هر ساله در گوشه و کنار جهان حوادث زیادی رخ می­دهد و این حوادث، زیان­های مادی و جانی شدیدی را به مردم وارد می­ کند. میزان زیان­های بیمه شده ناشی از این حوادث حاکی از حجم خسارت­های وارده بر شرکت­های بیمه و روند صعودی افزایش خسارت وارده بر شرکت­های بیمه است؛ به طوری که در برخی مواقع شرکت­های بیمه با خطر ورشکستگی مواجه می­شوند. شرکت­های بیمه به طور سنتی راهکار استفاده از بیمه اتکایی را پیش می­گیرند تا از این بحران­ها نجات یابند و از تمرکز زیان این ریسک­ها بر روی خود بکاهند. اما باید توجه داشت که شرکت­های بیمه اتکایی نیز ظرفیت تمرکز ریسک و ذخیره­سازی محدودی دارند.
در این میان یکی از ابزارهای کارآمد و موثر برای حل این مشکل، ارتباط مستقیم بین صنعت بیمه و بازار سرمایه تحت عنوان مفهومی به نام “اوراق بهادارسازی ریسک” است. این اوراق به اوراق بهادار بیمه­ای معروف است. اوراق بهادارسازی ریسک­های بیمه­ای فرآیندی نزدیک به بیمه اتکایی است.

از طرفی در کشور ما مشکل مضاعف است؛ زیرا کشور، با تحریم­های مالی و بین ­المللی روبه­رو است و استفاده از ظرفیت بیمه­های اتکایی خارجی نیز با محدودیت مواجه می­ شود. هم­چنین در چنین مواقعی هزینه استفاده از بیمه اتکایی بالا می­رود. بنابراین و با توجه به بررسی­ها و مطالعات انجام شده و جمع­آوری نظرات خبرگان با روش دلفی و تحلیل آن نظرات با تکنیک تم “صندوق سرمایه ­گذاری بیمه­ای به منظور افزایش ظرفیت بیمه اتکایی” پیشنهاد شد.
واژه‌های کلیدی: بیمه‌ اتکایی، صندوق سرمایه‌گذاری، ضریب نفوذ بیمه، افزایش ظرفیت بیمه‌ اتکایی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول ۱
۱-۱- مقدمه ۲
۱-۲- بیان مسأله ۵
۱-۳- ضرورت و کاربرد تحقیق ۶
۱-۴- فرضیات تحقیق ۷
۱-۵- روش انجام پژوهش ۷
۱-۶- جامعه آماری ۸
۱-۷- ساختارکلی تحقیق ۸
فصل دوم ۱۰
۲-۱- مقدمه ۱۱
۲-۲- مبانی نظری ۱۲
۲-۲-۱- نقش و فایده بیمه ۱۲
۲-۲-۲- بیمه ۱۳
۲-۲-۳- تاریخچه بیمه در جهان ۱۴
۲-۲-۴- تاریخچه بیمه در ایران ۱۴
۲-۲-۵- بیمه مرکزی ایران ۱۵
۲-۲-۶- شورای عالی بیمه ۱۵
۲-۲-۷- بیمه از نظر اقتصادی ۱۵
۲-۲-۸- بیمه در جهان امروزی ۱۷
۲-۲-۹- تصویب قانون بیمه در ایران ۱۸
۲-۲-۱۰- جایگاه صنعت بیمه بعد از انقلاب اسلامی ایران ۱۸
۲-۳- عقد و ایقاع ۱۹
۲-۳-۱- عقد ۱۹
۲-۳-۲- ایقاع ۱۹
۲-۳-۳- ایجاب و قبول ۲۰
۲-۳-۴- عقد لازم و جایز ۲۰
۲-۳-۵- آیا بیمه عقدی لازم است یا جایز؟ ۲۰
۲-۴- عقد (قرارداد) وکالت ۲۰
۲-۴-۱- وکالت با واسطه یا حق توکیل ۲۲
۲-۴-۲- اهلیت موکل ۲۲
۲-۴-۳- اهلیت وکیل ۲۳
۲-۴-۴- وکالت خاص ۲۳
۲-۴-۵- وکالت عام ۲۳
۲-۴-۶- اجرای وکالت و چگونگی آن ۲۴
۲-۴-۷- وکالت قانونی ۲۴
۲-۵- ضوابط صحت قراردادها ۲۵
۲-۵-۱- ممنوعیت «اکل مال به باطل» ۲۵
۲-۵-۲- ممنوعیت «ضرر» ۲۶
۲-۵-۳- ممنوعیت «غرر» ۲۷
۲-۵-۴- ممنوعیت «ربا» ۲۷
۲-۶- عقد بیمه ۲۸
۲-۶-۱- بیمه‌گر ۲۸
۲-۶-۲- بیمه‌گذار ۲۸

