که از جانب شرع برای جرائمی خاص تعیین شده است. [۱۳]
به تعبیر قانون مجازات اسلامی ایران ، حد به مجازاتی گفته میشود که نوع، میزان و کیفیت آن در شرع تعیین شده باشد. [۱۴]
برای کاربرد واژه حدود در این معنای اصطلاحی وجوه گوناگونی ذکر شده است، از جمله آنکه این کیفرها مجرمان را از تکرار جرم بازمیدارند یا موجب تأدیب آنها میشوند یا وقوع جرائم را محدود میکنند یا ازآنروست که در شرع اندازه آن در موارد مختلف مشخص شده است. [۱۵]
در کتابهای فقهی گاهی واژه حد برای جرائمی که مجازات آنها حد است نیز بهکار رفته است. [۱۶]
واژه حدود چهارده بار در قرآن ، غالبآ با تعبیر «حدوداللّه»، بهکار رفته و مراد از آن، فرایض و مُحَرَّمات الهی یا به تعبیر دیگر اوامر و نواهی خداوند است؛ ازاینرو، مفهوم قرآنیِ حدود گستردهتر از معنای مصطلح فقهی است. [۱۷]
در احادیث ، حد به معانی متعددی بهکار رفته است، از جمله معنای لغوی یعنی بازداشتن و معانی دیگر یعنی کیفر معین (معنای فقهی)، کیفر نامعین یا هرگونه کیفر. [۱۸]
به نظر مشهور فقها، از جمله شروط اجرای حد آن است که مرتکب جرم بالغ و عاقل باشد و آن را با قصد، اختیار و بدون اضطرار انجام داده باشد؛ بنابراین، مثلاً در موارد اکراه یا اضطرار (مانند ارتکاب زنا برای نجات از تشنگی یا سرقت در زمان قحطی)، حد را قابل اجرا نمیدانند. جنون مرتکب جرم، پس از حکم به حد، آن را ساقط نمیکند. (منابعی که در آن به اجرای حد بر مجنون در برخی موارد قائلاند. [۱۹]
حدود به کیفرهایی گفته می شود که اندازه و کیفیت آن در شرع مشخص شده و اجرای آن مورد توجه شارع است زیرا هدف آن دفاع از مصالح بنیادین جامعه می باشد، بنابراین زمان و مکان در اجرای حدود نقش به سزایی دارد به عبارتی در صورتی که مصلحت اجرای حد، با مصلحت مهمتری تزاحم پیدا کند، اجرای حد به طور موقت تعطیل یا تخفیف می یابد. [۲۰]
ب : اقامه حد
در احادیث و منابع فقهی، ضمن تأکید بر اجرای حدود و فواید متعدد آن، گاه به حکمت تشریع احکام مربوط به حدود اشاره شده و از جمله دلایل اهتمام به اجرای حدود، پیشگیری از تعدی به ارکان جامعه و مصالح عمومی، یعنی حیثیت، بدن ، عقل و مال انسانها، ذکر شده است. همچنین گفتهاند درد و ناراحتی جسمی ناشی از اجرای حد، موجب تقویت نیروی بازدارنده از گناه در مجرمان میشود. [۲۱]
با این همه، از دیدگاه شرعی اثبات جرائمِ مستوجبِ حد، بسیار دشوار است و به ادله و شواهد متعددی نیاز دارد.
ج: عصر غیبت
علما و متفکران اسلامی نیز در طول قرون متمادی ضمن بیان کلمات و احادیث پیشوایان دین در زمینه ظهور قائم آل محمد، صلی الله علیه و آله، این اعتقاد را ترویج داده و ضمن پاسداری از اندیشه مهدویت و تحکیم مبانی فکری انتظار ظهور مصلح جهانی، به پاسخ شبهات مخالفین در این باب پرداخته و بر استواری این اندیشه افزوده اند.
قبل از آن که وارد بحث از مفهوم غیبت امام عصر، علیه السلام، شویم بهتر است ابتدا به این سؤال پاسخ دهیم که وجه تقسیم غیبت آن حضرت به غیبت صغری و کبری چه بوده، تفاوت این دو در چیست و اصولا مرز زمانی مشخص کننده این دو غیبت از یکدیگر چگونه تعیین می شود؟
در روایات ما به طور مکرر از دو غیبت آن حضرت صحبت شده و از سالها پیش از تولد امام مهدی، علیه السلام، بر این موضوع تصریح شده که حضرتش دو غیبت خواهند داشت که هر یک با دیگری متفاوت است.
در اینجا به چند روایت که در این زمینه وارد شده است اشاره می کنیم:
مرحوم «شیخ طوسی» (۴۶۰ - ۳۸۵ ق) در کتاب الغیبه حدیثی از امام صادق، علیه السلام، نقل می کند که در آن امام خطاب به یکی ازاصحاب خود می فرماید:
»یا حازم ان لصاحب هذا الامر غیبتین یظهر فی الثانیه.» [۲۲]
«ای حازم بدان که برای صاحب این امر دو غیبت است که پس از دومین غیبت او ظهور خواهد کرد».
