۵-۴-۱ پاسخ‌ها ۱۴۸
۵-۵ بررسی فرضیه ها ۱۵۰
 ۱۵۱
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱ مقایسه روشنایی موردنیاز در عملکرد های مختلف (برحسب Lux) 17
جدول ۲-۲ درصد بازتاب مطلوب سطوح یک کلاس ۱۸
جدول ۲-۳ ضریب عبور نور در مواد تحت تابش عمودی ۱۹
جدول ۲-۴ نوع انتشار نور ۱۹
جدول ۲-۵ اصول رعایت شده در معماری بومی مناطق معتدل مرطوب ۲۷
جدول ۲-۶ ضریب جذب انرژی حرراتی خورشید در رنگ های مختلف (در عرض جغرافیایی ۳۱ تا ۴۷ درجه شمالی) ۲۹
جدول ۲-۷ میزان تعریق به دمای محیط و فعالیت های انسان ۳۳
جدول ۲-۸ فرمول مقدار CP یا قدرت خنک کنندگی محیط برای شهرستان سبزوار ۳۶

جدول ۲-۹ شاخص فشار عصبی بالا۲۰ درجه ۳۷
جدول ۲-۱۰ شاخص فشارعصبی برای دمای زیر ۲۰ درجه که با بهره گرفتن از درصد رطوبت نسبی ۳۸
جدول ۳-۱ برآورد متوسط بارش ماهانه و سالانه لنگرود ۴۹
جدول ۳-۲ توزیع فصلی بارش و درصد آن به کل سال ۵۰
جدول ۳ -۳ تغییرات ماهانه بارندگی(V. C) و انحراف معیار(D. S) در شهر لنگرود ۵۱
جدول ۳-۴ داده های درجه حرارت شهر لنگرود (۱۳۸۷_۱۳۵۹) ۵۲
جدول ۳-۵ روند تغییرات ماهیانه دما، انحراف معیاروضریب تغییرات شهر لنگرود ۵۳
جدول ۳-۶ رژیم فصلی و درصد حرارت شهرستان لنگرود ۵۴
جدول ۳-۷ تعداد روزهای یخبندان بر حسب ماه های سال در شهر لنگرود ۵۵
جدول ۳-۸ میانگین رطوبت نسبی درشهر لنگرود ۵۶
جدول ۳-۹ مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل درشهر لنگرود به روش تورنت وایت ۵۷
جدول ۳-۱۰ طبقه بندی اقلیمی و محدوده ضریب خشکی به روش دمارتن ۵۸
جدول ۳-۱۱ وضعیت جمعیت شهر لنگرود طی سالهای ۱۳۹۰-۱۳۴۵و متوسط رشد جمعیت ۶۵
جدول ۳-۱۲ توزیع تعداد مردان و زنان در شهر لنگرود طی سال های ۱۳۹۰-۱۳۴۵ ۶۶
جدول ۳-۱۳ توزیع نسبت جنسی جمعیت شهر لنگرود طی سال های ۱۳۹۰-۱۳۴۵ ۶۶
جدول ۳-۱۴ توزیع سنی جمعیت شهر لنگرود به تفکیک گروه های عمده سنی طی سال های ۷۵-۵۵ ۶۷
جدول ۳-۱۵ توزیع سنی جمعیت بافت قدیم شهر لنگرود به تفکیک گروه های عمده سنی سال ۱۳۸۶ ۶۷
جدول ۳-۱۶ تعداد بعد خانوار در شهر لنگرود سال های ۱۳۹۰-۱۳۴۵ ۶۸
جدول ۳-۱۷ توزیع مهاجران نسبت به جمعیت در شهرستان لنگرود طی سال های ۱۳۵۵ لغایت ۱۳۷۵ ۷۰
جدول ۳-۱۸ وضعیت مهاجرت در شهر لنگرود طی سال ۱۳۷۳- ۱۳۶۹٫ ۷۰
جدول ۳-۱۹ وضعیت مهاجرت در بافت قدیم شهر لنگرود سال ۱۳۸۶ ۷۱
جدول ۳-۲۰ وضعیت اشتغال سرپرست خانوارهای نمونه در شهر لنگرود به تفکیک مناطق شهری – درصد ۷۲
جدول ۳-۲۱ وضعیت شاغلین به بخش های مختلف اقتصادی شهر لنگرود به تفکیک محله های بافت قدیم - درصد ۷۳
جدول ۳-۲۲ مساحت اراضی کشاورزی شهر لنگرود (هکتار) در سال۱۳۸۹ ۷۴
جدول ۴-۱ برآورد متوسط بارش ماهانه و سالانه لنگرود ۸۱
جدول ۴-۲ توزیع فصلی بارش و درصد آن به کل سال ۸۲
جدول ۴-۳ تغییرات ماهانه بارندگی(V.C) و انحراف معیار(D.S) در شهر لنگرود ۸۳
جدول ۴-۴ داده های درجه حرارت شهر لنگرود (۱۳۸۷_۱۳۵۹) ۸۴
جدول ۴-۵ روند تغییرات ماهیانه دما،انحراف معیاروضریب تغییرات شهر لنگرود ۸۵
جدول ۴-۶ رژیم فصلی و درصد حرارت شهرستان لنگرود ۸۶
جدول ۴-۷ تعداد روزهای یخبندان بر حسب ماه های سال در شهر لنگرود ۸۷
جدول ۴-۸ میانگین رطوبت نسبی درشهر لنگرود ۸۸