بهره برداری از این منبع انرژی است.

۱-۲ سلول‌های فتوولتایی

اساس تبدیل انرژی خورشیدی به برق،اثر فتوولتاژ است که در آن فوتون اختلاف پتانسیل بوجود می آورد. این سلولها دارای سه فناوری هستند . اولی بر اساس مواد کانی از جمله سیلسیم و ژرمانیوم است. این فناوری اکنون تجاری شده و در صنایع مختلف از جمله هواوفضا،خودروسازی ، مسکن و … کاربرد زیادی دارد. این فناوری بازده بالایی برای تبدیل انرژی خورشیدی دارد، حتی به بالای ۵۰% نیز رسیده ولی مشکل اصلی آن گرانی مواد اولیه و مراحل ساخت است. در سلولهای کانی در اثر جذب فوتون ، الکترون از نوار ظرفیت به نوار رسانش رفته، جای خالی الکترون در نوار ظرفیت ، همان حفره یا حامل بار مثبت است. سپس حاملهای بار به طرف آند و کاتد سلول حرکت می کنند. فناوری دوم بر اساس مواد آلی است . این فناوری اکنون در مرحله تحقیقاتی قرار دارد . از جمله مشکلات‌ آن گرانی مواد اولیه،بازده کم ، طول عمر سلول و مواد مناسب با گاف انرژی کم است. مزیت این فناوری راحتی و ارزانی مراحل ساخت است.

مکانیزم تولید جریان در مواد آلی متفاوت از مواد کانی است.در مواد آلی بر اثر جذب فوتون ، یک زوج مقید الکترون-حفره تولید می شود،نام این زوج مقید اگزیتون است .این اگزیتون هنگام رسیدن به یک ماده آلی دیگر تجزیه شده و به الکترون و حفره نامقید تبدیل می شود. سپس این حاملها به سوی آند و کاتد حرکت می کنند.مواد آلی نیمه‌رسانا که به عنوان ماده‌ی فعال در سلول‌های فتوولتایی آلی به کار می‌روند، دارای گاف نوار در حدود ۲ الکترون‌ولت هستند. در حالی که این عدد برای نیمه‌رساناهایی مانند سیلیکون در حدود ۱٫۲ الکترون‌ولت است. به این ترتیب مواد آلی قادر به جذب بخش قابل توجهی از طول موج‌های طیف تابشی خورشید نخواهند بود.یافتن مواد جدید با گاف انرژی کم ،یکی از مشکلات این فناوری است.با بهره گرفتن از مهندسی مولکولی و ابزارهای آن آز جمله MD,DFT می توان تا حدود زیادی مشکلات این حوزه را حل کرد.فناوری سوم ترکیبی از دو فناوری قبل است.ولی این فناوری نیز در مرحله تحقیقاتی قرار دارد.در این فناوری هم از مواد آلی و هم از کانی استفاده می شود.

۱-۳ انواع مواد در سلولهای آلی

مواد آلی متنوعی در این سلولها استفاده میشود از جمله انواع پلیمرها-مولکولهای کوچک-مولکولهای بزرگ و کریستالهای مختلف . در جدول۱-۲ انواع مواد فهرست شده است.