همچنین امین الاسلام مرحوم « شیخ طوسی » در کتاب « المبسوط فی فقه الامامیه »حدیثی را نقل می کند که در آن ابوبصیر خطاب به امام صادق، علیه السلام، عرض می کند که:
«کان ابوجعفر، علیه السلام، یقول: لقائم آل محمد غیبتان واحده طویله والاخره قصیره»[۲۳].
حضرت باقر، علیه السلام، می فرمود که برای قائم آل محمد، صلی الله علیه و آله، دو غیبت است که یکی از دیگری کوتاهتر است (نظر شما در این مورد چیست؟)
آن گاه امام در پاسخ ابوبصیر می فرماید:
«نعم یا ابابصیر احدیهما اطول من الاخری»[۲۴]
آری ای ابوبصیر (چنان که گفتی) یکی از این دو غیبت از دیگری طولانی تر خواهد بود.
و طنطاوی در کتاب المدخل الی الفقه الاسلامی روایت دیگری را از امام صادق، علیه السلام، نقل می کند که در آن جا امام می فرماید:
«ان لصاحب هذاالامر غیبتین احدیهما تطول حتی یقول بعضهم: مات و بعضهم یقول: قتل و بعضهم یقول: ذهب».[۲۵]
برای صاحب این امر دو غیبت است که یکی از آنها چنان به درازا می کشد که بعضی میگویند: (آن حضرت) دیگر مرده است و بعضی دیگر می گویند: او به قتل رسیده است و بعضی هم می گویند: او دیگر رفته است…
طنطاوی پس از بیان نه حدیث که همین مضمون حدیث بالا را دارند می فرماید:
«احادیثی که در آنها وارد شده است که امام قائم، علیه السلام، دو غیبت دارند، همه از جمله احادیثی هستند که در نزد ما صحیح به حساب می آیند، و خداوند نیز صدق گفتار امامان ما را آشکار ساخته است».[۲۶]
ایشان در ادامه کلامشان به تعریف غیبت صغری و کبری پرداخته و می فرماید:
«اولین غیبت آن حضرت غیبتی است که در آن نمایندگانی از طرف امام به عنوان واسطه میان مردم و آن حضرت منصوب شده اند که در میان مردم آشکارا به سر می برند و به واسطه آنها مشکلات علمی مردم حل شده و پاسخ سؤالات و معضلات آنها داده می شود. این غیبت، غیبت کوتاهی است که مدت آن به سر آمده و زمان آن گذشته است».
اما غیبت دوم، غیبتی است که در آن واسطه ها و نمایندگانی (که میان مردم و امام عصر وجود داشتند) به خاطر مصلحتی که خداوند اراده کرده برداشته شده اند.
حال که با نمونه هایی از کلمات ائمه اطهار، علیهم السلام، در مورد دو غیبت صغری و کبری آشنا شدید، بهتر است به پاسخ این سؤال بپردازیم که از نظر زمانی دو غیبت چگونه از یکدیگر تفکیک می شوند.
علمای شیعه در مورد زمان پایان غیبت صغری با یکدیگر اختلاف نظر ندارند، اما در مورد اینکه غیبت صغری از چه زمانی شروع شده است، میان آنان اختلاف وجود دارد؛ برخی معتقدند این غیبت با تولد امام عصر، علیه السلام، آغاز شده است و برخی دیگر بر این عقیده اند که آغاز آن با وفات پدر ارجمند آن حضرت، امام عسکری، علیه السلام، بوده است. [۲۷]
محقق کرکی می فرماید:
«غیبت کوتاهتر آن حضرت از زمان تولد ایشان شروع شده و تا زمانی که رابطه شیعیان با آن جناب از طریق نمایندگان و واسطه ها نیز قطع می گردد، ادامه می یابد، و غیبت طولانی تر نیز از زمان پایان غیبت اول تا روزی که حضرتش با شمشیر قیام خود را آغاز نماید، به درازا خواهد کشید».[۲۸]
عاملی غروی همین قول را پذیرفته و از همین رو مدت غیبت صغری را هفتاد و چهار سال ذکر کرده است. [۲۹]
یعنی از سال ۲۵۵ ق. زمان تولد امام زمان، علیه السلام، تا سال ۳۲۹ ق. سال وفات آخرین نائب از نواب چهارگانه امام عصر، علیه السلام. [۳۰]
کسانی دیگر از بزرگان فقها و محدثان شیعه و همچنین بسیاری از تاریخ نگاران نیز آغاز غیبت صغری را از زمان تولد حضرت مهدی، علیه السلام، محاسبه کرده اند، اما گروهی نیز ابتدای غیبت صغری را سال ۲۶۰ ق. یعنی سال وفات حضرت امام حسن عسکری، علیه السلام، گرفته اند که بدین ترتیب مدت غیبت صغری قریب به ۶۹ سال خواهد بود. [۳۱]
مؤلف کتاب تاریخ الغیبه الصغری در کتاب خود سعی کرده که با بیان دلایلی قولی را که مبدا غیبت صغری را تولد امام عصر، علیه السلام، می داند رد کرده و ثابت نماید که ابتدای غیبت صغری در حقیقت از زمان امام حسن عسکری، علیه السلام، بوده است. [۳۲]
در اینجا به طور مختصر استدلال ایشان را بر این موضوع نقل کرده و تحقیق بیشتر در این باب را به فرصتی دیگر وامی گذاریم:
«چون تعیین نواب اربعه به عنوان واسطه میان امام عصر، علیه السلام، و شیعیان حضرتش پس از وفات امام حسن عسکری، علیه السلام، صورت می گیرد، و از طرف دیگر وجه تمایز اصلی زمان غیبت کبری و غیبت صغری وجود همین نواب و واسطه های ارتباطی است - که تنها در زمان غیبت صغری عهده دار ابلاغ پیامهای حضرت صاحب الزمان، علیه السلام، می باشند - و پس از آن ارتباط حضرتش به کلی با مردم قطع می شود. از این رو باید بگوییم که غیبت صغری در اصل از زمان وفات امام حسن عسکری، علیه السلام و تعیین اولین نایب خاص آغاز می گردد».[۳۳]
از آن چه تاکنون گفته شد معلوم گردید که غیبت کبری از نظر زمانی به آن محدوده زمانی گفته می شود که آغازش سال ۳۲۹ ق، سال وفات آخرین سفر و نماینده خاص آن حضرت یعنی «ابوالحسن علی بن محمد السمری» است و پایانش روزی که به امر حق تعالی مهدی موعود، علیه السلام، قیام خود را آغاز نماید.