۲.۷.۷ نظریه مارپیچ مثبت و منفی رسانه‌ای ۶۷
۲.۷.۸ نظریه گالتونگ درباره بحران ۷۰
۲.۷.۹ نظریه اسکوگلند و اولسن درباره ایجاد ارتباط با رسانه ها ۷۱
۳ فصل سوم: روش شناسی ۷۳
۳.۱ مقدمه ۷۴
۳.۲ روش تحقیق ۷۵
۳.۳ جامعه آماری ۷۵
۳.۴ جامعه نمونه و روش نمونه‌گیری ۷۵
۳.۵ تکنیک یا ابزار جمع‌ آوری اطلاعات ۷۶
۳.۶ اعتبار یابی پرسش‌نامه ۷۶
۳.۷ روش‌های آماری تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها ۷۶
۴ فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها ۷۷
۴.۱ مقدمه ۷۸
۴.۲ بخش اول: تجزیه و تحلیل توصیفی ۷۸
۴.۳ بخش دوم: تجزیه و تحلیل استنباطی ۱۲۲
۵ فصل پنجم: نتیجه‌گیری ۱۳۰
۵.۱ نتیجه‌گیری ۱۳۱
۵.۲ نتیجه‌گیری و تحلیل ۱۳۱
۵.۳ پیشنهادات ۱۳۵
۵.۳.۱ پیشنهادات عمومی ۱۳۵
۵.۳.۲ پیشنهاد برای تحقیق بعدی ۱۳۶

۵.۴ محدودیت‌های تحقیق ۱۳۶
۵.۵ منابع و مآخذ ۱۴۵
۵.۵.۱ منابع فارسی ۱۴۵
۵.۶ منابع انگلیسی ۱۴۸
فهرست جداول
جدول ۱ – جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی ایجاد امکان مدیریت بحران توسط رسانه‌ها ۷۸
جدول ۲ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی کاهش خسارات ناشی از بحران بوسیله اطلاع رسانی ۷۹
جدول ۳- جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی ایجاد هماهنگی بوسیله اطلاع رسانی ۸۰
جدول ۴ - نمودار توزیع فراوانی جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی صرفا جنبه آموزشی داشتن رسانه‌ها ۸۱
جدول ۵ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی ایجاد مزاحمت رسانه‌ها در شرایط بحران ۸۲
جدول ۶ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی دامن زدن رسانه‌ها به بحران ۸۳
جدول ۷ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی رسانه‌ها به عنوان ارکان مدیریت بحران ۸۴
جدول ۸ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی ایجاد هماهنگی بین نهادها توسط رسانه‌ها ۸۵
جدول ۹ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی دادن امکانات ویژه به رسانه‌ها در شرایط بحران ۸۶
جدول ۱۰ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی رسانه‌‌ها به عنوان نخستین مراکز دریافت کننده برق ۸۷
جدول ۱۱ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی مفید بودن انتشار اطلاعیه‌ها، خارج از محدوده بحران ۸۸
جدول ۱۲ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی پیش‌بینی مراکزجایگزین‌رسانه‌ای ۸۹
جدول ۱۳ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی ایجاد مراکز رسانه‌ای متحرک ۹۰
جدول ۱۴ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی استقرار ایستگاه‌های رادیویی سیار ۹۱
جدول ۱۵ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی نزدیکی مرکز انتشار اخبار و اطلاعیه‌ها ۹۲
جدول ۱۶ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی امکان استفاده از شیوه‌های مختلف اطلاع رسانی با بهره گرفتن از پیش‌بینی شرایط ۹۳
جدول ۱۷ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی تاثیر آموزش اصحاب رسانه ۹۴
جدول ۱۸ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی ارتباط دائم و تعامل مدیران بحران و اصحاب رسانه ۹۵
جدول ۱۹ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی آموزش مدیران بحران در زمینه‌ی ارتباط با اصحاب رسانه در شرایط بحران ۹۶
جدول ۲۰ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی تنظیم و تدوین پیش‌نویس اخبار، اطلاعیه‌ها و برنامه‌های آموزشی ۹۷
جدول ۲۱ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی فراهم آوردن امکان حضور اصحاب رسانه در کانون بحران‌های درحال وقوع ۹۹
جدول ۲۲ - جدول توزیع فراوانی و درصد فراوانی میزان استفاده عموم مردم از رسانه‌های سنتی ۱۰۰

