بررسی دانش، نگرش، تمایلات رفتاری و رفتار کشاورزان ذرت‌کار شهرستان بهبهان نسبت به ...

ارسال شده در 3 آبان 1400 توسط فاطمه کرمانی در بدون موضوع

از آن‌جا که بعضی از همبستگی‌های بین متغیرها بالاتر از ۵/۰ می‌باشد، نوعی تهدید هم‌خطی چندگانه بین متغیرهای مستقل به شمار می‌رود، لذا لازم است آزمون‌های متناسب ارائه گردد. که در ادامه در بخش ارائه یافته‌های مربوط به رگرسیون این مهم ارائه خواهد گردید.
۳-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیرهای تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده نسبت به کاربرد سموم شیمیایی
۱-۳-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر تمایل رفتاری نسبت به کاربرد سموم شیمیایی
با توجه به یافته‌های جدول ۴-۳۱، میزان کل اراضی )۱۸/۰(r=- و میزان اراضی تحت کشت ذرت )۱۴/۰(r=- با تمایل کاربرد سموم شیمیایی ارتباط معنی‌دار و معکوس دارد؛ به این معنی که هر چه میزان اراضی بیش‌تر باشد، تمایل کاربرد سموم شیمیایی کم‌تر شده است. زیرا کشاورزانی که زمین بیش‌تری دارند، معمولاً از نظر مالی تحت فشار کم‌تری هستند و مجبور نیستند به هر قیمتی عملکرد را بالا ببرند، بنابراین تمایل کم‌تری به کاربرد سموم دارند. میزان درآمد نیز با تمایل به استفاده از سموم ارتباط منفی معنی‌داری دارد )۲۶/۰(r=-؛ به این معنی که با افزایش درآمد تمایل فرد برای مصرف سموم کم‌تر می‌شود. این نتیجه مؤید نتیجه قبل می‌باشد. همچنین ممکن است این نتیجه به این دلیل باشد که افراد با درآمد بالاتر ترجیح می‌دهند، روش‌های مبارزه‌ای جدید و غیر شیمیایی را که بیش‌تر مورد توجه کارشناسان است را به‌کار گیرند. همچنین سابقه فعالیت کشاورزی، با تمایل کشاورز نسبت به کاربرد سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد )۱۸/۰(r=؛ به این معنی که هر چه تجربه فرد در کشاورزی بیش‌تر باشد، تمایل بیش‌تری نسبت به کاربرد سموم دارد. شاید به این دلیل که کشاورزانی که سابقه کشاورزی بیش‌تری دارند از انواع سموم و اثر آن‌ها شناخت بیش‌تری دارند.

همچنین میزان سواد نیز با تمایل به مصرف سموم ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد )۵۷/۰(r=-؛ به این معنی که هر چه میزان سواد بیش‌تر باشد، تمایل کاربرد سموم کم‌تر می‌گردد. چرا که افراد با سطح سواد بالاتر، شناخت بیش‌تری نسبت به مضرات سموم دارند، بنابراین تمایل کشاورز برای استفاده از سموم ضعیف‌تر می‌شود. همچنین فاصله تا شهر )۳۸/۰(r=، فاصله تا مرکز خدمات )۳۷/۰(r= و فاصله تا مرکز خرید سم )۳۶/۰(r= با تمایل کشاورز نسبت به مصرف سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد؛ چرا که با افزایش مسافت، دسترسی کشاورزان به این مراکز مشکل‌تر شده و همچنین نظارت و سرویس‌دهی مروجان و کارشناسان به این افراد کم‌تر است، آگاهی کشاورزان از مضرات سموم و حتی روش درست کاربرد کم‌تر است و تمایل این دسته از کشاورزان به کاربرد سموم شیمیایی بیش‌تر است.
همچنین میزان سم مصرفی در هکتار نیز با تمایل کاربرد سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد )۲۴/۰(r=. افرادی که مقدار سم بیش‌تری در یک هکتار به‌کار می‌برند به دلیل مشاهده اثر سموم بر از بین بردن علف‌های ‌هرز و آفات، نسبت به مصرف سموم در آینده تمایل بیش‌تری دارند. ارتباط دیگر متغیرها با تمایل استفاده از سموم معنی‌دار نشده است.