جدول۱-۲مواد سلولهای آلی خورشیدی.
در شکل۱-۲ ساختار برخی از این مواد نشان داده شده. علاوره بر این مواد، مواد دیگری از مهندسی مولکولی برای سلول های خورشیدی پیشنهاد شده.برخی از این مواد در شکل۱-۳ نشان داده شده .

شکل۱-۳برخی ساختارهای بدست آمده از مهندسی مولکولی.]۴[
این مواد چون هنوز تولید نشده ،نامی برای آنها در نظر گرفته نشده است.این مواد دارای گاف انرژی کمی بوده و بسیار مناسب برای سلولهای آلی هستند.در جدول ۱-۳ ترارهای انرژی این مواد نشان داده شده.

جدول۱-۳ ترارهای انرژی.]۴[
به علت گرانی مواد سلولهای آلی، داده های تجربی برای این مواد بسیار محدود است. یک از اهداف این پایان نامه محاسبه خواص مختلف این مواد است ،از جمله خواص ترمودینامیکی و ساختاری .در اثر جذب فوتون در مواد دهنده ،در این مواد اگزیتون تولید شده.این اگزیتون هنگام رسیدن به مواد گیرنده تجزیه می شود و الکترون به ماده گیرنده رفته و حفره در دهنده باقی مانده.پس اکنون در محیط فعال که شامل مواد دهنده وگیرنده است،دریایی از الکترون و حفره آزاد داریم.موادی که فقط رسانای حفره یا الکترون هستند،کار صافی را انجام می دهند و مانع از عبور الکترون به سوی آند و حفره به سوی کاتد شده.در شکل۱-۴ این مکانیزم نشان داده شده.

آگاهی مدیران اجرایی از ارزیابی متوازن
نواقص و کمبودها در اجرای ارزیابی متوازن
گامبوس و همکارانش(۲۰۰۳:p.46) نیز پیاده سازی موفقیت آمیز سه سالانه ارزیابی متوازن در موسسات غیرانتفاعی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند، که مطالعه آنها نتایج و کاربردهای ارزیابی متوازن را، که در سال ۲۰۰۰ مطرح کرده بودند، برجسته تر کرد. بر اساس تحقیقات دیلا و استرین بارت ابتدا مدل ارزیابی متوازن جهت ارزیابی عملیات واحدهای تجاری مطرح گردیده بود، اما اخیرا به عنوان ابزاری جهت پیاده سازی استراتژی مورد استفاده قرار می گیرد(Dilla and strinbart,2005:p.2).در عین حال تحقیقات اخیر نشان می دهد مدیران شرکتها، استراتژی واحد تجاری را، در حین ارزیابی عملکرد مورد توجه قرار نمی دهند(Wong and Guo,2007:p.5).ایجاد ارزیابی متوازن و چارچوب مدیریت عملیاتی یکی از موفق ترین اقدامات انجام شده می باشد. برای اداره عملیات یک سازمان باید دانست که آن سازمان در چه مرحله ای از پیشرفت قرار دارد و جهت رسیدن به اهداف خود در آینده به چه ابزاری نیاز مند است. بدون وجود یک رویکرد مدیریت عملیات استراتژیک، سازمان موفق نخواهد بود(Bernard,2009:p.3).