قهوه­ای

۱۷

۱۱۲/۱

۳-۳٫ نمونه ها و نحوه عمل آوری
نمونه­های مصرفی هر طرح اختلاط برای انجام آزمایشات خصوصیات مکانیکی بتن سبک شامل ۹ نمونه مکعبی به ابعاد (۱۰×۱۰ سانتیمتر و ارتفاع سانتیمتر۱۰) برای تست مقاومت فشاری در سنین ۷، ۲۸ و ۹۰ روزه و ۹ نمونه استوانه ای به ابعاد (قطر ۱۰ سانتیمتر و ارتفاع ۲۰ سانتیمتر) برای تست مقاومت کششی (تست برزیلی) در سنین ۷، ۲۸ و ۹۰ روزه و ۳ نمونه منشوری به ابعاد (۴۵×۱۰×۱۰ سانتیمتر) برای آزمایش جمع شدگی بوده است. قبل از بتن­ریزی در داخل قالبها، آنها را روغن­کاری می­ کنند تا هیچ­گونه چسبندگی بین قالب و بتن بوجود نیاید.

شکل ۳–۲٫ نمونه منشوری جهت انجام آزمایش جمع شدگی
۳-۴٫ روش تحقیق
در این تحقیق ۱۲ نوع طرح اختلاط مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند که در تمامی طرح اختلاط­ها پوزولان های نانوسیلیس و میکروسیلیس فاکتورهای متغیر بوده و نانوسیلیس مصرفی با ۲، ۴ و ۶ درصد وزن سیمان و میکروسیلیس مصرفی با ۵/۷ و ۱۵ درصد وزن سیمان جایگزین شده اند. در تمامی طرح ها نسبت آب به سیمان (W/C) ثابت و برابر مقدار ۳۵/۰ بوده و میزان روان کننده نیز ثابت در نظر گرفته شده است. استفاده از نانوسیلیس در نسبت­های بیش از ۶ درصد موجب افزایش فوق­العاده ویسکوزیته بتن شده و به دلیل خشک شدن بتن و اینکه از میکروسیلیس هم استفاده شده است موجب تخلخل در بتن می­ شود و کیفیت بتن­های ساخته شده پایین می ­آید. عیار سیمان طبق آزمایشاتی که روی سنگدانه­ها و سیمان انجام شده در بهترین حالتkg/m³ ۵۰۰ در نظر گرفته شده است، لیکای مصرفی را به دلیل آنکه جذب آب زیادی دارد بایستی ۲۴ ساعت قبل از مصرف با آب اشباع نموده و بصورت اشباع با سطح خشک استفاده شود تا با کاهش شدید اسلامپ مواجه نشویم.
آزمایشات در سه گام اساسی زیر بررسی شده است:
۱– بررسی اثر نانوسیلیس بر خواص مکانیکی بتن سبک
۲– بررسی اثر میکروسیلیس بر خواص مکانیکی بتن سبک
۳– بررسی اثر اختلاط نانوسیلیس با میکروسیلیس بر خواص مکانیکی بتن سبک
