انبار کالا پس از کسر مالیات متعلقه **
سود خالص پس از کسر مالیات **
(نوروش، ۱۳۸۹)
۲-۷- پیشینه تحقیق :
تحقیقات خارجی :
کورنل ولندسمن (۱۹۸۹)^[۷۹]
یکی از مطالعات اساسی در زمینه های خطای پیش‌بینی سود، مطالعه کورنل ولندسمن است. آنها در مدل خود رابطه تغییرات ارزش سرمایه را با خطای پیش‌بینی بررسی کردند و رابطه قوی میان این دو یافتند. همچنین رابطه بازده های غیرعادی را با خطای پیش‌بینی سود در هنگام اعلام پیش‌بینی سود هر سهم بررسی کردند و دریافتند خطای پیش‌بینی قدرت فزایندهای در شرح بازده های غیرعادی دارد.
دیچو (۱۹۹۴)
نشان داد که اقلام تعهدی غیر اختیاری ثابت هستند و از آنها نمی‌توان برای هموارسازی سود استفاده کرد. یافته‌های پژوهش وی، بیانگر این بود که هر چقدر اقلام تعهدی اختیاری در داخل اقلام تعهدی بیشتر باشد، احتمال مدیریت سود نیز متعاقب با آن افزایش می یابد به دلیل آنکه اقلام تعهدی نیازمند مفروضات یابد.

سابرامانیام (۱۹۹۶ )
تعهدات اختیاری را بررسی کرد. یافته‌های وی نشان داد، بازده سهام با تعهدات اختیاری کاملاً در ارتباط است و اینکه تعهدات اختیاری با سود و جریان نقدی آتی شرکت ارتباط مثبتی دارد و میتوان چنین نتیجه گرفت که تعهدات اختیاری اطلاعاتی درباره دورنمای آتی وضعیت شرکت ارائه می‌کند.
هیلی و همکاران (۱۹۹۹)
نشان دادند که شرکت‌هایی که به طور مستمر میزان افشای اطلاعات را افزایش می‌دهند و باعث کاهش دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهامشان در بازار می شنود البته آنها این افزایش افشا را در مورد افشاهای اختیاری بررسی نمودند
دیچو و همکاران ( ۲۰۰۲ )
بین اقلام تعهدی و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی رابطه معناداری است. کیفیت اقلام تعهدی و سود با افزایش در خطای پیش‌بینی اقلام نشان داد که کیفیت اقلام تعهدی، کاهش می‌یابد.
بارث و همکاران (۲۰۰۲)
به بررسی تأثیر تجزیه سود بر پیش‌بینی سود غیرعادی و تعیین ارزش بازار سهام پرداختند. یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که اولاً تفکیک سود به دو جزء نقدی و تعهدی در سطح داده‌های ترکیبی، به کاهش خطای پیش‌بینی منجر می شود، اما به هنگام تفکیک صنایع تجزیه سود به جریان‌های نقدی و چهار جزء تعهدی خطای پیش‌بینی را به کمترین میزان می‌رساند.
سان پایندر (۲۰۰۳)
به بررسی رابطه منفی میان حجم معاملات و دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش را پرداخت. او نشان داد درحالی‌که دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش را گزارش نمود و نشان داد درحالی‌که دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش تحت تاثیر مبادله است سطح فعالیت مبادله نیز همزمان تحت تاثیر اندازه دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش خواهد بود.
راگرس و همکاران (۲۰۰۵)
تمایل مدیران جهت ارائه نادرست اطلاعات مربوط به سود شرکت تابعی از تغییر در انگیزه آنها و یا توانایی بازار در جهت شناسایی ارائه‌های نادرست در خصوص سود است و شرکتها می‌توانند با بهره گرفتن از اقلام تعهدی اختیاری سود را دستکاری کنند.
گارسیا-تروئل و همکاران ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیدند که در شرکت‌هایی که کیفیت اقلام تعهدی بالاست وجه نقد نگهداری شده به نسبت سایر شرکت‌ها کمتر است. به علاوه آنها به این نتیجه رسیده‌اند که با افزایش سطح تأمین مالی از طریق بانک‌ها و همچنین در حضور سایر دارایی‌های نقد گونه، وجه نقد نگهداری شده کاهش می‌یابد و البته شرکت‌هایی که توان بالاتری در ایجاد وجه نقد دارند وجه نقد بیشتری را نیز نگهداری می‌کنند (گارسیا و همکاران، ۲۰۰۸)^[۸۰].
