در نهایت عمق نرمال متوسط محاسبه شده از تمام روشها بعنوان عمق نرمال نظیر در آزمایشها مورد استفاده قرار گرفت.
۳-۹ کنترل نوع آبشستگی در پایاب
با توجه به اینکه در این تحقیق میزان آبشستگی پایاب به عنوان معیاری برای بررسی عملکرد حوضچه انتخاب شده است باید فرم جریان پایین دست به گونه ای باشد که آبشستگی حاصل تنها ناشی از آبشستگی موضعی باشد و آبشستگی عمومی در کانال پایین دست ایجاد نشود. برای بدست آوردن روابط هیدرولیکی در زمان شروع حرکت ذره، و آستانه لغزش ذرات بعنوان مرز بین آبشستگی آب زلال و آب حاوی رسوب، روش های متعددی ارائه شده است که در مجموع به دو دسته روش تنش برشی و سرعت بحرانی تقسم میشوند.
۳-۹-۱ روشهای تنش برشی
این دسته از روشها آستانه لغزش را به تنش برشی کف وابسته می کنند که از جمله این روشها میتوان به دیاگرام شیلدز(۱۹۳۶)، دیاگرام گسلر(۱۹۷۱) اشاره کرد که این دسته از روشها در این تحقیق مورد استفاده قرار نگرفتند.
۳-۹-۲ روشهای سرعت بحرانی
تعدادی از دانشمندان هیدرولیک رسوب، بجای استفاده از تنش برشی، سرعت جریان را بعنوان مهمترین فاکتور در فرموله کردن آستانه حرکت بکار بردهاند. روابطی که پیشنهاد گردیده است عمدتا بر مبنای تجزیه و تحلیل آنالیز ابعادی و استفاده از داده های تجربی بوده است. شفاعی بجستانی(۱۹۹۱)، نشان داد که تمام روابط تجربی دیگران، در فرم سرعت بحرانی را می توان به صورت رابطه یکسانی نوشت و رابطه کلی ارائه کردهاست. رابطه ۳-۱۰ رابطه ارائه شده توسط شفاعی بجستان(۱۹۹۱) میباشد.
(۳-۱۰) |
ابن رابطه یک رابطه بدون بعد میباشد و در هر سیستم ابعادی قابل استفاده میباشد. در این رابطهd عمق جریان، V سرعت متوسط،Gs چگالی ذرات و Ds قطر ذرات است، a و m ضرایب ثابتی هستند که در جدول ۳-۷ آورده شده اند. عبارت سمت چپ رابطه ۳-۱۰ عدد فرود ذرات میباشد که در روابط آستانه لغزش و مطالعات آبشستگی بشرط آنکه قطر ذرات تغییر داده شود ظاهر می شود. در واقع این عبارت نشان دهنده نسبت نیروی اینرسی به نیروی بالا برنده ذره در اثر اختلاف چگالی ذره با سیال میباشد.
جدول ۳-۷ مقادیر a و m در رابطه آستانه لغزش ذرات
Ds | m | a | محقق |
D50 | ۰ | ۷/۱ | ایسباخ[۳۷] |
D50 | ۱۶۷/۰ | ۴۹/۱ | استراب[۳۸] |
D50 | ۱/۰ | ۵۸/۱ | نیل[۳۹] |