در گام سوم به دلیل واکنش پذیری بالای نانو و میکروسیلیس با سایر اجزا، ابتدا ۲۵/۰ آب مصرفی با فوق روان کننده و ۷۵/۰ آب مابقی با نانو و میکروسیلیس مخلوط کرده و سپس نصف مخلوط آب و نانو و میکروسیلیس با نصف مخلوط آب و فوق روان کننده به ترکیب اصلی (مخلوط درشت دانه و لیکا و سیمان) اضافه کرده و مخلوط کن را با سرعت متوسط می چرخانیم در نهایت بقیه مخلوط آب و نانو ومیکروسیلیس به همراه مابقی مخلوط آب و فوق روان کننده به ترکیب اصلی اضافه و مخلوط کن را با سرعت زیاد می چرخانیم. باید دقت کرد تا حد ممکن مخلوط آب و نانو و میکروسیلیس به طور یکنواخت در سطح ترکیبات پخش گردند تا از گلوله ای شدن آنها به علت فعالیت بالای میکروسیلیس و مخصوصاً نانوسیلیس جلوگیری به عمل آید. جهت متراکم نمودن بتن در قالب ها، از روش کوبیدن با میله استاندارد استفاده شده است.
۳-۵٫ طرح اختلاط
جهت تعیین نسبت های اختلاط اجزای تشکیل دهنده مخلوط بتن از روی مصالح و خصوصیات بتن از روش حجم مطلق استاندارد۲۱۱ ACI استفاده شده است، مقدار نسبت آب به سیمان در طراحی بتن بر اساس ACI، بعد از کسر رطوبت سنگدانه­ها این نسبت ۳۵/۰ در نظر گرفته شده است، که با این مقدار فرمول کلی طرح اختلاط بدست آمده است. در جدول ۳–۱۰ میزان مصالح مصرفی و همچنین کلیه طرح اختلاط­ها شامل طرح اختلاط­های مرجع (بدون نانوسیلیس و میکروسیلیس) و سایر طرح اختلاط­ها برای یک مترمکعب بتن آورده شده است (درصد میکروسیلیس و نانوسیلیس نسبت به سیمان اندازه ­گیری میشود).
جدول ۳ – ۱۰ . مشخصات طرح اختلاطها

شماره طرح

نسبت آب به سیمان

آب Kg/m³

سیمان Kg/m³

نانوسیلیس %

میکروسیلیس %

درشت دانه ( شن ) Kg/m³

سبکدانه ( لیکا ) Kg/m³

درصد فوق روان کننده نسبت به سیمان %

تعداد نمونه

۱

۰٫۳۵

۱۷۵

۵۰۰

۰

۰

۸۴۴

۱۲۰

۰

۲۱

یکی از دلایل اهتمام پیامبر به مسألهء کتابت قرآن وجود نویسندگان وحی است؛ واین مسأله مهمتر می‌شود زمانی که ببینیم در عهد رسول خدا| تعداد افراد با سواد بسار کم و لوازم نوشتن نیز محدود بوده‌است اما تلاش واهتمام پیامبر بر نوشتن قرآن باعث شد تا با گذشت زمان افرادی که به عنوان کاتب ونویسندۀ وحی مطرح بودند، زیاد شوند بطوری که به بیش از ۴۰ نفر هم رسیده بودند.
بنابراین ممکن نیست که‌اهتمام پیامبر را نسبت به قرآن انکار کنیم؛ پیامبری که بر انتشار قرآن به محض نزول آن بین مسلمین بسیار مشتاق بود وبه ‌آنها تأکید می‌کرد به حفظ وآموزش دادن آن، و روشن می‌کرد برای آنها ثواب سوره‌ها وفواید آنها را در دنیا وآخرت واینکه زنان ومردان وکودکان را به حفظ آن در سینه‌ها وکاغذها تشویق می‌فرمود. ^[۱۳۰]

