در این تحقیق تغییرپذیری بازده سهام به عنوان متغیر وابسته می باشد که نحوه محاسبه آن در زیر تشریح می شود.
VAR: تغییرپذیری بازده سهام است که عبارت است از واریانس بازده سهام حاصل از بازده های ماهانه در طول یکسال مالی.
جهت مطابقت بازده سهام با زمان انتشار صورتهای مالی، بازده دوازده ماهه سهام از تیر ماه سال انتشار گزارشهای مالی تا پایان خرداد ماه سال آینده محاسبه شده است تا ارتباط کیفیت سود با بازده سهام بهتر نشان داده شود. همچنین بازده سهام برای سال t+1 محاسبه شده است و متغیرهای مستقل و کنترلی برای سال t محاسبه شده اند. علت این امر نیز این موضوع میباشد که صورتهای مالی سال t در تیر ماه سال t+1 به استفاده کنندگان ارائه میشود بنابراین تاثیری که اطلاعات صورتهای مالی سال t بر بازار و بازده سهام میگذارد بعد از تیر ماه سال t+1 میباشد بنابراین طبیعی است که متغیرهای مستقل سال t بر بازده سهام سال t+1 تاثیر خواهد گذاشت.

فرمول محاسبه بازده ماهانه سهام به صورت زیر خواهد بود:
که در آن  و  قیمت سهم در پایان و ابتدای دوره t+1 ، αدرصد افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی و ß درصد افزایش سرمایه از محل اندوخته، C قیمت پذیره نویسی یک سهم جدید طی دوره t هستند (یحیی زاده فر، ۱۳۸۹).
۳-۶-۳- تعریف عملیاتی متغیرهای کنترل
در این تحقیق هفت متغیر کنترل استفاده شده که انتظار می‌رود بین آنها و تغییرپذیری بازده سهام رابطه معنی‌داری وجود داشته باشد. متغیرها و نحوه سنجش آنها بشرح زیر می باشند:

1. 1. جریان نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی:

CFO: جریانهای نقدی عملیاتی که از صورت جریان وجوه نقد استخراج می شود.

1. 1. بازده دارائیها:

RET: نسبت سود قبل از بهره و مالیات بر کل دارائیها می باشد.

1. 1. اندازه شرکت:

برای محاسبه متغیر اندازه، از معیارهایی چون اندازه دارایی‌ها، میزان فروش، ارزش بازار سهام و … استفاده می‌شود. در این تحقیق منظور از اندازه شرکت، میزان فروش (لگاریتم طبیعی فروش) است. انتظار می‌رود بین اندازه شرکت و تغییرپذیری بازده سهام رابطه معنی‌داری وجود داشته باشد.
SIZE: لگاریتم طبیعی فروش، معیار اندازه شرکت می باشد.

1. 1. تغییرات جریان نقدی عملیاتی:

VCFO: واریانس جریانهای نقدی عملیاتی شرکت می باشد.

1. 1. نسبت اهرمی:

LEV: به نسبت کل بدهی های بلند مدت به کل دارائیها نسبت اهرمی گفته می شود.

1. 1. نسبت قیمت سهام به ارزش دفتری سهام:

BM: نسبت ارزش دفتری سهام به ارزش بازار سهام می باشد.

1. 1. درصد سهامداران نهادی:

مطابق با تعریف بوش، سرمایهگذاران نهادی، سرمایه گذاران بزرگ نظیر بانکها، شرکتهای بیمه، شرکت ها ی سرمایه گذاری و… هستند که که حجم بزرگی از عملیات آنها به معامله سهام شان برمی گردد. علاوه بر این، مطابق با تعریف بند ۲۷ ماده ۱ قانون اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، از سرمایه گذاران نهادی، هر شخص حقیقی یا حقوقی که بیش از ۵ درصد و یا بیش از ۵ میلیارد ریال از ارزش اسمی اوراق بهادار در دست انتشار را خریداری کند نیز جزو این گروه از سرمایه گذاران محسوب می شوند. لذا با بررسی یادداشت ها ی همراه در صورت ها ی مالی، درصد مالکیت این سرمایه گذاران از سهام شرکت مشخص گردیده است (فخاری، طاهری، ۱۳۸۹).
INST: عبارت است از سرمایه گذاران نهادی می باشد.
۳-۷- روش و ابزارگردآوری اطلاعات
اطلاعات مبانی نظری و تئوریک تحقیق، به صورت کتابخانهای و با بهره گرفتن از کتب و مقالات فارسی وانگلیسی جمعآوری شده و بدلیل قابل اتکاء بودن گزارشهای مالی شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران، از این گزارش ها به عنوان اصلی ترین منبع اطلاعاتی جهت انجام پژوهش استفاده شده است. که این گزارشها شامل صورت های مالی اساسی شرکت های مورد آزمون است که از طریق سایت اینترنتی مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی به نشانی www. Rdis. ir برای سالهای ۱۳۸۳ لغایت ۱۳۸۹ دریافت و همچنین برای گرد آوری اطلاعات بازده سهام از اطلاعات آرشیوی بورس اوراق بهادار استفاده شده است. جهت آزمون فرضیه ها و در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Excel و همچنین نرم افزار آماری ۱۶ SPSSاستفاده شده است.
۳-۸- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه
داده ها به عنوان آگاهیهای خام و پردازش نشده، ابتدایی ترین شناخت پژوهشگر پیرامون پاسخ های احتمالی هستند که در رابطه با مسأله تحقیق مطرح شده اند لذا پژوهشگر پس از دستیابی به این داده ها، با توجه به ماهیت آنها و ساختار و قالب فرضیه ها، با این سؤال روبرو میشود که از چه طریقی این داده ها را طبقهبندی، پردازش و در نهایت تحلیل کند تا بتواند فرضیه ها را که حالت پاسخهای احتمالی و موقتی برای مسأله تحقیق دارا هستند تعیین تکلیف نماید (خاکی، ۱۳۸۴، ۱۶۰).
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها از تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده میشود. بدان معنا که ابتدا اطلاعات مورد نیاز برای انجام آزمون محاسبه و سپس همبستگی بین متغیرها را با بهره گرفتن از ضریب همبستگی مورد بررسی قرار می دهیم و در ادامه آزمون رگرسیون خطی چند متغیره را برای بررسی رابطه بین کیفیت سود و تغییرپذیری بازده سهام را انجام می دهیم. جهت آزمون فرضیه ها، کیفیت سود به عنوان متغیر مستقل و تغییرپذیری بازده سهام به عنوان متغیر وابسته و هفت متغیر به عنوان متغیرهای مستقل و کنترلی، طبق مدل زیر وارد معادله رگرسیون خطی چند متغیره می شود.
(۳-۶)

جهت درک بهتر رگرسیون و پیش فرضهای رگرسیون خطی چند متغیره، این آزمونها در زیر تشریح می شود.
۳-۸-۱- رگرسیون
در این بخش با بهره گرفتن از رگرسیون خطی چند متغیره به تعیین مدل رگرسیونی می پردازیم.