بوتلر و همکاران ۲۰۰۷
به بررسی تاثیر گزارشگری متناوب و میان دوره ای بر موضوع به موقع بودن سود پرداختند. آن ها با مطالعه نزدیک به ۳۰ هزار مورد مشاهده، به این نتیجه رسیدند که تاثیر تفاوت زمانی سود در میان شرکت‌های دارای گزارشگری متناوب و دوره ای و سایر شرکت‌ها ناچیز است.
کامران احمد و دیگران (۲۰۰۷)
به بررسی عوامل مؤثر بر خطای پیش‌بینی سود شرکت‌های دارای عرضه اولیه سهام در بازار بورس داکا (بنگلادش) پرداخته است. نمونه مورد بررسی وی شامل ۲۰۲ شرکت پذیرفته‌شده در بورس داکا برای سال‌های ۱۹۹۰-۲۰۰۶ بود. متغیرهای مورد بررسی این پژوهش که به نظر میرسید بر خطای پیش‌بینی سود مؤثر باشند شامل نسبت سود خالص به فروش، اهرم مالی، افق زمانی پیش‌بینی، سهام تحت تملک مدیران، اعتبار حسابرس و عمر شرکت بوده است: نتایج وی بیان‌کننده این بود که بین شرایط رونق اقتصادی و خطای پیش‌بینی سود رابطه معکوس و بین عمر شرکت و خطای پیش‌بینی سود رابطه مثبت وجود داشت. سایر متغیرهای مورد بررسی معنادار نبودند.
لخال۲۰۰۸
به بررسی اثر اعلان سودهای فصلی بر واکنش قیمت سهام، حجم معاملات و اثر نسبی شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش پرداخت که شاخصی برای عدم تقارن اطلاعاتی و نقدینگی بازار است، نتایج نشان داد که پس از اعلا ن سودهای فصلی، عدم تقارن اطلاعاتی کاهش می‌یابد. آزمون هایی که در صآزآز
کویین و ویکی (۲۰۰۸)
در پژوهشی رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی شرکت‌هایی با اقلام تعهدی اختیاری و حساسیت سرمایه‌گذاری نسبت به جریان‌های نقدی عملیاتی را مورد بررسی قراردادند. دوره زمانی پژوهش بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ می باشد؛ و نمونه‌ای متشکل از ۶۰۷۲۸ مشاهده سال– شرکت انتخاب گردید که نتایج تجربی با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد سرمایه‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای آتی شرکت‌هایی با اقلام تعهدی اختیاری، نسبت به جریان‌های نقدی عملیاتی، کمتر حساس می باشد…
براون و همکاران (۲۰۰۸)
در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که هرچه کیفیت گزارش گری مالی بیشتر باشدت عدم تقارن اطلاعاتی، کاهش و حجم مبادلات سهام افزایش می‌یابد.
گانگ و همکاران (۲۰۰۹ )
بین خطای سود پیش‌بینی شده به وسیله مدیریت و اقلام تعهدی رابطه مستقیمی وجود دارد و این رابطه در محیط‌هایی که عملیات شرکتها با عدم قطعیت زیادی همراه است، قویتر است.
جین فرانکویز و برتراند کوییری (۲۰۱۳)
در تحقیق خود به بررسی تاثیر اعلامیه‌های سود سالیانه و فصلی بر عدم تقارن اطلاعاتی و مقایسه آن در دو کشور آمریکا و فرانسه پرداخته‌اند. نتایج نشان داده‌اند که دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در زمان اعلام سود میان دوره ای گسترده‌تر از اعلامیه‌های سود سالیانه می باشد و عدم افشا سود نمی‌تواند به کاهش عدم تقارن اطلاعاتی کمکی کند.
مطالعات داخلی :
حسین فخاری ۱۳۷۳
در پایان نامه کارشناسی ارشد خود “بررسی تاثیر انتشار گزارشات میان دوره ای بر قیمت و حجم مبادلات سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد مطالعه قرارداد. طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق، اگر چه کانال‌های اطلاعاتی بازار سرمایه ایران متفاوت بوده و سرمایه‌گذارها از روند منطقی برای خرید و فروش سهام استفاده نمی‌کنند، ولی هنوز هم گزارشات مالی از محتوای اطلاعاتی که موثر بر بازار باشد برخوردار است. لذا می‌توان بیان نمود که بازار سرمایه ایران، بازاری کارا از شکل نیمه قوی نیست و هنوز هم همان گفته قدیمی که حسابداران می‌توانند بازار را گمراه کند در مورد این بازار مصداق خواهد داشت.
حسین فخاری (۱۳۷۳)
در پایان نامه کارشناسی ارشد خود “بررسی تاثیر انتشار گزارشات میان دوره ای بر قیمت و حجم مبادلات سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد مطالعه قرارداد. وی در تحقیق خود تاثیر انتشار ۴۶ گزارش میا ن دور ای را بر قیمت و حجم مبادلات سهام در فاصله سال‌های ۱۳۷۰الی ۱۳۷۳ مربوط به ۲۲ شرکت از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرارداد طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق می‌توان به این نکته رسید که اگر چه کانال‌های اطلاعاتی بازار سرمایه ایران متفاوت بوده و سرمایه‌گذارها از روند منطقی برای خرید و فروش سهام استفاده نمی‌کنند، وی با محاسبه بازده غیرعادی با بهره گرفتن از قیمت و شاخص‌های هفتگی و محاسبه متوسط گردش و دفعات سهام با بهره گرفتن از روش بیور اثر انتشار گزارشات میان دوره ای را بر قیمت و حجم مبادلات بررسی نمود. وی در تحقیق خود به وجود نرخ بازده غیرعادی (+یا -) در هفته‌های اعلان و افزایش مبادلات در این هفته‌ها اشاره کرده است.
محمد علی مرادی (۱۳۷۳)
در پایان نامه کارشناسی ارشد خود موضوعی با عنوان “اعلام سود حسابداری از طریق انتشار صورت‌های مالی و رفتار قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران “را مورد بررسی قرارداد تا ازاین طریق رفتار تغییر قیمت سهام در قبال اعلان سود حسابداری را از طریق انتشار صورت‌های مالی اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار دهد. مهم‌ترین نتیجه‌ای که از آزمون این فرضیه بدست آمد این بود که بنا به دلایلی چند از جمله کوچک بودن وسعت و اندازه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و محدود بودن منابع اطلاعاتی غیر حسابداری در مورد آنها، کماکان صورت‌های مالی میان دوره ای مهم‌ترین منبع اطلاعاتی برای سهامداران، اعتباردهندگان، سرمایه‌گذاران و به طور کلی عموم دست اندر کاران بازار سرمایه محسوب شده و بازار از انتشار آن تاثیر می‌پذیرد و تغییر در رفتار پارامتر های بازار، به ویژه تغییرات در مکانیزم عرضه و تقاضای سهام منجر به تغییر قیمت‌ها می‌گردد.
رضوان حجازی (۱۳۷۵)
موضوع رساله دکتری خود را به بررسی “اثر اعلان سود حسابداری (سود واقعی سالیانه) بر قیمت و حجم مبادلات شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران “اختصاص داد.
به عبارت دیگر تاثیر اعلان سود حسابداری در قیمت و حجم معاملات سهام مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی آزمون فرضیه‌ها در سطح نیمه قوی نیز ضعف و یا فقدان کارایی را نشان می‌دهند؛ زیرا میانگین بازده غیرعادی یک هفته پس از برگزاری مجمع نه تنها صفر نبوده بلکه، رقم قابل‌ملاحظه‌ای می باشد؛ بنابراین، از نظر وی اگر بین سود حسابداری و توزیع یا اعلان سود که مورد علاقه سهامدار است ارتباطی برقرار باشد، سود مورد انتظار آینده برای سهام از جذابیت بیشتری بر خوردار خواهد بود. وی همچنین در تحقیق خود حداکثر میزان مبادلات را در دو هفته قبل از برگزاری مجمع شرکتها بیان می‌کند و دلیل این امر را نیز نشت اطلاعاتی ذکر نموده است.
رضوان حجازی ۱۳۷۵
در رساله دکتری خود را به بررسی تاثیر اعلان سود حسابداری در قیمت و حجم معاملات سهام مورد پرداخت. وی این موضوع را با بهره گرفتن از مدل بازار مورد بررسی قرارداد و ضرورت بررسی کارایی بورس اوراق بهادار را مطرح ساخت. به نظر ایشان سود حسابداری از این جهت که می‌تواند در پیش‌بینی قیمت سهام یا جریان سود مورد انتظار ابزار بااهمیتی باشد، برای سرمایه‌گذاران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ بنابراین، از نظر وی اگر بین سود حسابداری و توزیع یا اعلان سود که مورد علاقه سهامدار است ارتباطی برقرار باشد، وی همچنین در تحقیق خود حداکثر میزان مبادلات را در دو هفته قبل از برگزاری مجمع شرکتها بیان می‌کند و دلیل این امر را نیز نشت اطلاعاتی ذکر نموده است.