احادیث موجود نیز مطلب فوق را تأیید می‌کند از جمله؛ ابن عباس می‌گوید: هر گاه سوره‌ای بر پیامبر نازل می‌شد بعضی از کاتبان را فرا می‌خواند ومی‌فرمود: این آیه را در فلان سوره، در آنجاکه فلان مطلب ذکر شده قرار دهید.^[۱۳۱]
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که؛ اهتمام پیامبر(ص) در این باره دو صورت داشته‌است:
در مرحله‌اول تلاش برای حفظ ونگه‌داری قرآن در سینه‌ها بود که به علت شدت علاقه و اشتیاق پیامبر ونیز ترس از اینکه مبادا آنچه را که فرشته وحی نازل کرده، فراموش کند در حفظ کردن آن عجله نیز می‌نمود تا اینکه آیات ۱۶- ۱۹ قیامت نازل شد واو را از این کار نهی کرد وبرای حفظ قرآن خاطر مبارک پیامبر را آسوده نمود.
در مرحله دوم اهتمام پیامبر| مربوط به نوشتن وکتابت قرآن می‌شود که‌احادیث و روایات متعدد، و نیز وجود کاتبان وحی وتشویقهای ایشان در این زمینه قابل توجّه‌است.^[۱۳۲]
۲) دلایل و شواهد قرآنی
در قرآن نیز آیاتی دالّ بر مجموع و مکتوب بودن قرآن در زمان حیات پیامبر اکرم| وجود دارد.از جمله: آیات تحدّی قرآن کریم در چند مورد از مخالفان و مشرکین می‌خواهد اگر در الهی بودن این کتاب شک دارند یک سوره مانند آن بیاورند و با کمال اطمینان همه را به مبارزه طلبیده‌است.^[۱۳۳]
حال اگر قرآن در زمان پیامبر |نوشته نشده، سوره‌ها معین نگردیده و به صورت مجموعه مشخص در نیامده‌است، دعوت به تحدّی معنا و مفهومی‌نداشت. ^[۱۳۴]
همچنین با توجه به آیاتی که‌اشاره به‌استنساخ، تهمتهای مشرکان به پیامبر درباره قرآن، اطلاق لفظ کتاب بر قرآن^[۱۳۵]، دارد؛ نتیجه گرفته می‌شود که: نوشته‌های مرتبی وجود داشته که مشرکان بتوانند بگویند پیامبر| قرآن را از روی افسانه‌های گذشتگان نویسانده ‌است.
بنابراین واژه کتاب به چیزی گفته می‌شود که در خارج به صورت مکتوب باشد، پس معلوم می‌شود که قرآن در هنگام نزول نوشته می‌شد و نیز نظم و ترتیب آیه و ‌انسجام و شکل گیری سوره‌ها را در پی داشت.
۳)دلایل و شواهد روایی
الف) حدیث ثقلین
پیامبراکرم| بطورمکرراین حدیث شریف را می‌فرمودند که:
{إنّی تارِکُ فیکُمُ الثّقَلَین کِتابَ اللهِ وَ عِتَرتی أَهلَ بَیتی ما إن تَمَسّکتُم بِِهِما لَن تَضِلّوا أبداً…}^[۱۳۶]
این حدیث متواتر می‌تواند از شواهد محکم و مطمئن برای اثبات تدوین و جمع‌ آوری قرآن در عهد رسول الله| باشد؛ چون قطعاً قرآن به صورت یک مجموعه مشخص که عنوان کتاب را یافته بود در آمده‌است و مردم به‌ان دسترسی دارند که پیامبر آنرا ملازم اهل بیت و در کنار آنها قرار می‌دهد.^[۱۳۷]
ب) احادیث مربوط به تالیف قرآن نزد رسول خدا|.^[۱۳۸]
ج) روایاتی که در خصوص ختم قرآن است.^[۱۳۹]
د)روایات مربوط به نامگذاری قرآن ^[۱۴۰]
ر) روایات استحباب قرائت قرآن از روی مصحف^[۱۴۱]
۴) وجود نوشت افزارها که نام آنها در قرآن ذکر شده‌است (رواج کتابت)
برخی ازنوشت افزارهایی که مورداستفاده نویسندگان وحی قرارمی‌گرفت در قرآن ذکر شده‌است که خود می‌تواند دلیلی باشد بر اینکه مسلمان با اینگونه وسایل آشنا بودند و برای ثبت امور زندگی و از هم مهمتر
جهت کتابت قرآن و جمع و تدوین قرآن کم و بیش استفاده می‌کردند ^[۱۴۲]