۲-۳-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر نگرش نسبت به کاربرد سموم شیمیایی
مطابق با یافته‌های جدول ۴-۳۱، سن با نگرش ارتباط معنی‌دار معکوس دارد )۲۲/۰(r=-، به این معنی که افراد جوان‌تر، نگرش قوی‌تری نسبت به کاربرد سموم دارند و بیش‌تر از افراد مسن کاربرد آن را ضروری می‌دانند. میزان کل اراضی )۱۶/۰(r=- و اراضی تحت کشت ذرت) ۲۳/۰(r=-، با نگرش ارتباط منفی و معنی‌داری دارد. این نتیجه احتمالاً به دلیل ارتباط بیش‌تر مالکان زمین‌های بزرگ با مراکز خدمات و کارشناسان می‌باشد. چرا که از طریق این کانال‌های ارتباطی آگاهی بیش‌تری نسبت به مضرات سموم کسب می‌کنند، همچنین با روش‌های جدید مبارزه با علف‌های هرز و آفات آشنا می‌شوند. میزان سواد با نگرش ارتباط منفی معنی‌دار دارد )۳۱/۰(r=-، به این دلیل که افراد با سطح سواد بیش‌تر شناخت بیش‌تری نسبت به مضرات سموم دارند، بنابراین تمایل آن‌ها به استفاده از سموم کم‌تر است.
همچنین فاصله تا شهر )۳۵/۰(r=، فاصله تا مرکز خدمات )۲۵/۰(r= و فاصله تا مرکز خرید سم) ۲۴/۰ (r=با نگرش کشاورز نسبت به مصرف سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد؛ به طوری‌که با افزایش بُعد مسافت ارتباط با مراکز خدمات، کارشناسان و حتی فروشندگان سموم که می‌توانند اطلاعات مفیدی در رابطه با نحوه استفاده سموم و همچنین مضرات کاربرد آن، در اختیار کشاورز قرار دهند، کم‌تر شده چنین کشاورزانی کاربرد سم را با ارزش و کاربرد آن را برای تولید محصول ضروری می‌دانند. همچنین میزان پولی که صرف خرید سم می‌‌شود با نگرش رابطه منفی معنی‌داری دارد )۲۵/۰(r=-؛ این نتیجه احتمالاً به دلیل هزینه‌ای است که به کشاورز تحمیل می‌شود. درآمد با نگرش رابطه معنی‌دار معکوس دارد )۴۳/۰(r=-. به این معنی که افراد با درآمد بالاتر کاربرد سم را غیر ضروری می‌دانند.
۳-۳-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر هنجار ذهنی نسبت به کاربرد سموم شیمیایی
همان‌گونه که در جدول ۴-۳۱ مشاهده می‌شود، سن با هنجار ذهنی نسبت به کاربرد سموم رابطه معنی‌دار و معکوس دارد )۱۹/۰(r=-؛ به طوری‌که افرادی که سن بیش‌تری دارند کم‌تر تحت تأثیر دیگران قرار می‌گیرند، به این معنی که درصورتی‌که مصرف سموم از طرف افرادی که برای فرد مهم هستند، تأیید شود، تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند. به این دلیل که افراد با سن بالاتر تأثیر پذیری کم‌تری هستند.