پس از آن که حد و مرز زمانی صغری و کبری برای ما مشخص گردید نوبت این می رسد که به یک بحث اساسی در مورد مفهوم غیبت امام عصر، علیه السلام پرداخته و چگونگی این غیبت را مشخص کنیم.
از بررسی روایات وارد شده در باب غیبت آن حضرت چنین به دست می آید که در مورد چگونگی غیبت دو صورت قابل تصور است، که ما در اینجا با بیان این دو صورت قدری پیرامون آنها صحبت خواهیم کرد.
«اولین صورتی که برای غیبت آن حضرت متصور است، همان مفهومی است که به طور متعارف در اذهان مردم در مورد غیبت آن حضرت وجود دارد، یعنی این که امام مهدی، علیه السلام، در طول مدت غیبت خویش از نظر جسمی از انظار مردم به دور بوده و اگر چه آن حضرت در این مدت مردم را می بینند و از حال آنها با خبر می شود، اما کسی توان دیدن ایشان را نداشته و با حضرتش مواجه نمی شود«. [۳۴]
امیرالمؤمنین، علیه السلام، نیز، در روایتی می فرماید:
«ان حجتها علیها قائمه، ماشیه فی طرفها، داخله فی دورها و قصورها، جواله فی شرق هذا الارض و غربها، تسمع الکلام و تسلم علی الجماعه تری و لاتری الی الوقف و الوعد و نداء المنادی من السماء الا ذلک یوم فیه سرورولد علی و شیعته».[۳۵]
ورهاژن و همکاران (۲۰۱۰) در تحقیقی با عنوان «نوع رفتار، عامل کلیدی پیشگیری از صدمات ورزشی» دریافتند که انواع مختلفی از عوامل رفتاری بر بروز آسیب مؤثر هستند که این عوامل نه تنها بر ورزشکاران تأثیر می گذارند بلکه بر مربیان، فیزیوتراپها، داوران و به طور کلی بر جامعه ورزشی نیز نقش بسزایی دارند. بعلاوه آن ها اظهار داشتند که بعضی از این عوامل بر یکدیگر اثر میگذارند. بعضی از رفتارها ممکن است به صورت مستقیم بر عوامل خطرزا و مکانیسم های آسیب نقش داشته باشد و بعضی دیگر به صورت غیرمستقیم (۱۴).
بدیهی است که با تعیین عوامل روانشناختی درگیر در بروز آسیبهای ورزشی و اولویت بندی آنها می توان بخش قابل ملاحظهای از آسیب ها را چه در بحث پیشگیری و چه در بحث درمان شناسایی و مرتفع کرد. در این میان برخی از دانشجویان تربیت بدنی هستند که نسبت به دیگران بیشتر آسیب میبینند. این افراد هر ترم دچار آسیبدیدگی میشوند که همین موضوع باعث مشکلات روانی بسیار, عقب ماندن از کلاسها و یا احتمال آسیبدیدگی مجدد در آنها میشود. با وجود اینکه تحقیقات همه نشان دهنده این هست که عوامل روانی می تواند در بروز آسیب های ورزشی نقش داشته باشند اما هیچکدام از این تحقیقات نشان ندادند که آیا افرادی که بیشتر دچار آسیب دیدگی مکرر می شوند از نظر ویژگی های شخصیتی با دیگران متفاوت هستند یا خیر؟ بنابراین در صورتیکه این عوامل در بروز آسیب دیدگی مکرر نقش داشته باشند می توان با درمان این مشکلات از آسیبهای مکرر در دانشجویان تربیت بدنی که در واقع پل اصلی ارتباط بین علم و عمل در جامعه ورزش می باشندپیشگیری کرد. بنابراین ضروری است تا تحقیقی به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی بر بروز آسیب دیدگی های مکرر در دانشجویان تربیت بدنی بپردازد.