در احادیث نیز به‌این موضوع اشاره شده و نوشت افزارهایی که در زمان حیات رسول خدا معمول ومتداول بوده‌است واصحاب پیامبر برای کتابت قرآن استفاده می کردند ذکر شده:ازجمله، عُسُب، اکتاف، اقتاب، رقاع و….^[۱۴۳]
حال سوال اینجاست که چگونه ممکن است مسلمانان و در رأس آنها پیامبر اکرم| با همه مشکلاتی که در بدست آوردن این نوشت افزارها و نیز استفاده‌از آنها داشته بعد از کتابت قرآن، آنرا به صورت مجموع و مدون در نیاورده باشند.
از مجموع این دلایل و شواهد که‌اوردیم و دلایلی زیاد دیگری که در کتب تاریخ قرآن نوشته شده‌است در می‌یابیم که پیامبر اکرم| علاوه بر اینکه مسلمانان را تشویق به حفظ و تعلیم و تعلم می‌کرد در رابطه با نوشتن و جمع‌ آوری قرآن حساسیت بیشتری از خود نشان داده‌است و هرگز آنرا مورد غفلت قرار نداده‌است و در حالی رحلت فرمود که قرآن تحت اشراف ایشان مکتوب و به صورت مجموعه در اختیار مسلمانان قرار گرفت (الله‌اعلم).
ادّله مخالفان جمع و تدوین قرآن در زمان پیامبر |
عده‌ای از محققان و قرآن‌پژوهان بر این باورند که قرآن در زمان حیات پیامبر اکرم| جمع‌ آوری و تدوین نشده، بلکه جمع و تدوین آن به بعد از رحلت ایشان موکول شده بود؛ و برای این ادعای خود دلایلی را هم ذکر کرده‌اندکه چون بررسی آنهاازحوصله‌این تحقیق بیرون است؛ فقط به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
تداوم نزول قرآن (عدم انقطاع وحی)^[۱۴۴]
تمسک جستن به روایتی از زید بن ثابت ^[۱۴۵]
وعده‌الهی درباره حفظ و تثبیت قرآن.^[۱۴۶]
کثرت قرّاء و حافظان قرآن^[۱۴۷]
کیفیت نوشت افزارها.^[۱۴۸]
۶– وصیت پیامبر اکرم| به‌امام علی جهت تدوین و جمع‌ آوری قرآن.^[۱۴۹]
.جمع و تدوین قرآن در زمان خلفا و امام علی ×
اهل سنت در کتاب صحاح وسنن خودروایاتی رادر رابطه با گرد آوری قرآن نقل کرده‌اند که‌این طور برداشت می‌شود که‌ایات قرآن بطور تواتر و نقل پیاپی ثابت نشده بلکه توسط خبر واحد ثبات گردیده‌است.
برخی از این روایات، جمع قرآن را به زمان ابوبکر و برخی دیگر به زمان عمر نسبت می‌دهند. در عین حال که گاهی نیز با همدیگر در تضاد هستند.
در رابطه باکیفیت جمع‌ آوری قرآن درزمان ابوبکر، باز هم به سراغ زید بن ثابت رفته و حدیثی رامطرح می‌کنند که در آن جمع قرآن را به بعد از حیات پیامبر اکرم| و به خلیفه‌اول نسبت داده‌است.^[۱۵۰]
اگر چه‌این روایت و بطور کلی جریان گردآوری قرآن توسط ابوبکر آن هم بعد از گذشت ۲ سال بعد از رحلت پیامبر| باعث شد عده‌ای نسبت تحریف به قرآن بدهند و برخی از آیات آنرا حذف شده تلقی کنند؛ و به ظاهر مشکلاتی را برای اعتقادات اسلامی‌و قرآن بوجود آوردند؛ ولی دانشمندان و پژوهشگران مسلمان را به تکاپو انداخت تا با بررسی دقیق این جریان و شبهات و تردیدهای موجود، پاسخهای متعددی و
در عین حال قاطع و محکمی‌ بدهند و هر گونه‌اتهام و شبهه را از ساحت مقدس اسلام و قرآن بزدانید.^[۱۵۱]
گفته‌اند که حاکم نیشابوری در مستدرک جمع قرآن را در سه مرحله می‌دانست:
اول: در زمان پیامبر |
دوم: در زمان ابوبکر
سوم در زمان عثمان.
امااینکه جمع قرآن در زمان عثمان به چه معناست و چه علتی باعث شد تا عثمان نیز به فکر جمع‌ آوری قرآن بیافتد؟ روایاتی دراین زمینه مطرح شده‌است.که در مجموع می‌توان گفت:

زاسم نان از لب مادر، پسرک…
او نمی داند از خواهش نان
اشکشان نیست به چشم
بچه های نگران
او نمی داند از این خانه ی بدر خندانند
پسران با پدران… (طاهباز: ۱۳۷۱ : ۳۲۶)
از شعرهای دیگر نیما در این دوره که باز هم به وصف گرسنگی مردم می پردازد، شعر (کار شب پا) است که در این شعر، نیما با توصیف یک صحنه از کار شب پا به شرح زندگی فقیرانه رعیت ها می پردازد و «برشی از زندگی مردم ضعیف جامعه را رسم می کند و بدون شعار دادن های احساسی ، اوضاع جامعه دوران خویش را بیان می کند».(دستغیب، ۱۳۵۴ :۵۹ ). تفاوتی که در بین شعر(آی آدمها) و شعرهای (مادری و پسری) و (کار شب پا) دیده می شود در شیوه بیان است نیما هنگامی که از کل جامعه سخن می گوید با نمادها سروکار داردمثل موج و دریا، امّا هنگامی که شعر او جزئی می شودو از مضامین عام اجتماعی سخن می گوید شعر از نماد خالی می شود و یک حالت روایی و داستانی به خود می گیرد و سادگی خاص خودش را دارد.
اما شعر شاملو در این دهه بیشتر سیاسی است، ولی گاهی در میان همین سروده ها ، اشاره های اجتماعی وجود دارد مثلا” در شعر « سرود مردی که خودش را کشت» خود را همراه و سراینده فقر و رنج مردم و جامعه می داند:
…. و اکنون
این منم
پرستنده شما
ای خداوندان اساطیر من!
اکنون این منم،ای سرهای نابسامان!
نغمه پرداز سرود و درودتان
اکنون این منم،من،بستری تختخواب بی خوابی شما
و شمائید شما،رقاص شعله ئی بر فانوس ارزوی من…
اکنون این،و شما _مردان اصفهان_
که خونتان را درسرخی گونه دختر پادشاه
بر پرده قلمکار اتاقم پاشیده اید
اکنون این منم
وشما-بیماران کار-!
که زهر سرخ اعتصاب را
جانشین داروی مزد خود می کنید به ناچار.
اکنون این منم
و شما-یاران آغا جاری-!
که جوانه می زند عرق فقر به پیشانی تان
در فروکش تب سنگین بی کاری.
اکنون این منم
باگوری درزیر زمین خاطرم
که اجنبی خویشتنم رادرآن به خاک سپرده ام
در تابوت آهنگ های فراموش شده اش… (شاملو،۱۳۶۴-۶۶-۶۵)
البته«با خواندن مجموعه های شعر شاملو در می یابیم که زمینه اصلی شعرهای او را عواطف ناشی از عواطف اجتماعی رقم می زند شعر او سرگذشت مهر وکین،یائس و امید، عشق و نفرت،غم و شادی،درد و دریغ و حمله و گریز است،امّا محور اصلی تمام این عواطف اجتماع است و مردمش،کمتر شعری از وی می خوانیم که اثری از دردهای مردم و فضای مسلّط بر جامعه را در آن نبینیم،شاملودرقلب معرکه زندگی حضور دائم دارد و به همین جهت نبض شعر های او با نبض اجتماع می زند وشعر او صدای ضربه های یک زندگی اجتماعی و یک درگیری وسیع با رویدادهاست».(پور نامداریان،۱۳۷۴-۸۳).
هر چند که این سخن پورنامداریان در مورد اشعار شاملو صحیح است امّا تا یک دوره خاص در مورد اشعار او صدق می کند شاملو در یک دور از آثار خود یعنی دهه ی چهل به شدت مردم گریز می گردد و حتی به صراحت نفرت خود را از مردم و جامعه بیان می کند ولی در دهه بیست و حتی دوره بعد شعرش پیوند خوبی با مردم داشت،هرچند که از دیدگاه سیاسی به جامعه می نگریست.
در شعر مهدی اخوان نیز در این دوره کم و بیش،جنبه های اجتماعی دیده می شود،هرچندکه وی با سرودن شعر(زمستان)ازسال۱۳۳۵خود ا مطرح می سازد ولی پیش از آن نیز در عرصه سیاست وشعر حضور داشت،برای این دوره از اشعار اخوان می توان شعر زیر را مثال زد:

حیف از توای مهتاب شهریور،که ناچار
باید بر این ویران محزون بتابی
وز هر کجا گیری سراغ زندگی را
افسوس،ای
مهتاب شهریور،نیابی
یک شهر گورستان صفت،پژمرده خاموش
برجای رصب و جام می سجاده ی زرق
گوران نهادستند پی در مهد شیران
برجای چنگ و نای و نی هو یا اباالفضل
با ناله ی جانسوز مسکینان،فقیران
بدبخت ها،بیچاره ها،بی خانمانها… (اخوان ثالث،۱۳۶۹-۵۷)
همان گونه که درنمونه های ذکر شده مشاهده گردید،محتوای اکثر اشعار اجتماعی این دوره،فقرعمومی،نبودن عدالت و فضای نامناسب جامعه است،در این دوره به دلیل غلبه تفکرات سیاسی،درون مایه اجتماعی کمتر دیده می شود،در این دوره حتی نسبت به دوره پیش که یک دوره سکوت بود مفاهیم اجتماعی کمتری در شعر وجود داشت.
۳-۴-سروده های سیاسی وتأثیر تفکرات سوسیالیست در شعر این دوره.
بااخراج رضا شاه از ایران بر اثر فشار خارجیان،تدریجا” حاکمیت ملی از دیکتاتوری فردی به مجلس شورای ملی منتقل گردید هر چند که حاکمیت مجلس مدت زیادی دوام نیاورد اما برای چند سال (نطق) و سخن گفتن آزاد گردید و به تبع آزادی نطق،آزادی قلم نیز تأمین گشت،در این سال ها جراید،حتی آنهایی که وابسته به دستگاه دیکتاتوری بودند به شرح و بسط فجایع دوران دیکتاتوری پرداختند و جنایت آنها را افشا کردند و حتی علی رغم معتبر بودن قوانین ممنوع کننده سابق،در نهایت آزادی و می توان گفت در کمال بی پروایی آغاز به بدگویی از مسؤلان قبلی کشور نمودند «با سال ۱۳۲۰ که بند ها می گسلد،مردمی که از شدت سکوت نزدیک بوده است لال بشوند با عجله هر چه گفتنی دارند بیرون می ریزند».(ذاکر حسین،۲۳:۱۳۷۷)
در این دوره مطالب روزنامه ها مشحون از مقوله آزادی و بیان دردها و رنج های ناشی از خفقان گذشته است امّا آنچه بیشتر به چشم می آید (سروده های سیاسی) این دوره است سروده های پیرامون اشغال نظامی ایران،معایب استبداد رضا شاه و شدت خشونت و فشار اختناق حاکم بر افکار عمومی در طی بیست سال گذشته و نیز اظهار تأسف و ملال از اشغال نظامی کشور توسط نیروهای بیگانه است و حول ذکر معایب پهلوی،تأسف بر اوضاع گذشته و انتقاد و بد گویی نسبت به رجال سیاسی کشور،سرزنش خودی ناشی از گرفتاریهای وطن،بیطرفی وطن،سرزنش افسرانی که از جنگ گریخته بودند و موضوع قحط وغلا در ایران و داستانهایی از زندان وزندانیان گذشته دور می زند.
شهریار در شعر(شیون شهریور) به اشغال ایران توسط متفقین و ظلم و استبداد آنها اشاره کرده است و بر حال ایران افسوس می خورد: