبیعت است که به صورت منفی بروز می کند.
در این بین زمین لغزش از جمله مخاطرات طبیعی است که همه ساله خسارتهای جانی و مالی فراوانی را در مناطق کوهستانی، پرباران و لرزه خیز به همراه دارد. رشد سریع جمعیت، گسترش شهرها در نواحی کوهستانی، مشکل بودن پیش بینی زمان رویداد زمین لغزش و متعدد بودن عاملهای مؤثر در رویداد این پدیده، ضرورت پهنه­ بندی خطر زمین­لغزش را آشکار می­سازد. بااستفاده از پهنه­ بندی خطر رویداد زمین­لغزش می توان مناطق حساس و دارای پتانسیل خطر را شناسایی نمود و با ارائه راهکارها و شیوه ­های مدیریتی مناسب تا حدی از رویداد زمین لغزش ها جلوگیری و یا خسارات ناشی از رویداد آنها را کاهش داد (احمدی، ۱۳۸۲ : ۳۲۳ ؛ کورکی نژاد ، ۱۳۸۵ : ۳۶۲).
۲-۲- حرکات دامنه ای
پس از آن که قسمتی از سنگ های متصل در اثر تأثیر عوامل هوازدگی از سنگ مادر جدا شد و به صورت منفصل در آمد، به ندرت در محل جداشده باقی می ماند. قطعه سنگ های درشت و ریز بعد از جدا شدن از سنگ های اصلی، تحت تأثیر عوامل گوناگون از قسمت های بالای دامنه ها به طرف پایین حرکت می نمایند. این جابجایی غالباً به شکل توده ای و در ابعاد وسیع و گاهی نیز به صورت غیرتوده ای در ابعاد محدود صورت می گیرد (رجایی، ۱۳۸۲؛ ۳۲۰).
حرکت مواد بر روی­دامنه­ها، به فرایندهای مختلف بستگی دارد. اثر تجزیه­ی طبیعی و تخریب مواد متشکله­ی زمین و ایجاد ترکیبات جدید، موجب تغییر مقاومت برشی زمین می گردد. حرکت مواد در دامنه های سنگی که از مواد غیرمتراکم تشکیل شده و یا دامنه ای که از مواد متراکم مانند شن، رس و مارن به وجود آمده، متفاوت می باشد (ضیایی، ۱۳۸۰؛ ۲۹۹).
بطور کلی، از دیدگاه ژئومورفولوژی، حرکات دامنه ای انواع متفاوتی دارند.
۲-۲-۱- حرکات غیرتوده ای
وقتی قطعه ای درشت یا کوچک از ساختار سنگی یک ناحیه پرشیب (بیشتر از ۳۵ درجه) در اثر تأثیر عوامل هوازدگی جدا شود، به تناسب سنگینی خود با سرعت متناسب سقوط می کند و تا در پایین­دامنه در یک نقطه­ی کم شیب توقف نماید، ممکن است چندیدن نوع حرکت انجام بدهد. این نوع حرکات، هر چند که موجب خم شدن تیرهای تلگراف و برق و غیره می شوند، ولی چون سرعت زیاد و ناگهانی ندارد در شهرها و آبادی ها و روستاها و جاده ها اثر تخریبی قابل ملاحظه­ای برجا نمی­گذارند. (رجایی، ۱۳۸۲؛ ۲۲۱-۲۲۰). در این مبحث انواع مهم این نوع پدیده ها مورد بررسی قرار می گیرد :

(۳)
ETC (i,j) نشان­دهنده زمان مورد انتظار پردازش کار i روی ماشین j می­باشد.  نشان­دهنده میزان حجم کار منبع j ، قبل از شروع پردازش کار i می­باشد (زمانی که کار i بایستی روی منبع j منتظر بماند تا شروع به اجرا کند).
جهت ارزیابی کیفیت الگوریتم­های زمانبند معیارهای متفاوتی موجود است که متداول ترین معیارها عبارتند از :
زمان اتمام آخرین کار^[۳۱]: محبوب ترین معیار بهینه­سازی به حداقل رساندن زمان اتمام آخرین کار می­باشد. زمان اتمام آخرین کار طبق فرمول (۴) محاسبه می­ شود.
(۴)
نرخ طول زمانبندی^[۳۲](SLR) : برای زمان هایی که جریان کاری بسیار بزرگ است بهتر است زمان اتمام آخرین کار نرمال شود این مقدار طبق فرمول (۵) محاسبه می شود.

(۵) SLR =Makespan/CPL
CPL^[33] نشان دهنده مسیر بحرانی از مبدا به گره مقصد می باشد.
سرعت^[۳۴]: این معیار میزان بهبود اجرای ترتیبی جریان داده بر روی اجرای موازی و توزیع شده آن می باشد که طبق فرمول ۶ محاسبه می شود.
(۶) SpeedUp=Sequential Time/Makespan
Sequential Time نشان دهنده اجرای تمام کارها بروی یک منبع می باشد.
کارایی^[۳۵]: این معیار میزان سرعت اجرایی برنامه براساس اجرای موازی را مورد بررسی قرار می دهد هرچه این میزان به ۱ نزدیک تر باشد دلیل بر کارایی بالاتر زمانبندی دارد. کارایی یک زمانبند براساس فرمول ۷ محاسبه می شود.
(۷) Efficiency=(Sequential Time/M)/Makespan
M تعداد منابع موجود می باشد.
بهره­وری­ منابع (سودمندی منابع): این معیار توازن بار سیستم گرید را نشان می­دهد. بهره وری منابع طبق فرمول (۸) محاسبه می­ شود.
(۸)
نشان دهنده میزان حجم کار منبع j می­باشد.
۳-۲ الگوریتم Asuffrage
در الگوریتم حق رای^[۳۶] هزینه هر کار را براساس اختلاف مابین اولین و دومین کمترین زمان اتمام محاسبه می­ شود و کار با بالاترین هزینه انتخاب می­گردد؛ در واقع الگوریتم حق رای فقط یک مرحله بعد را در انتخاب کار در نظر می­گیرد و ضرری را که به واسطه انتخاب نشدن بهترین منبع برای کار متحمل می­شویم را معیار ارزیابی قرارداده و با توجه به این فاکتور کارها را به منابع واگذار می­ کند.
در الگوریتم پیشنهادی (Asuffrage) سعی­می کنیم افق دید خود را گسترش داده و به جای ملاک قراردادن یک مرحله بعد، تعدادی از مراحل را در تصمیم گیری دخیل کنیم. در هر دور به جای زمان اتمام دومین کمترین زمان اتمام، میانگین زمان اتمام را برای کار i روی منابع موجود بدست می­آوریم (فرمول (۱۰)) تا بتوانیم بازه تغییرات زمان اتمام را در تصمیم ­گیری دخالت دهیم. جهت اولویت­دهی به کارهایی که سریعتر به مرز میانگین تغییرات خود نزدیک می شوند، تعداد منابعی که زمان اتمامشان کمتر از میانگین زمان اتمام برای کار i می­باشد را شمارش می­نمائیم (فرمول (۱۲)) و عدد بدست آمده را در اختلاف میانگین زمان اتمام (فرمول (۱۰)) و کمترین زمان اتمام (فرمول (۱۱)) ضرب می­کنیم (فرمول (۹)) تا اولویت کارهایی که زودتر به مرز میانگین تغییرات می­رسند بیشتر شود.
(۹)
(۱۰)
(۱۱)
(۱۲)
کار با بالاترین هزینه انتخاب، به منبعی که دارای کمترین زمان اتمام می­باشد تخصیص داده می­ شود؛ این کار را از لیست کارهای نگاشت نشده حذف، ماتریس زمان اتمام کارها بروزرسانی و الگوریتم تکرار می­ شود تا زمانی که تمام کارها نگاشت داده شوند.
۳-۳ الگوریتم MaxSuffrage
الگوریتم MaxSuffrage حاصل ادغام الگوریتم بیشترین-کمترین و الگوریتم حق رای با اعمال یکسری تغییرات می­باشد. در الگوریتم بیشترین-کمترین برای هر کار کمترین زمان اتمام را محاسبه و از بین این مقادیر کار با بیشترین زمان اتمام را انتخاب و به منبع با کمترین زمان اتمام واگذار می­نماید. هدف الگوریتم بیشترین-کمترین اولویت دادن به کارهای بزرگ است. برای بهبود عملکرد الگوریتم بیشترین-کمترین بجای در نظر گرفتن کمترین زمان اتمام برای هر کار، ­k امین کمترین زمان اتمام را در نظر می­گیریم (نزدیک ترین ستون به میانگین تغییرات). در ابتدای الگوریتم تنها یکبار مقدار k محاسبه شده و در ادامه الگوریتم از این مقدار استفاده می­گردد. مقدار k با بهره گرفتن از فرمول (۱۳) و (۱۴) محاسبه می گردد. در ابتدا زمان اتمام کارها بر روی تمام منابع را محاسبه، درون یک ماتریس n*m ذخیره می­نماییم که n تعداد کارها و m تعداد منابع می­باشد(Mct). ماتریس زمان اتمام کار (Mct) قبل از هر واگذاری محاسبه شده و بصورت سطری و صعودی مرتب می­گردد.
مقادیر مربوط به مجموع درصد تغییرات فرمول (۱۳) و میانگین کلی تغییرات فرمول (۱۴) به صورت زیر محاسبه می­گردد.
(۱۳)
(۱۴)
بطور مثال Sum[j=2]برابر با مجموع دومین کمترین زمان اتمام کار، تقسیم بر اولین کمترین زمان اتمام کار، در تمام کارها می­باشد. همانطور که در بالا ذکر شد هر سطر ماتریسMCT به صورت صعودی مرتب شده است به همین دلیل ستون j مقدار بیشتری را نسبت به ستون j-1 خواهد داشت.
حال با توجه به مقادیر آرایه Sum ستونی را که اختلافش با میانگین تغییرات (AvgCh) کمترین باشد به عنوان ستون اصلی تغییرات در نظر گرفته و آن را ستون k می­نامیم. در واقع ستون k برای هر کار، زمان اتمامی را نشان می­دهد که میانگین تغییرات را در خود جای داده است و از آنج
ایی که ماتریس MCT مرتب می­باشد ستون k برابر با kامین کمترین زمان اتمام می­باشد و در الگوریتم ارائه شده از همین ستون (k) در الگوریتم بیشترین-کمترین استفاده می­نماییم. ادامه الگوریتم طبق روال زیر می­باشد و تا زمانی که کلیه کارها به منابع واگذار گردند تکرار می­ شود.
برای کلیه کارهای واگذار نشده هزینه طبق فرمول (۱۵) محاسبه می‏گردد.
(۱۵)
، اختلاف دومین کمترین زمان اتمام و اولین کمترین زمان اتمام کار i (الگوریتم حق­رای) و  ، k امین کمترین زمان اتمام کار i (الگوریتم بیشترین-کمترین).
کار با بالاترین هزینه انتخاب و به منبعی که دارای کمترین زمان اتمام می­باشد تخصیص داده می­ شود.
کار واگذار شده از لیست کارهای نگاشت نشده حذف، ماتریس زمان اتمام کارها بروز رسانی و بصورت سطری و صعودی مرتب می­گردد.
با بهره گرفتن از روش فوق، سعی در استفاده از مزایای دو الگوریتم حق رای و بیشترین-کمترین داریم (دخالت دادن ضرر ناشی از واگذار نشدن کار به بهترین منبع در عملیات نگاشت- اولویت دهی به کارهای بزرگ).
۳-۴ الگوریتم DHLEFT
این الگوریتم جهت کارهای وابستگی دار (جریان کار) ارائه شده است. به صورت کلی روند اجرای الگوریتم بدین صورت است که (DAG) را به گروه منابع (کلاستر) ارسال می کنیم. تصمیمات زمانبندی توسط مدیریت کلاستر صورت می پذیرد؛ مکانیزم شناسایی خطا نیز، براساس بررسی دوره ای وضعیت کار و منابع، در کلاستر می باشد.
الگوریتم HLFET، در مرحله اول به تمام کارها یک رتبه طبق فرمول (۱۶) اختصاص می دهد و در مرحله دوم از بین کارها، کار با بالاترین رتبه را انتخاب و به منبع با کمترین زمان اتمام تخصیص می دهد. مرحله دوم تا اختصاص کلیه کارها (با توجه به رتبه) به منابع مناسب ادامه پیدا می کند. الگوریتم HLFET در هر مرحله بدون توجه به کارهای وابسته به کار جاری اقدام به انتخاب منبع می نماید بطور مثال: کار x بر روی منبع i اجرا می گردد و کار y نیاز به داده تولید شده توسط کار x دارد و هزینه انتقال داده تولید شده، زیاد می باشد. بهتر است کار y نیز بر روی منبع کار x زمانبندی شود. الگوریتم HLFET، به وابستگی شدید بین کارها توجهی نشده است.
(۱۶)
الگوریتم پیشنهادی افق دید خود را گسترش داده و به جای ملاک قرار دادن کار جاری، تعدادی از کارهای پیش رو که وابستگی شدیدی با این کار دارند (هزینه انتقال داده بالا) را، نیز در تصمیم ­گیری دخیل می کند. هنگام انتخاب منبع برای کار جاری، منبعی را انتخاب می کند که برای کارهای وابسته به کار جاری نیز بهینه باشد. گراف نشان داده شده در شکل (۲-۷) جریان کار را مشخص می کند. برای توضیح الگوریتم پیشنهادی نیز از همین گراف استفاده شده است. مراحل اجرایی الگوریتم پیشنهادی به شرح زیر می باشد:
۱- رتبه بندی هر کار براساس فرمول (۱۷) محاسبه می گردد.
فرمول(۱۷)

1. 1. هزینه‎های ساختمانی: هزینه تجهیزات، هزینه حمل و نقل، هزینه قیمت زمین، هزینه تأسیسات.

1. 1. هزینه‎های سالانه مستمر: بهره وام‎های گرفته شده، استهلاک قطعات و هزینه‎های عملیات و نگهداری از آنها.

1. 1. 1. هزینه‎های وابسته: شامل تمامی هزینه‎هایی که می‎بایستی برای استفاده از محصول پروژه انجام شود.

   

1. 1. هزینه‎های ناملموس: شامل هزینه نتایج زیان آور پروژه می‎باشد که در بیشتر موارد محاسبه آن به ریال مشکل و یا غیرممکن است.

منافع پروژه‎های عمومی را می‎توان به سه دسته تقسیم کرد:

1. 1. منافع مستقیم یا اولیه: شامل نتایج فوری و بلافصله ناشی از اجرای پروژه‎هاست، مانند صرفه‎جویی ارزی.

1. 1. منافع غیرمستقیم: شامل نتایج جنبی ناشی از اجرای پروژه می‎باشد.

1. 1. منافع ناملموس: شامل منافعی است که محاسبه ریالی آن مشکل و یا غیرممکن باشد، مانند عدم تولید گازهای آلوده.

۲-۱-۵-۵- تحلیل هزینه ـ فایده
در این بخش به تحلیل هزینه و فایده و انواع آن می­پردازیم.
الف: تعریف تحلیل هزینه ـ فایده
طبق تعریف سازمان ملل متحد هزینه - فایده روشی برای ارزیابی مطلوبیت یک طرح از طریق مقایسه درآمدهای طرح با هزینه‎های آن است که مبالغ آنها با یک نرخ تنزیل مناسب دفتری به ارزش حال تبدیل شده باشند. (کوپاهی، ۱۳۶۸)
در واقع تحلیل هزینه ـ فایده یک نظریه زیربنایی و تکنیکی در اقتصاد رفاه نئوکلاسیک است که با جهت‎گیری الگوی اقتصاد خرد نئوکلاسیک و تأکید آن بر نقش قیمتها در تخصیص منابع هماهنگ است و به نحوی گسترده در ارزیابی اقتصادی طرحها به کار می‎رود(خلیلی عراقی، ۱۳۷۲).
تحلیل هزینه فایده فی‎نفسه نظریه نیست. بلکه فنی است که هدف آن ارائه مجموعه‎ای از قواعد و روش های درست نظری و نظاممند برای هدایت سرمایه‎گذاری بخش عمومی است و معمولاً برای کمک به شکل‎گیری سیاست در قالب ویژه‎ای به اجرا در می آید. به عبارت دیگر تحلیل هزینه ـ فایده در جستجوی این است که نشان دهد تصمیمات مشخص، نتایج منطقی اهداف معینی می‎باشند. به اعتقاد روبرت ساگدن و آلن ویلیامز استفاده از تحلیل هزینه ـ فایده چارچوبی برای تصمیم‎گیری عمومی ارائه می‎دهد که تصمیمات مسئولانه‎تری را باعث می‎شود.
از آنجا که ارزیابی اقتصادی شیوه خاصی از تصمیم‎گیری و مدیریت طرحاست، تحلیل هزینه ـ فایده به عنوان یکی از روش های ارزیابی اقتصادی، یک تکنیک عملی یا راهی برای سازمان دادن فکر و استدلال راجع به تصمیم‎گیری آن می‌باشدو یکی از هدفهای آن تعیین مطلوبیت اقتصادی پروژه‎های سرمایه‎گذاری از طریق تحلیل هزینه‎ها و فوائد در طول عمر اقتصادی سرمایه‎گذاری است(جرالد. م. مایر، ۱۳۷۵).
ب: پیشینه تاریخی تحلیل هزینه ـ فایده
استفاده از تحلیل هزینه- فایده با ارزیابی طرحهای توسعه منابع آب امریکا در دهه ۱۹۳۰ شروع شد. علیرغم ارتباط نزدیکی که این تحلیل با علم اقتصاد دارد، این فن بیشتر توسط مهندسین پایه‌گذاری گردید. بعدها کاربرد این تحلیل از طرحهای توسعه منابع آب به سایر بخشها و حتی برنامه‌ریزی دفاعی گسترش یافت. علاوه بر این در سالهای اخیر، در کشورهای اروپای شرقی نیز استفاده از این روش پیشرفت زیادی کرده است. (پاکزاد، ۱۳۷۲)
متدولوژی تحلیل هزینه ـ فایده در دهه ۱۹۳۰ در امریکا زمانی که دولت فدرال درباره طرحهای بسیار بزرگی نظیر طرحهای آبیاری و کشاورزی تصمیم می‎گرفت، توسعه یافت و بعنوان یک شیوه مدیریت غیر معطوف به نظریه اقتصادی (به تعبیر R. J. Hamond) به کار برده شد. (ربانی، ۱۳۵۰)
در ابتدای دهه ۱۹۵۰ شکوفایی دیگر در فعالیت رسمی هزینه ـ فایده ایجاد شد. در تلاشی برای منطقی کردن تفاوتهای داخلی در روش های ارزیابی در گزارش سال ۱۹۵۰ کمیته آژانس داخلی به تدریج تحلیل هزینه ـ‌ فایده از یک موضوع نسبتاً محرمانه دانشگاهی به یک موضوع زنده و مورد علاقه سیاسی در دوران جامعه بزرگ ریاست جمهوری جانسون تغییر کرده و سپس سیستم برنامه‎ ریزی و بودجه‌بندی برنامه‎ای توسط دولت فدرال در سال ۱۹۶۵ اتخاذ شد که پنج عامل اصلی را نشان می‎داد. این پنج عامل که پایه‎های تحلیل هزینه ـ فایده را تشکیل می‎دهند عبارتند از:

1. 1. یک تصریح دقیق از هدفهای برنامه پایه در هر منطقه اصلی فعالیت دولتی.

1. 1. تلاش برای تجزیه و تحلیل داده‎های هر برنامه دولتی.

1. 1. تلاش برای اندازه‌گیری هزینه‎های برنامه نه فقط برای یک سال بلکه برای چند سال آینده.

1. 1. تلاش برای مقایسه برنامه‎های متناوب با رقیب.

1. 1. تلاش برای ایجاد روش های تحلیل مشترک و سراسری دولتی.

در نهایت از ابتدای دهه ۱۹۷۰ یک مجموعه ارزیابی‎های واقعی یا تحلیل‎های هزینه ـ فایده برای برنامه‎های متناوب پی‎ریزی شد که این تحلیل‎ها در نشریات تخصصی انتشار یافت و تا به امروز این روند ادامه یافته است.
ج: مفاهیم اساسی تحلیل هزینه ـ فایده
از آنجا که آشنایی با مفاهیم و تعاریف هر موضوع جهت اشتراک در درک آن­ها ضروری می‎باشد، در این بخش مفاهیم اساسی هزینه ـ فایده توضیح داده می‌شود:

• • • • • • برنامه

         

         

     

     

برنامه اقتصادی را می توان کوشش آگاهانه دولت در جهت هماهنگی تصمیمات در بلند مدت و تأثیر گذاشتن، جهت دادن و حتی کنترل سطح رشد متغیرهای اصلی اقتصادی یک کشور برای رسیدن به یک سلسله هدف­های از قبل تعیین شده اقتصادی دانست(فرجادی و سهرابی، ۱۳۶۹).
برنامه‎های اقتصادی هم می‎توانند جامع باشند و هم جزئی، در یک برنامه جامع تنظیم هدف­ها به گونه‎ای است که تمامی جنبه‎های اصلی اقتصاد ملی را در بر می‎گیرد. اما یک برنامه جزئی فقط بخشی از اقتصاد ملی را شامل می‎شود، مثل بخش‎های صنعتی، کشاورزی، دولتی، خارجی و غیره. برنامه‎های اقتصادی مبتنی بر سه مدل اساسی هستند که به عنوان مراحل برنامه‎ ریزی، فراهم آورنده ابزار اصلی فکری و برنامه‎ ریزی می‎باشند.

اسامی خاص

۷۵

۱۰

عناوین عام

۳۰۷

۴۲

زنان و دختران

اسامی خاص

۴۷

۷

عناوین عام

۱۱۳

۱۶

جمع

۷۲۰

۱۰۰

نتیجه گیری و پیشنهادات:
نتایج به دست آمده از انجام این تحقیق را می توان در سه بخش ارائه کرد.
در مبحث ساختار زبانی و ادبی آثار مورد مطالعه به این نتیجه رسیدیم که مولف از شیوه های سبکی خاصی در استفاده از واژگان،ترکیبات،افعال،اصطلاحات،و همچنین صنایع ادبی و بدیعی گوناگون برای ساختن طنز و خلق موقعیت های طنز آمیز در کلام خود بهره گرفته است.در واقع می توان گفت که در موارد متعددی مولف با ایجاد تغییر در قوانین و ضوابط کلی استفاده از مباحث زبانی و ادبی موفق به ارائه ی طنزی قوی و جذاب به مخاطب شده است.

در بخش موضوعات به این نتیجه رسیدیم که مولف به مسائل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی عصر خود نگاه تیز بینانه ای داشته و تقریباًتمام موارد و مولفه های زندگی اجتماعی و فرهنگی مردمان عصر خود را با زبان طنز آمیز نقد وبیان کرده است.همچنین در این بخش با مطالعه و بررسی دقیق موضوعات مختلف به این نتیجه نیز رسیدیم که مولف در این آثار به مسائل سیاسی عصر خود نپرداخته و اصولاً علاقه مند به ورود به این مسائل هم نبوده است،در این مورد می توان بحران ها و اختناق شدید فضای سیاسی کشور در سال های نگارش این آثار را به عنوان اصلی ترین و مهم ترین دلیل این امر به شمار آورد.
در فصل پایانی وآخرین مقوله ی بررسی شده بر روی آثار مورد مطالعه به این نتیجه رسیدیم که داستان های کوتاه این آثار و مجموعه ها از ساختارهای مشابه و همسانی در زمینه ی موضوعات،نحوه ی داستان پردازی و شخصیت های حاضر در داستان ها برخوردار هستند و به طور کلی باید گفت که در داستان های مطالعه شده،زنجیره ی یکسانی از اتفاقات،رخدادها،چگونگی حضور شخصیت ها و نحوه ی برخورد و عمل شخصیت ها در داستان ها قابل مشاهده است.
پیشنهادات
اگرچه در زمینه ی طنز در ادبیات معاصر کارهای نسبتاً فراوانی انجام شده است اما باید گفت که هنوز هم آثار طنز ارزشمندی وجود دارند که با بررسی و مطالعه ی دقیق این آثار می توان نمای کلی ای از نحوه ی طنز پردازی و شیوه های خاص و ظریف این هنر ادبی را ترسیم و معرفی نمود.مطالعه،تحقیق و بررسی بر روی آثار طنز برجسته را به دانشجویان زبان و ادبیات فارسی پیشنهاد می نمایم.
همچنین در زمینه ی نظریه های ادبی مختلف که در ادبیات جهان مطرح شده و هر روز هم در حال تکامل وپیشرفت است،در ادبیات فارسی جای کار بسیار فراوان است;از نقد و تحلیل و تبیین نظریه های مختلف ادبی گرفته تا مطالعه و تحلیل آثار ادبی طبق این نظریه ها.به خصوص در ادبیات فارسی آثار فراوانی-هم از ادبیات کلاسیک و هم از ادبیات معاصر-وجود دارند که قابلیت مطالعه از این منظر را دارا می باشند،مطالعه ی این آثار طبق نظریه های نوین ادبیات جهان و انطباق آن ها با ساختارهای بنیادین این نظریه ها می تواند در شناساندن آثار برجسته ی ادبیات فارسی به ادبیات دیگر ملت ها بسیار تاثیر گذار باشد.
فهرست منابع
-آرین پور،یحیی.از صبا تا نیما.دو جلد،تهران:زوار،چاپ ششم،(۱۳۷۵).
-احمدی،بابک.ساختار و تاٌویل متن.تهران:نشر مرکز،چاپ یازدهم،(۱۳۸۸).
-اخوت،احمد.دستور زبان داستان.اصفهان:نشر فردا،چاپ اول،(۱۳۷۱).
-اسکولز،رابرت.درآمدی بر ساختار گرایی در ادبیات.ترجمه ی فرزانه طاهری،تهران:نشر مرکز،چاپ دوم،(۱۳۸۳).
-اصلانی(همدان)،محمد رضا.فرهنگ واژگان واصطلاحات طنز.تهران:کاروان،چاپ اول،(۱۳۸۵).
-انوشه،حسن.فرهنگنامه ی ادبی فارسی.جلد دوم،تهران:سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،چاپ دوم،(۱۳۸۱).
-ایگلتون،تری.پیش درآمدی بر نظریه ی ادبی.ترجمه ی عباس مخبر،تهران:نشر مرکز،چاپ سوم،(۱۳۸۳).
-برتنس،هانس.مبانی نظریه ی ادبی.ترجمه ی محمدرضا ابوالقاسمی،تهران:نشر ماهی،چاپ اول،(۱۳۸۴).
-بی نیاز،فتح الله.((جایگاه عینیت و واقعیت در روایت شناسی)).نافه،سال نهم،شماره ۴۰،(آذر۱۳۸۷/اردیبهشت۱۳۸۸):۳۷-۳۲.
-پروینی،خلیل; ناظمیان،هومن.((الگوی ساختار گرایی ولادیمیر پراپ و کاربردهای آن در روایت شناسی)).پژوهش زبان و ادبیات فارسی،شماره ی یازدهم،(پاییز و زمستان ۱۳۸۷):۲۰۳-۱۸۳.
-پلارد،آرتور.طنز.ترجمه ی سعید سعیدپور،تهران:نشر مرکز،چاپ چهارم،(۱۳۷۸).
-تایسن،لیس.نظریه های نقد ادبی معاصر.ترجمه ی مازیار حسین زاده و فاطمه حسینی،تهران:نشر نگاه امروز/حکایت قلم نوین،چاپ اول،(۱۳۸۷).
-تودوروف،تزوتان.نظریه ی ادبیات.ترجمه ی عاطفه طاهایی، تهران:اختران،چاپ اول،(۱۳۸۵).
_________.بوطیقای نثر.ترجمه ی انوشیروان گنجی پور،تهران:نشر نی،چاپ اول،(۱۳۸۸)
-تولان،مایکل.روایت شناسی:درآمدی زبان شناختی-انتقادی.ترجمه ی فاطمه علوی و فاطمه نعمتی،تهران:سمت،چاپ اول،(۱۳۸۶).
-جوادی،حسن.تاریخ طنز در ادبیات فارسی.تهران:کاروان،چاپ اول،(۱۳۸۴).
-حالت،ابوالقاسم.مجموعه ی آثارطنز.دوجلد،تهران:گوتنبرگ،چاپ اول،(۱۳۷۶).
_________.دیوان خروس لاری،اشعار طنز.تهران:سنایی،چاپ ششم،(۱۳۷۸).
_________.کلیات دیوان حالت.تهران:علمی،چاپ سوم،(۱۳۷۱).
_________.بحر طویل های هدهد میرزا.تهران:سنایی،چاپ هفتم،(۱۳۸۷).
-حلبی،علی اصغر.مقدمه ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران.تهران:پیک،چاپ اول،(۱۳۶۴).