رابطه میزان کل اراضی )۳۲/۰(r=-، میزان اراضی تحت کشت ذرت )۲۷/۰(r=- و تعداد قطعات زمین )۱۴/۰(r=- با هنجار ذهنی معنی‌دار و معکوس می‌باشد. به این معنی که کشاورزی که میزان کل راضی، میزان اراضی تحت کشت ذرت و تعداد قطعات زمین بیش‌تری داشته باشد، در صورت تأیید مصرف سموم توسط دیگران، کم‌تر تحت تأثیر قرار می‌گیرد. همچنین سطح سواد با هنجار ذهنی نسبت به کاربرد سموم ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد )۴۹/۰(r=-، به این دلیل که افراد با سواد بالاتر، خود را صاحب نظر دانسته، همچنین اطلاعات و آگاهی بیش‌تری در رابطه با مضرات سموم دارند، بنابراین جهت مصرف سموم کم‌تر تحت تأثیر سایرین قرار می‌گیرند. فاصله تا شهر )۵۸/۰(r=، همچنین فاصله تا مرکز خدمات )۲۵/۰ (r=و فاصله تا مرکز خرید سم )۴۹/۰ (r=با هنجار ذهنی کشاورز نسبت به مصرف سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد؛ زیرا افرادی که به این مکان‌ها نزدیک‌تر هستند، به گروه‌های مرجع (کارشناسان، فروشندگان سم، کشاورزان نمونه) دسترسی بیش‌تری دارند و توصیه‌های آنان را در رابطه با کاربرد سموم به‌کار می‌گیرند، به عبارت دیگر تحث تأثیر نظر گروه‌های مرجع قرار می‌گیرند. همچنین میزان پولی که صرف خرید سم می‌شود با هنجار ذهنی نسبت به مصرف سموم ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد )۲۵/۰(r=-؛ افرادی که پول بیش‌تری صرف خرید سم می‌کنند در واقع یا دوز بیش‌تری از سموم رایج را استفاده می‌کنند و یا این‌که از سم‌های گران‌تر استفاده می‌کنند، چنین افرادی بیش‌تر تمرکز و توجه‌شان به رشد محصول و عملکرد بهتر است تا نظر اطرافیان. همچنین میزان درآمد با هنجار ذهنی نسبت به کاربرد سموم ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد )۴۳/۰(r=-. به این معنی که افراد با درآمد بالاتر کم‌تر تحت تأثیر تأییدِ مصرف سموم از جانب سایرین قرار می‌گیرند.
۴-۳-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر کنترل رفتار درک شده نسبت به کاربرد سموم شیمیایی
بر اساس جدول ۴-۳۱، سابقه کشاورزی )۲۳/۰(r=- و سابقه کشت ذرت )۱۴/۰(r=- با کنترل رفتار درک شده نسبت به مصرف سموم ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد. به این معنی که افرادی که تجربه بیش‌تری در کشاورزی و کشت ذرت دارند، کنترل بیش‌تری بر کاربرد سموم دارند و عدم کاربرد سموم برای آنان سخت نمی‌باشد. به عبارتی به دلیل تجربه خود در زمینه‌ی کشاورزی و کشت ذرت، شناخت بیش‌تری از مراحل رشد گیاه و کاربرد به موقع سموم دارند و بهتر می‌توانند میزان سم مصرفی را کنترل کنند. همچنین میزان سواد با کنترل رفتار درک‌ شده نسبت به مصرف سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد )۴۱/۰(r=. افرادی که سواد بیش‌تری دارند، به دلیل توانایی محاسبات منطقی در هزینه‌ها و درآمد و همچنین آگاهی از مضرات سموم شیمیایی و روش‌های مبارزه جایگزین، کنترل بیش‌تری بر کاربرد سموم دارند و عدم کاربرد یا مصرف کم‌تر سموم، برای این دسته افراد آسان است.
۵-۳-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر هنجار اخلاقی نسبت به کاربرد مصرف سموم
همان‌گونه که جدول ۴-۳۱ نشان می‌دهد، متغیر سن با هنجار اخلاقی نسبت به کاربرد سموم در سطح یک درصد ارتباط مثبت و معنی‌داری دارد )۱۸/۰(r=؛ به این معنی که افراد با سن بالاتر، بیش‌تر کاربرد سموم را غیر اخلاقی می‌دانند و به جنبه وجدانی و درونی کار خود توجه بیش‌تری دارند. همچنین میزان کل اراضی )۲۴/۰(r=، میزان اراضی تحت کشت ذرت )۲۸/۰ (r=و تعداد قطعات زمین )۲/۰ (r=با هنجار اخلاقی نسبت به کاربرد سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد. بدین معنی که هر چه میزان کل اراضی، اراضی تحت کشت ذرت و تعداد قطعات زمین بیش‌تر باشد، فرد هنگام کاربرد سموم بیش‌تر احساس عذاب وجدان دارد. زیرا این افراد به اقتضای داشتن زمین‌های بیش‌تر، بیش‌تر با سموم و احتمالاً عوارض کاربرد سموم سروکار دارند، به همین دلیل کاربرد این نهاده را از نظر اخلاقی نادرست می‌دانند. همچنین میزان سواد با هنجار اخلاقی نسبت به مصرف سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد )۶۲/۰(r=؛ افراد با سطح سواد بالاتر به دلیل آگاهی بیش‌تر از مضرات سموم شیمیایی، بیش‌تر تحت تأثیر اخلاقیات قرار می‌گیرند. فاصله تا شهر )۴۷/۰(r=-، فاصله تا مرکز خدمات) ۴۲/۰(r=- و فاصله تا محل خرید سم )۴۰/۰(r=- با هنجار اخلاقی نسبت به مصرف سموم ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد. این نتیجه احتمالاً به دلیل ارتباط کم‌تر با کارشناسان و در نتیجه آگاهی کم‌تر از مضرات سموم شیمیایی می‌باشد. همچنین هزینه‌ای که صرف خرید سم می‌شود )۲۶/۰(r=- و میزان سم مصرفی در یک هکتار )۲۰/۰(r=- با هنجار اخلاقی نسبت به مصرف سموم ارتباط منفی و معنی‌داری دارد. به این معنی که کشاورزانی که هزینه‌ی بیش‌تری صرف خرید سموم می‌کنند و همچنین میزان بیش‌تری سم در هکتار استفاده می‌کنند، کم‌تر به هنجارهای اخلاقی توجه دارند و نسبت به کاربرد سموم احساس خوشایندی دارند. این مطلب را می‌توان این‌گونه نیز استدلال کرد که کشاورزانی که به جنبه وجدانی کاربرد سموم بی‌توجه هستند، میزان بیش‌تری سم استفاده می‌کنند و به دنبال آن هزینه‌ی بیش‌تری نیز صرف خرید سموم می‌کنند.
۶-۳-۱-۳-۴ رابطه بین ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای با متغیر مفهوم خود نسبت به کاربرد سموم شیمیایی
با توجه به یافته‌های جدول ۴-۳۱، سابقه کشاورزی با مفهوم‌خود نسبت به کاربرد سموم ارتباط مثبت و معنی‌داری دارد )۱۵/۰ .(r=این یافته نشان می‌دهد، کشاورزانی که سابقه بیش‌تری در کشاورزی دارند، بیش‌تر کشاورز بودن خود را وابسته به مصرف سموم می‌دانند. همچنین میزان سواد با مفهوم‌خود نسبت به کاربرد سموم ارتباط معکوس و معنی‌داری دارد )۳۲۲/۰(r=-؛ به این معنی که کشاورزانی که سواد بیش‌تری دارند، کم‌تر شخصیت کشاورز بودن خود را وابسته به مصرف سموم می‌دانند. به این دلیل که افراد با سواد بالاتر، سعی می‌کنند متفاوت از دیگران باشند و بیش‌تر به دنبال روش‌های غیر شیمیایی هستند و کم‌تر کاربرد سموم را ضروری می‌دانند، به بیان دیگر کشاورز بودن خود را وابسته به مصرف سموم نمی‌بینند. همچنین فاصله تا شهر )۲۲/۰ (r=، فاصله تا مرکز خدمات )۲۲/۰(r= و فاصله تا مرکز خرید سم )۲۳/۰ (r=با مفهوم ‌خود نسبت به کاربرد سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد. همچنین هزینه‌ای که صرف خرید سم می‌شود) ۲/۰ (r=و دفعات سم‌پاشی )۲۱/۰ (r=با مفهوم ‌خود نسبت به کاربرد سموم ارتباط مستقیم و معنی‌داری دارد.