اهداف پژوهش
هدف کلی:بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و بروز آسیبهای مکرر ورزشی در دانشجویان تربیت بدنی.
اهداف اختصاصی پژوهش به شرح زیر می باشد:
۱٫ بررسی رابطه بین عزت نفس ورزشی و بروز آسیبهای مکرر ورزشی
۲٫ بررسی رابطه بین خطرپذیری و بروز آسیبهای مکرر ورزشی
۳٫ بررسی رابطه بین هیجان طلبی و بروز آسیبهای مکرر ورزشی
۴٫ بررسی رابطه بین پرخاشگری و بروز آسیبهای مکرر ورزشی
فرضیه های پژوهش
۱٫ بین عزت نفس و بروز آسیبهای مکرر ورزشی رابطه وجود دارد.
۲٫ بین خطرپذیری و بروز آسیبهای مکرر ورزشی رابطه وجود دارد.
۳٫ بین هیجان طلبی و بروز آسیبهای مکرر ورزشی رابطه وجود دارد.
۴٫ بین پرخاشگری و بروز آسیبهای مکرر ورزشی رابطه وجود دارد.
تعاریف نظری و عملیاتی
آسیب ورزشی
تعریف نظری : عبارت است از انواع صدمات جزئی یا کلی که در حین اجرای تمرین یا مسابقه به هر یک از اعضای تشکیل دهنده بدن ورزشکاران وارد می شود (۱۵).
تعریف عملیاتی : در این تحقیق منظور از آسیب ورزشی آسیب های عضلانی، لیگامانی و استخوانی می باشد.
آسیب دیدگی مکرر
تعریف نظری : آسیب های ورزشی که به طور مکرر رخ می دهد و باعث دور ماندن فرد از فعالیت های ورزشی می شود.
تعریف عملیاتی : در این تحقیق منظور از آسیب دیدگی مکرر این است که فرد در هر ترم حداقل یکبار دچار آسیب دیدگی شود.
ویژگی های شخصیتی
تعریف نظری : روان شناسان شخصیت؛ویژگیهای شخصیتی را به عنوان ” ابعاد تفاوتهای فردی در تمایل نشان دادن الگوهای پایدار فکر، احساس و عمل ” تعریف می کنند (۱۶).
تعریف عملیاتی : در این تحقیق منظور از ویژگی های شخصیتی، عزت نفس، خطر پذیری، هیجان طلبی و پرخاشگری می باشد که بدین منظور از دو پرسشنامه ۱۰ سوالی روزنبرگ و ۳۴ سوالی آیزینک استفاده شد.
فصل دوم
ادبیات
و پیشینه تحقیق
مقدمه
حیطه آسیبشناسی از دامنهای گسترده و تنوع زیادی برخوردار است . بطوری که این واژه سادهترین آسیبها از جمله جزئیترین جراحات و زخمهای سطحی، کوفتگی تا شدیدترین و پیچیدهترین صدمات از قبیل شکستگیها و امثال آن را شامل میشود. علاوه بر این تنوع و گستردگی انواع صدمات وارد بر بافتها و اندامها، وجود عوارض و علائم مشابه در آسیبهای مختلف ما را نیازمند آن میسازد که از تعاریف و مفاهیم متنوع آسیبها، علائم، نشانهها و عوارض آنها در حد نیاز مطلع شویم. لذا در این مبحث نیز اشارهای هر چند مختصر به ادبیات نظری تحقیق خواهیم داشت و سپس در ادامه فصل به بررسی ویژگی های روانشناختی، نظریات ارائه شده در این زمینه و عوامل احتمالی آسیبزا در تحقیقات داخل و خارج بیان خواهند شد و در آخر به بیان تحقیقات داخلی و خارجی مرتبط با تحقیق حاضر خواهیم پرداخت.
مبانی نظری تحقیق:
آسیبهای ورزشی
آسیبهای ورزشی در اثر ضربههای شدید یا کششهای متمادی و بیش از حد در حین انجام حرکات ورزشی به وجود میآیند. صدمات ورزشی میتوانند استخوانها یا بافت نرم (رباط، ماهیچه و تاندون) و یا هردو را دچار مشکل نمایند (۱۷).
علل مختلفی در بروز آسیب های ورزشی موثرند که از آن جمله می توان به این عوامل اشاره کرد:
-
- لوازم ورزشی که اشتباه به کار برده شده اند
-
- سقوط
-
- برخورد شدید دو بازیکن که بر اثر سرعت زیاد (مثلا در هاکی روی یخ) یا خشونت ذاتی ورزش (مانند راگبی) ایجاد میشود
-
- آسیبدیدگی سطحی یا پارگی بخشهایی از بدن که به طور مداوم تحت فشار یا کشیدگی قرار گرفته اند
قبل از معرفی آسیب های ورزشی لازم است تا مختصری در مورد آناتومی دستگاه حرکتی بدن توضیح داده شود.
دستگاه حرکتی انسان شامل سه بخش عمده بوده که عبارتند از:
۱-دستگاه عضلانی ۲- دستگاه استخوان بندی ۳- مفاصل
از این رو جهت روشنتر شدن موضوع و به عنوان مبانی نظری موضوع به بررسی اجمالی انواع آسیبهای نرم و سخت مانند آسیبهای عضلانی، اسکلتی و مفاصل میپردازیم.
آناتومی استخوانی:
استخوان بافتی زنده است و یکی از انواع بسیار سخت بافت همبند است و مانند سایر اعضای بدن شامل رگ های خونی و اعصاب است.
بافت استخوانی دو نوع است:
جمع کل
۳۹۰
۱۰۰٫۰
نمودار ۴-۵: تعدادپاسخ دهندگان بر حسب هزینه سالانه برای سفر هوایی
۴-۲-۶ تحلیل فراوانی پاسخ دهندگان برحسب خطوط هوایی مورد استفاده
تحلیل فراوانی پرسشنامه های تکمیل شده نشان میدهد که توزیع شرکت کنندگان بر حسب خطوط هوایی مورد استفاده به شکل مساوی است.
جدول۴-۶: توزیع پاسخ دهندگان بر حسب خطوط هوایی مورد مطالعه
خطوط هوایی مورد استفاده
فراوانی
درصد
آسمان
۱۳۰
۳۳٫۳
ماهان
۱۳۰
۳۳٫۳
ایران ایر
۱۳۰
۳۳٫۳
جمع کل
۳۹۰
۱۰۰٫۰
نمودار ۴-۶: تعدادپاسخ دهندگان بر حسب خطوط هوایی مورد مطالعه
۴-۳ ماتریس همبستگی بین متغیرهای اصلی پژوهش
ماتریس همبستگی از جمله ابزارهای ساده و بسیار مهم در علم آمار است که کاربرد بسیار گستردهای در تحلیلهای آماری دارد. عموما پیش از گزارش و تفسیر ماتریس همبستگی، توصیفی از نمرات متغیرهای مورد نظر ارائه می شود. در جدول ۴-۷ توصیفی از نمرات پاسخگویان به تفکیک ۸ متغیر اصلی تحقیق ارائه شده است. همانگونه که ملاحظه می شود، دامنه تغییرات نمرات ارزش مشتری بین ۱ و ۱۰ تغییر مینماید که بطور متوسط نمره پاسخگویان تحقیق در این متغیر ۵٫۱ میباشد که نشان میدهد که ارزش مشتری در خصوط هوایی ایران در حدود متوسط میباشد. تغییرات نمره تصویر برند بین ۶ تا ۶۰ میباشد؛ میانگین و انحراف معیار آن نیز به ترتیب ۲۸٫۹ و ۱۱٫۹ میباشد که این نتیجه نیز همانند ارزش مشتری نشان میدهد نمرات پاسخگویان در این متغیر در حول و حوش متوسط میباشد. نمرات پاسخگویان در خصوص تصویر شرکت بین ۵ تا ۵۰ تغییر می کند و میانگین آن ۲۵٫۹ بوده و انحراف استاندارد آن ۹٫۶ است.
نتایج مربوط به سایر متغیرها نشان میدهد که نمرات متغیر اعتماد کارکنان بین ۴ تا ۴۰ تغییر نموده و میانگین آن ۲۶٫۲ و انحراف استاندارد آن نیز ۸٫۹ میباشد. دامنه تغییرات نمرات اعتماد به شرکت بین ۴ تا ۴۰ میباشد؛ میانگین و انحراف معیار آن نیز به ترتیب ۱۹٫۳ و ۹٫۶ میباشد. نمرات متغیر کیفیت خدمات بین ۷ تا۷۰ تغییر می کند و میانگین آن ۳۷٫۱ و انحراف استاندارد آن ۱۱٫۹ می باشد.دامنه تغییرات در خصوص متغیر هزینهها بین۳ تا ۳۰ تغییر می کند و میانگین آن ۱۲٫۵ بوده و انحراف استاندارد آن ۶ میباشد. این بدین معنی است که نمره پاسخگویان در خصوص این متغیر نیز در حدود متوسط میباشد. نمرات متغیر وفاداری مشتریان بین ۴ تا ۴۰ تغییر نموده و میانگین آن ۲۰٫۳ و انحراف استاندارد آن نیز ۸٫۵ میباشد. بنابراین میتوان گفت بطور متوسط میزان وفاداری مشتریان خطوط هوایی از حد متوسط کمتر اما بسیار نزدیک به آن است.
جدول۴-۷: میانگین و انحراف استاندارد نمرات متغیرهای اصلی تحقیق
متغیر
حداقل
۱-۹- ادبیات و پیشینه تحقیق ۲۱
۱-۱۰- ساختار پایان نامه ۲۵
فصل ۲- روش های پارامتری تحلیل کارایی ۲۷
۲۷
۲-۲- کارایی ۲۸
۲-۲-۱- کارایی مطلق ۲۸
۲-۲-۲- کارایی نسبی ۲۹
۳۴
۳۷
۴۲
فصل ۳- روش های غیر پارامتری و انواع مدل های آن ۴۶
۳-۱- مقدمه ۴۶
۳-۲- فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP 47
۳-۲-۱- ترسیم و تشریح درخت سلسله مراتبی ۴۹
۳-۲-۲- مشکلات تصمیم گیری چندمعیاره ۵۰
۳-۳- روش تحلیل پوششی داده ها ۵۲
۳-۳-۱- حالت یک خروجی و یک ورودی ۵۶
۳-۳-۲- حالت دو ورودی و یک خروجی ۶۰
۳-۳-۳- حالت یک ورودی و دو خروجی ۶۳
۳-۴- تابع تولید ۶۷
۳-۵- مجموعه امکان تولید ۶۸
۳-۵-۱- خواص مجموعه امکان تولید ۶۸
۳-۶- کارایی ۶۹
۳-۷- انواع مدل های DEA 71
۳-۷-۱- مدل CCR 71
۳-۷-۱-۱ ماهیت ورودی مدل CCR 71
۳-۷-۱-۲ ماهیت خروجی مدل CCR 74
۳-۷-۱-۳ فرم پوشش مدل CCR با ماهیت خروجی ۷۴
۳-۷-۱-۴ مجموعه مرجع و بهبود در کارایی ۷۷
۳-۷-۱-۵ قضایای کارایی CCR 78
۳-۷-۲- مدل BCC 79
۳-۷-۳- مدل جمعی ۸۳
۳-۷-۳-۱ خاصیت مدل جمعی ۸۵
۳-۷-۴- اندازه کارایی مبتنی بر متغیر های کمکی (SBM) 85
۳-۷-۵- مدلهای FDH 86
۳-۷-۵-۱ امتیازات مدل های FDH 87
۳-۷-۵-۲ ایرادات مدل های FDH 87
۳-۸- کاربرد های DEA 88
۳-۸-۱- چند کاربرد: ۸۹
۳-۸-۱-۱ کاربرد در شرکتهای گاز: ۸۹
۳-۸-۱-۲ طرح ریزی تولید در شعب بانک: ۹۰
۳-۸-۱-۳ ارزیابی عملکرد بانکها ۹۰
۳-۸-۱-۴ رستوران زنجیره ای در چین: ۹۱
۳-۹- مزایای تحلیل پوششی داده ها: ۹۱
: ۹۲
فصل ۴- یک کار عملی در الگوبرداری در بانکداری ۹۵
۹۵
انبار کالا پس از کسر مالیات متعلقه **
سود خالص پس از کسر مالیات **
(نوروش، ۱۳۸۹)
۲-۷- پیشینه تحقیق :
تحقیقات خارجی :
کورنل ولندسمن (۱۹۸۹)[۷۹]
یکی از مطالعات اساسی در زمینه های خطای پیشبینی سود، مطالعه کورنل ولندسمن است. آنها در مدل خود رابطه تغییرات ارزش سرمایه را با خطای پیشبینی بررسی کردند و رابطه قوی میان این دو یافتند. همچنین رابطه بازده های غیرعادی را با خطای پیشبینی سود در هنگام اعلام پیشبینی سود هر سهم بررسی کردند و دریافتند خطای پیشبینی قدرت فزایندهای در شرح بازده های غیرعادی دارد.
دیچو (۱۹۹۴)
نشان داد که اقلام تعهدی غیر اختیاری ثابت هستند و از آنها نمیتوان برای هموارسازی سود استفاده کرد. یافتههای پژوهش وی، بیانگر این بود که هر چقدر اقلام تعهدی اختیاری در داخل اقلام تعهدی بیشتر باشد، احتمال مدیریت سود نیز متعاقب با آن افزایش می یابد به دلیل آنکه اقلام تعهدی نیازمند مفروضات یابد.
سابرامانیام (۱۹۹۶ )
تعهدات اختیاری را بررسی کرد. یافتههای وی نشان داد، بازده سهام با تعهدات اختیاری کاملاً در ارتباط است و اینکه تعهدات اختیاری با سود و جریان نقدی آتی شرکت ارتباط مثبتی دارد و میتوان چنین نتیجه گرفت که تعهدات اختیاری اطلاعاتی درباره دورنمای آتی وضعیت شرکت ارائه میکند.
هیلی و همکاران (۱۹۹۹)
نشان دادند که شرکتهایی که به طور مستمر میزان افشای اطلاعات را افزایش میدهند و باعث کاهش دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهامشان در بازار می شنود البته آنها این افزایش افشا را در مورد افشاهای اختیاری بررسی نمودند
دیچو و همکاران ( ۲۰۰۲ )
بین اقلام تعهدی و پیشبینی جریانهای نقدی آتی رابطه معناداری است. کیفیت اقلام تعهدی و سود با افزایش در خطای پیشبینی اقلام نشان داد که کیفیت اقلام تعهدی، کاهش مییابد.
بارث و همکاران (۲۰۰۲)
به بررسی تأثیر تجزیه سود بر پیشبینی سود غیرعادی و تعیین ارزش بازار سهام پرداختند. یافتههای این پژوهش حاکی از این است که اولاً تفکیک سود به دو جزء نقدی و تعهدی در سطح دادههای ترکیبی، به کاهش خطای پیشبینی منجر می شود، اما به هنگام تفکیک صنایع تجزیه سود به جریانهای نقدی و چهار جزء تعهدی خطای پیشبینی را به کمترین میزان میرساند.
سان پایندر (۲۰۰۳)
به بررسی رابطه منفی میان حجم معاملات و دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش را پرداخت. او نشان داد درحالیکه دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش را گزارش نمود و نشان داد درحالیکه دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش تحت تاثیر مبادله است سطح فعالیت مبادله نیز همزمان تحت تاثیر اندازه دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش خواهد بود.
راگرس و همکاران (۲۰۰۵)
تمایل مدیران جهت ارائه نادرست اطلاعات مربوط به سود شرکت تابعی از تغییر در انگیزه آنها و یا توانایی بازار در جهت شناسایی ارائههای نادرست در خصوص سود است و شرکتها میتوانند با بهره گرفتن از اقلام تعهدی اختیاری سود را دستکاری کنند.
گارسیا-تروئل و همکاران ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیدند که در شرکتهایی که کیفیت اقلام تعهدی بالاست وجه نقد نگهداری شده به نسبت سایر شرکتها کمتر است. به علاوه آنها به این نتیجه رسیدهاند که با افزایش سطح تأمین مالی از طریق بانکها و همچنین در حضور سایر داراییهای نقد گونه، وجه نقد نگهداری شده کاهش مییابد و البته شرکتهایی که توان بالاتری در ایجاد وجه نقد دارند وجه نقد بیشتری را نیز نگهداری میکنند (گارسیا و همکاران، ۲۰۰۸)[۸۰].
بوتلر و همکاران ۲۰۰۷
به بررسی تاثیر گزارشگری متناوب و میان دوره ای بر موضوع به موقع بودن سود پرداختند. آن ها با مطالعه نزدیک به ۳۰ هزار مورد مشاهده، به این نتیجه رسیدند که تاثیر تفاوت زمانی سود در میان شرکتهای دارای گزارشگری متناوب و دوره ای و سایر شرکتها ناچیز است.
کامران احمد و دیگران (۲۰۰۷)
به بررسی عوامل مؤثر بر خطای پیشبینی سود شرکتهای دارای عرضه اولیه سهام در بازار بورس داکا (بنگلادش) پرداخته است. نمونه مورد بررسی وی شامل ۲۰۲ شرکت پذیرفتهشده در بورس داکا برای سالهای ۱۹۹۰-۲۰۰۶ بود. متغیرهای مورد بررسی این پژوهش که به نظر میرسید بر خطای پیشبینی سود مؤثر باشند شامل نسبت سود خالص به فروش، اهرم مالی، افق زمانی پیشبینی، سهام تحت تملک مدیران، اعتبار حسابرس و عمر شرکت بوده است: نتایج وی بیانکننده این بود که بین شرایط رونق اقتصادی و خطای پیشبینی سود رابطه معکوس و بین عمر شرکت و خطای پیشبینی سود رابطه مثبت وجود داشت. سایر متغیرهای مورد بررسی معنادار نبودند.
لخال۲۰۰۸
به بررسی اثر اعلان سودهای فصلی بر واکنش قیمت سهام، حجم معاملات و اثر نسبی شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش پرداخت که شاخصی برای عدم تقارن اطلاعاتی و نقدینگی بازار است، نتایج نشان داد که پس از اعلا ن سودهای فصلی، عدم تقارن اطلاعاتی کاهش مییابد. آزمون هایی که در صآزآز
کویین و ویکی (۲۰۰۸)
در پژوهشی رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی شرکتهایی با اقلام تعهدی اختیاری و حساسیت سرمایهگذاری نسبت به جریانهای نقدی عملیاتی را مورد بررسی قراردادند. دوره زمانی پژوهش بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ می باشد؛ و نمونهای متشکل از ۶۰۷۲۸ مشاهده سال– شرکت انتخاب گردید که نتایج تجربی با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد سرمایهگذاری داراییهای سرمایهای آتی شرکتهایی با اقلام تعهدی اختیاری، نسبت به جریانهای نقدی عملیاتی، کمتر حساس می باشد…
براون و همکاران (۲۰۰۸)
در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که هرچه کیفیت گزارش گری مالی بیشتر باشدت عدم تقارن اطلاعاتی، کاهش و حجم مبادلات سهام افزایش مییابد.
گانگ و همکاران (۲۰۰۹ )
بین خطای سود پیشبینی شده به وسیله مدیریت و اقلام تعهدی رابطه مستقیمی وجود دارد و این رابطه در محیطهایی که عملیات شرکتها با عدم قطعیت زیادی همراه است، قویتر است.
جین فرانکویز و برتراند کوییری (۲۰۱۳)
در تحقیق خود به بررسی تاثیر اعلامیههای سود سالیانه و فصلی بر عدم تقارن اطلاعاتی و مقایسه آن در دو کشور آمریکا و فرانسه پرداختهاند. نتایج نشان دادهاند که دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در زمان اعلام سود میان دوره ای گستردهتر از اعلامیههای سود سالیانه می باشد و عدم افشا سود نمیتواند به کاهش عدم تقارن اطلاعاتی کمکی کند.
مطالعات داخلی :
حسین فخاری ۱۳۷۳
در پایان نامه کارشناسی ارشد خود “بررسی تاثیر انتشار گزارشات میان دوره ای بر قیمت و حجم مبادلات سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد مطالعه قرارداد. طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق، اگر چه کانالهای اطلاعاتی بازار سرمایه ایران متفاوت بوده و سرمایهگذارها از روند منطقی برای خرید و فروش سهام استفاده نمیکنند، ولی هنوز هم گزارشات مالی از محتوای اطلاعاتی که موثر بر بازار باشد برخوردار است. لذا میتوان بیان نمود که بازار سرمایه ایران، بازاری کارا از شکل نیمه قوی نیست و هنوز هم همان گفته قدیمی که حسابداران میتوانند بازار را گمراه کند در مورد این بازار مصداق خواهد داشت.
حسین فخاری (۱۳۷۳)
در پایان نامه کارشناسی ارشد خود “بررسی تاثیر انتشار گزارشات میان دوره ای بر قیمت و حجم مبادلات سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد مطالعه قرارداد. وی در تحقیق خود تاثیر انتشار ۴۶ گزارش میا ن دور ای را بر قیمت و حجم مبادلات سهام در فاصله سالهای ۱۳۷۰الی ۱۳۷۳ مربوط به ۲۲ شرکت از شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرارداد طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق میتوان به این نکته رسید که اگر چه کانالهای اطلاعاتی بازار سرمایه ایران متفاوت بوده و سرمایهگذارها از روند منطقی برای خرید و فروش سهام استفاده نمیکنند، وی با محاسبه بازده غیرعادی با بهره گرفتن از قیمت و شاخصهای هفتگی و محاسبه متوسط گردش و دفعات سهام با بهره گرفتن از روش بیور اثر انتشار گزارشات میان دوره ای را بر قیمت و حجم مبادلات بررسی نمود. وی در تحقیق خود به وجود نرخ بازده غیرعادی (+یا -) در هفتههای اعلان و افزایش مبادلات در این هفتهها اشاره کرده است.
محمد علی مرادی (۱۳۷۳)
در پایان نامه کارشناسی ارشد خود موضوعی با عنوان “اعلام سود حسابداری از طریق انتشار صورتهای مالی و رفتار قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران “را مورد بررسی قرارداد تا ازاین طریق رفتار تغییر قیمت سهام در قبال اعلان سود حسابداری را از طریق انتشار صورتهای مالی اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دهد. مهمترین نتیجهای که از آزمون این فرضیه بدست آمد این بود که بنا به دلایلی چند از جمله کوچک بودن وسعت و اندازه شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و محدود بودن منابع اطلاعاتی غیر حسابداری در مورد آنها، کماکان صورتهای مالی میان دوره ای مهمترین منبع اطلاعاتی برای سهامداران، اعتباردهندگان، سرمایهگذاران و به طور کلی عموم دست اندر کاران بازار سرمایه محسوب شده و بازار از انتشار آن تاثیر میپذیرد و تغییر در رفتار پارامتر های بازار، به ویژه تغییرات در مکانیزم عرضه و تقاضای سهام منجر به تغییر قیمتها میگردد.
رضوان حجازی (۱۳۷۵)
موضوع رساله دکتری خود را به بررسی “اثر اعلان سود حسابداری (سود واقعی سالیانه) بر قیمت و حجم مبادلات شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران “اختصاص داد.
به عبارت دیگر تاثیر اعلان سود حسابداری در قیمت و حجم معاملات سهام مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی آزمون فرضیهها در سطح نیمه قوی نیز ضعف و یا فقدان کارایی را نشان میدهند؛ زیرا میانگین بازده غیرعادی یک هفته پس از برگزاری مجمع نه تنها صفر نبوده بلکه، رقم قابلملاحظهای می باشد؛ بنابراین، از نظر وی اگر بین سود حسابداری و توزیع یا اعلان سود که مورد علاقه سهامدار است ارتباطی برقرار باشد، سود مورد انتظار آینده برای سهام از جذابیت بیشتری بر خوردار خواهد بود. وی همچنین در تحقیق خود حداکثر میزان مبادلات را در دو هفته قبل از برگزاری مجمع شرکتها بیان میکند و دلیل این امر را نیز نشت اطلاعاتی ذکر نموده است.
رضوان حجازی ۱۳۷۵
در رساله دکتری خود را به بررسی تاثیر اعلان سود حسابداری در قیمت و حجم معاملات سهام مورد پرداخت. وی این موضوع را با بهره گرفتن از مدل بازار مورد بررسی قرارداد و ضرورت بررسی کارایی بورس اوراق بهادار را مطرح ساخت. به نظر ایشان سود حسابداری از این جهت که میتواند در پیشبینی قیمت سهام یا جریان سود مورد انتظار ابزار بااهمیتی باشد، برای سرمایهگذاران از جایگاه ویژهای برخوردار است؛ بنابراین، از نظر وی اگر بین سود حسابداری و توزیع یا اعلان سود که مورد علاقه سهامدار است ارتباطی برقرار باشد، وی همچنین در تحقیق خود حداکثر میزان مبادلات را در دو هفته قبل از برگزاری مجمع شرکتها بیان میکند و دلیل این امر را نیز نشت اطلاعاتی ذکر نموده است.