مطلوبیت: افراد متمول بیشتر سوار درشکه های خوب می شدند و انعام های خوبی از مشتریان می گرفتند.
————————————————————————
۳۹.عنوان شغلی: دلاک حمام
معنی لغوی: ۱-کارگری که در گرمابه های عمومی به شست وشو ،کیسه کشیدن و مشت و مال دادن مشتریان می پرداخت ؛تانگر ؛تانگو؛تونگو؛کیسه کش. ۲- کسی که کارهایی از قبیل ختنه کردن، دندان کشیدن و خون گرفتن از افراد را انجام می داد.(صدری افشار، ۱۳۹۴: ۷۹)
مثال: دلاک ها یعنی کارگران حمام یکی از کارهایشان تراشیدن موی سر مشتریان بود (راز مثل های ما، میرکیانی،۲۰۵)
کد isic: 5149
طبقه شغلی: کارکنان ارائه خدمات و کارکنان فروش
بسط و شرح: از لفظ دلاک در چند معنای متفاوت استفاده می شود. هم به معنی کسی که در حمام کار می کند و کارش شست وشو و کیسه کشیدن مشتریان است هم در معنای کسی است که کودکان را ختنه می کند و نیز به معنی سلمانی که موی کوتاه می کند ونیز کسی که حجامت هم انجام می دهد، استفاده می شود. در قدیم که مردم بیشتر از حمام های عمومی استفاده می کردند، برای شست و شو و کیسه کشیدن و…از دلاک کمک می گرفتندو دلاک های مردمانی بسیار سخت کوش و زحمت کشی بودند. آن‌ها در طول ساعات کاری خود باید به مشتریان زیادی خدمت می کردند. بیشتر آن ها بعد گذشت چند سال دچار بیماری های خاصی می شدند. مخصوصا مشکلات مفاصل و مشکلات پوستی به سبب تماس با افراد مختلف. میرکیانی،۱۳۹۱:۲۰۵
مطلوبیت: از کارهای بسیار کم بها و در عین حال مورد نیاز مردم است. می تواند مورد سوء استفاده ی برخی از افراد ناسالم قرار گیرد. مثل وارد شدن برخی از مردها در حمام های زنانه. در ضمن برخی از آنان دارای عزت نفس پایینی بوده و عیب دیگران را به رخ می کشند. مولانا از این قشر در توبه نصوح یاد کرده است.
————————————————————————
۴۰.عنوان شغلی: دلال فرش
معنی لغوی: دلال کسی که واسطه قرار می گیرد تا جنس دیگری به فروش برسد. میانجی بین بایع و مشتری، کسی که با دریافت حق معینی واسطه ما بین خریدار و فروشنده می شود. (معین، ۱۳۷۲، ؟)
مثال: ….دلالی فرش کی کرده، پیمانکاری قیر و گونی هم می کرده (هندوانه به شرط عشق، حسن زاده، ۳۶)
کد isic: 3421
طبقه شغلی: تکنسین ها و کمک متخصصان
بسط و شرح: دلال کسی است که درآمدش با برقرار کردن معامله بین خریدار- هرچیز- و فروشنده _ هرچیز- به دست می آید. چون امرار معاشش بستگی به انجام گرفتن معامله است پس سعی خود را به هر طریق خواهد کرد. این واسطه گری خیلی وقتها به نفع هر سه نفر تمام می شود. اما گاهی برخی از شاغلان در این شغل با بهره گرفتن از ترفند های خاصی یکی از طرفین معامله را مغبون می سازند. امروزه دلالی که جزء مشاغل خدماتی است، رواج بسیار زیادی یافته است. خصوصا در خرید و فروش به‌صورت اینترنتی و یافتن مشتری های زیاد از سراسر جهان برای کالاهای مختلف و نیز فروشنده ی کالاهای مورد نیاز در سراسر دنیا. سایت های خاصی مانند ای بی و علی بابا در دنیای دیجیتال هم اکنون این مسئولیت را بر عهده دارند.
مطلوبیت: بیشترین سود از تولید و فروش کالا نصیب دلال یا واسطه می شود. حیله گری و سودجویی همراه با دروغ از مشخصات برخی از دلالان است. این پیشه می تواند در صورت صحت در رفتار، فواید زیادی برای خریدار و فروشنده داشته باشد. دلالی در هر کاری جزء مشاغل پایین جامعه حساب می شود و مردم دید خوبی نسبت به آن ندارند.
————————————————————————
۴۱.عنوان شغلی: دهقان
معنی لغوی: ۱- ملاک؛ ارباب؛ دهگان؛ دیهگان. ۲- کشاورز (صدری افشار، ۱۳۹۴: ۸۲)
مثال: سادگی دهقان که طلا را جلوی گاو می گذارد (افسانه هایی از احمق ها، شمس۲۱)
کد isic: 6111
طبقه شغلی: کارکنان مشاغل ساده
بسط و شرح: در بیشتر داستان هایی که به نحوی کشاورز یا دهقان حضور دارند، به شکل شخصیت هایی که بسیار ساده اند، معرفی می شوند.
مطلوبیت: سادگی دهقان به خاطر یگانگی او با طبیعت است ولیکن این سادگی مورد سوء استفاده و نیز موجب تمسخر دیکران است.
————————————————————————
۴۲.عنوان شغلی: دوغ فروش
معنی لغوی: دست فروش دوره گردی که در فصل تابستان در خیابان ها و کوچه ها می گردد و دوغ می فروشد.
مثال: “…. قاسم در خیابان ۴متری دوغ لیوانی یک قران می فروخت….” (۲۴ ساعت در خواب و بیداری، بهرنگی،؟)
کد isic: 9111
طبقه شغلی: کارکنان ارائه خدمات و کارکنان فروش
بسط و شرح: لذت بخشیدن به مردم با فروش یک لیوان دوغ خنک در تابستان گرم. در روزهای بلند و گرم تابستان آن چه موجب آرامش مسافران فصل تابستان می شود، حضور این افراد با قالب های بزرگ یخ در کنار جاده ها و یا حتی درون شهرها بود.
مطلوبیت: در گرمای تابستان آن چه که می تواند مطلوب طبع انسان شود، یک لیوان نوشیدنی خنک است. اما برای تهیه این لیوان و اهدای نشاط به دیگر انسان ها، انسان های دیگری باید سختی هایی را تحمل کنند. تهیه یخ مورد نیاز دوغ فروشی در زمان های نسبتا دور که یخچال برقی و وسایل الکترونیکی سرما ساز نبود، بسیار دشوار بود. علی رغم تمام سختی ها، این کار دارای شان اجتماعی بالایی نیست هر چند دارنده ی این شغل در روزگار فعلی درآمد زیادی داشته باشد.
————————————————————————
۴۳.عنوان شغلی: راننده خاور
معنی لغوی: آن که وسایل نقلیه را می راند؛ شوفر (معین،۱۳۷۲: ؟)
مثال: شوهرش آقا لطف اله راننده بنز خاور، می خندد (۳۵داستان برای نوجوانان،نجفی، ۹۰)
کد isic: 8324
طبقه شغلی: متصدیان ماشین آلات