۲-۱۲-۲- پژوهش های داخلی
متاسفانه اکثر سازمانهای انتفاعی و غیرانتفاعی ایرانی، تصور می کنند، می توان سازمان را با بودجه بندی و سایر روش های سنتی ارزیابی نمود، غافل از آنکه بدون روش های نوین برای اداره و بازبینی، سازمان با ریسک عقب افتادن و از دست دادن فرصت های رقابتی در مقایسه با سایر رقبا مواجه می شود(کمالی شهری، ۱۳۸۴: ۶).ارزیابی متوازن یکی از تکنیک های نوین حسابداری مدیریت است که هنوز در کشور ایران به مرحله‌ی عمل در نیامده و به غیر از تعداد معدودی کار تحقیقی در این رابطه، تنها می توانیم آن را به صورت مقالات علمی در مجلات علمی پژوهشی بیابیم. علاوه بر این علیرغم کارهای پژوهشی و مقالات متعددی که در زمینه اجرای ارزیابی متوازن در صنایع مختلف در خارج از کشور انجام شده، اقدامی پژوهشی برای امکان سنجی اجرای ارزیابی متوازن در صنعت سیمان، صورت نگرفته و از آنجایی که این صنعت دارای ویژگیها و معیارهای غیرمالی متعددی است، این کمبود همواره احساس می شود.
برخی از پژوهش های انجام شده در ایران به شرح زیر است:
الف- نمازی(۱۳۸۲ :۲۹) در مقاله ای تحت عنوان “تکامل ارزیابی متوازن” سیر تکاملی ارزیابی متوازن را طی سه دوره مورد مطالعه قرار داد.
ب- نمازی و رمضانی(۱۳۸۲) در مقاله ای تحت عنوان” ارزیابی متوازن در حسابداری مدیریت” جنبه‌های اصلی ارزیابی متوازن و گام های لازم جهت پیاده نمودن آن را، به گونه ای مختصر تشریح کرده اند. همچنین در این مقاله برخی از کاربردهای ارزیابی متوازن در صنایع و کشورهای مختلف ارائه شده است.
ج- بختیاری(۱۳۸۳) کتاب کپلن و نورتون(۲۰۰۱) را با عنوان “سازمان استراتژی محور” ترجمه کرده است. در این کتاب با معرفی فرم جدید سازمانی به نام “سازمان استراتژی محور” بر استراتژی سازمانی و کاربرد ارزیابی متوازن به عنوان مدیریت استراتژیک تاکید شده است.
د- کمالی شهری(۱۳۸۴) پژوهشی را با عنوان” امکان سنجی اجرای ارزیابی متوازن در شرکت های لوازم خانگی فعال در بورس اوراق بهادار تهران” انجام داد. این تحقیق در صدد است، با توجه به منافع بالقوه تکنیک ارزیابی متوازن، امکان سنجی اجرای آن و همچنین امکان شاخص سازی از منظرهای مختلف را در این شرکت ها مورد بررسی قرار دهد.
نتایج اصلی تحقیق را می توان به صورت زیر خلاصه نمود:

امکان اجرای ارزیابی متوازن در شرکتهای لوازم خانگی بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد.
امکان شاخص سازی در منظر مالی ارزیابی متوازن وجود دارد.
امکان شاخص سازی در منظر مشتری ارزیابی متوازن وجود دارد.
امکان شاخص سازی در منظر فرایندهای داخلی ارزیابی متوازن وجود دارد.
امکان شاخص سازی در منظر یادگیری و رشد ارزیابی متوازن وجود دارد.
ه- الهیاری(۱۳۸۶) پژوهشی را با عنوان “بررسی کاربرد تکنیک ارزیابی متوازن در سنجش عملکرد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” انجام داد. هدف از این پژوهش بررسی کاربرد یکی از فن‌های نوین حسابداری مدیریت به نام تکنیک ارزیابی متوازن در سنجش عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. هدف دیگر یافتن معیارهای مهمی است، که این شرکت ها عملا جهت ارزیابی عملکرد استفاده می‌کنند. به این منظور چهار منظر ارزیابی متوازن در قالب چهار فرضیه اصلی مورد بررسی قرار گرفته است و با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه، اطلاعات ۶۸ شرکت از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شده است. نتایج پژوهش نشان داد ۶/۹۲ درصد از شرکتهای مورد مطالعه از تکنیک ارزیابی متوازن جهت سنجش عملکرد استفاده نمی‌کنند. اما این شرکتها از معیارهای غیر مالی زیر جهت ارزیابی عملکرد بخشهای مختلف و مدیران شرکت استفاده می‌کنند:
رضایت مشتری، ۲) تعداد شکایت مشتریان، ۳) ساعات آموزش کارکنان و شنیدن نظرات و پیشنهادهای کارکنان
و- الهیاری(۱۳۸۷)پژوهشی را تحت عنوان “امکان سنجی اجرای ارزیابی متوازن در بیمارستانهای شیراز” انجام داد. وی تلاش کرد با توجه به منافع بالقوه ارزیابی متوازن، امکان سنجی اجرای آن در بیمارستانهای شیراز را مورد بررسی قرار دهد. به این منظور چهار منظر مربوط به ارزیابی متوازن در قالب یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه اطلاعات ۲۹ بیمارستان فعال در شیراز جمع آوری شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری پژوهش نشان داد، امکان شاخص سازی در هر چهار منظر ارزیابی متوازن در بیمارستانهای شیراز وجود دارد.
فصل سوم
روش پژوهش و آزمون فرضیه ها
۳-۱- مقدمه
در فصل قبل مبانی نظری، ادبیات و پیشینه پژوهش مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این فصل به تشریح روش اجرائی پژوهش شامل روش پژوهش، فرضیه های پژوهش و قلمرو پژوهش خواهیم پرداخت.
درفصل حاضر پس از طرح و تبیین مبانی نظری و تجربی فرضیه های پژوهش، با اشاره به ساختار و روش تحقیق پژوهش مورداستفاده، به تفضیل در مورد اندازه گیری متغیرها شامل طراحی سوالات پرسشنامه، نوع سوالات و نحوه اجرای آزمایش پرسشنامه، قابلیت اطمینان و اعتبار پرسشنامه، نحوه جمع آوری اطلاعات و روش های آماری مورد استفاده برای آزمون فرضیه های پژوهش تشریح می شود.
۳-۲- روش تحقیق
با توجه به ماهیت موضوع پژوهش از روش پژوهش نیمه تجربی استفاده شده است که در واقع یک طرح پس رخداد تلقی می شود. در اینحالت داده ها از محیطی که به گونه ای طبیعی وجود داشته یا از واقعه ای که بدون دخالت مستقیم پژوهشگر رخ داده است، فراهم می شود(نمازی، ۱۳۷۹: ۳۹). جهت جمع آوری داده ها به منظور آزمون فرضیه ها با توجه به موضوع پژوهش از روش پژوهش های پیمایشی استفاده می شود. رایج ترین شیوه های گرد آوری داده ها در این روش، مصاحبه شخصی و استفاده از پرسشنامه است که در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای حاوی اطلاعات عمومی شخصی، اطلاعات عمومی شرکت و اطلاعات عمومی تخصصی استفاده می شود. در بخش نظری نیز به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز با توجه به موضوع پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده می گردد. در این روش با رجوع به کتب، مجلات و پایگاه های اینترنتی، اطلاعات نظری مورد نیاز برای انجام این پژوهش نیز جمع آوری می شود.
۳-۳- فرضیه های تحقیق
در این پژوهش، جهت گرد آوری و تدوین مبانی نظری،از کتب، مجلات، مقالات تخصصی فارسی و لاتین به روش کتابخانه‌ای در رابطه با موضوع پژوهش استفاده شده و با استنباط از آنها، یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی طراحی شدند. بنابراین، این فرضیه ها از اعتبار لازم جهت آزمون شدن برخوردار هستند. در ادامه به بیان فرضیه های پژوهش و سؤالات مرتبط به هر یک از آن ها پرداخته می شود. فرضیه های پژوهش، به منظور دستیابی به پاسخ مناسب به سؤالات تحقیق طراحی می گردند. فرضیه های پژوهش بر اساس پرسش اصلی و پرسش های فرعی پژوهش، اینگونه تنظیم می شود:
۳-۳-۱- فرضیه اصلی تحقیق :
امکان اجرای ارزیابی متوازن در گروه شرکتهای سیمان فارس و خوزستان وجود دارد.
۳-۳-۲- فرضیات فرعی تحقیق:
فرضیه فرعی اول: امکان شاخص سازی در منظر مالی ارزیابی متوازن وجود دارد.
فرضیه فرعی دوم: امکان شاخص سازی در منظر مشتری ارزیابی متوازن وجود دارد.
فرضیه فرعی سوم: امکان شاخص سازی در منظر فرایند داخلی ارزیابی متوازن وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم: امکان شاخص سازی در منظر یادگیری و رشد ارزیابی متوازن وجود دارد.
۳-۴- شاخص‌های مورد اندازه‌گیری و نحوه اندازه‌گیری آن
با توجه به اینکه روش تحقیق انجام شده پیمایشی بوده و ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه می‌باشد، ارزیابی متوازن در قالب ۴ معیار مالی، مشتری، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری شاخص‌سازی شده است.
۳-۵- جامعه آماری و نمونه
با توجه به اینکه در این پژوهش جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است، انتخاب افرادی که دارای اطلاعات مورد نیاز جهت انجام پاسخگویی به سوالات پرسشنامه باشند، دارای اهمیت فراوان است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه متخصصان و دست اندرکاران پیاده سازی ارزیابی متوازن در شرکت‌های تابعه شرکت سیمان فارس و خوزستان است که در۲۰ شرکت مشغول به فعالیت می باشند. به منظور کاهش خطای نوع اول و خطای نوع دوم، همچنین افزایش توان آزمون و با توجه به جدید بودن تکنیک ارزیابی متوازن در ایران، هیچ گونه نمونه گیری به عمل نخواهد آمد، بلکه کلیه شرکتهای تابعه شرکت سیمان فارس و خوزستان مورد بررسی قرار خواهند گرفت. با توجه به اینکه نمونه های کوچکتر با اشتباهات بزرگ تری همراه هستند، در این پژوهش اندازه نمونه برابر با کل جامعه آماری پژوهش است. بنابراین نمونه و روش نمونه گیری در این پژوهش کاربرد ندارد.
۳-۶- روش جمع آوری اطلاعات
روش پژوهش مورد استفاده در این مطالعه، کتابخانه ای و میدانی است. جهت تدوین متون و ادبیات تحقیق از مطالعات کتابخانه ای استفاده می شود و جهت جمع آوری داده ها به منظور آزمون فرضیه ها، با توجه به موضوع پژوهش از روش پژوهش میدانی استفاده می شود. رایج ترین شیوه های گردآوری داده ها، مصاحبه شخصی و استفاده از پرسشنامه پستی یا تلفنی است که در این پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است. پژوهش پیمایشی، به گونه ای صحیح، به گروه پژوهش های نیمه تجربی تعلق دارد(نمازی، ۱۳۷۹: ۵۸). جهت انجام این پژوهش از پرسشنامه کتبی استفاده شده است. به منظور تهیه پرسشنامه مناسب در مرحله نخست به متون مربوطه مراجعه و عوامل مرتبط با موضوع شناسایی و سپس جهت تطبیق عوامل شناسایی شده در متون با شرایط محیطی از نظرات متخصصان استفاده شده است. پرسشنامه حاوی دو نوع سوال است. در بخش اول پرسشنامه، سوالات عمومی مطرح شده است. این سوالات اطلاعاتی راجع به پرسش شوندگان به دست می دهد. از این اطلاعات در تجزیه و تحلیل اطلاعات ونتیجه گیری های پرسشنامه استفاده خواهد شد. در بخش دوم پرسشنامه، سوالات تخصصی چند گزینه ای در رابطه با موضوع پژوهش مطرح شده است که از پاسخ دهندگان درخواست شده بر مبنای دانش حرفه ای و تخصصی خود و واقعیت‌های موجود در شرکت به آنها پاسخ دهند. سوالات طرح شده در بخش دوم پرسشنامه، ابتدا شامل چند سوال درباره اطلاع، شناخت و میزان رضایت پاسخ دهنده از سیستم ارزیابی شرکتها و این که آیا این سیستم می‌تواند مشکلات شرکتها را برطرف کند، می باشد، همچنین سوالاتی در ارتباط با استراتژی ها و اهداف بلندمدت سازمان نیز پرسیده می شود. سپس معیارهای هر منظر ارزیابی متوازن به صورت پاسخ‌های (اصلا، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) مورد سوال قرار گرفته است. در واقع در طراحی این سوالات از طیف لیکرت استفاده شده است.
سوال ۱ تا ۲۴ مربوط به پیش نیازها و تفکرات مورد نیاز جهت اجرای ارزیابی متوازن است. سوالات ۲۵ تا ۳۱ مربوط به اولین فرضیه فرعی تحقیق یعنی امکان شاخص سازی در منظر مالی است. سوالات ۳۲ تا ۳۹ مربوط به دومین فرضیه فرعی تحقیق یعنی امکان شاخص سازی در منظر مشتری است. سوالات ۴۰ تا ۵۰ سومین فرضیه فرعی تحقیق یعنی امکان شاخص سازی در منظر فرایندهای درون سازمانی را بررسی می کند و در نهایت سوالات ۵۱ تا ۶۰ به بررسی چهارمین فرضیه فرعی تحقیق یعنی امکان شاخص سازی در منظر یادگیری و رشد می پردازد. تعداد ۶۰ پرسشنامه بین مدیران عامل ، مدیران کارخانه و مدیران مالی و سایر دست اندرکاران و مجریان اجرای ارزیابی متوازن در ۲۰ شرکت تابعه شرکت سیمان فارس و خوزستان توزیع گردید و با پیگیری های مکرر پژوهشگر تمامی افراد به پرسشنامه ها پاسخ کامل دادند.
۳-۶-۱- قابلیت اطمینان(پایایی)پرسشنامه
یکی از موضوعات اصلی در بحث روش پژوهش، قابلیت اطمینان یا پایایی ابزار اندازه گیری است. بر اساس تعریف، قابلیت اطمینان ابزار اندازه گیری، درجه ای است که نتایج بدست آمده می تواند از اندازه‌گیری‌های مجدد نیز بدست آید. به بیان دیگر، با بکارگیری ابزار اندازه گیری در موقعیت های یکسان، باید نتایج یکسانی حاصل شود. با توجه به اینکه در این تحقیق کلی جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفته است جهت محاسبه مقدار نمونه از آزمون استفاده نشده است.
۳-۶-۲-اعتبار(روایی)پرسشنامه
اعتبار یا روایی ابزار اندازه گیری از دیگر موضوعات مهم در روش پژوهش است. اعتبار ابزار اندازه گیری به معنی آن است، که این ابزار تا چه اندازه خصوصیات مورد نظر را اندازه گیری می کند. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری، نمی توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت (سرمد و همکاران، ۱۳۸۳: ۱۷۰). اعتبار ابزار اندازه گیری شامل اعتبار محتوایی و ساختاری است، که در ادامه به تشریح هر یک پرداخته می شود. اعتبار محتوایی بیانگر آن است، که سوالات در راستای اهداف مورد نظر تهیه شده و هدف را به طور مناسب اندازه گیری می کند. با توجه به اینکه در این پژوهش سوالات پرسشنامه با مطالعه متون مختلف در زمینه ارزیابی متوازن و نظر استاد راهنما و استاد مشاور در چندین مرحله اصلاح و نهایی شده است، می توان گفت سوالات پرسشنامه از اعتبار محتوایی لازم برخوردار است. اعتبار ساختاری، مربوط به مفاهیم یا ویژگی هایی است که از طریق پرسشنامه مورد سنجش قرار می گیرد. این موضوع به صورت مستقیم قابل مشاهده نبوده و تنها به صورت غیر مستقیم قابل مشاهده و ارزیابی است.

تاریخ استعمال؛ شواهد؛ وجه اشتقاق.

• • ــــــ . “ب ـ دیگر زبان‌های ایران"، در: محمد بن حسین بن خلف برهان [برهان تبریزی]. برهان قاطع. به اهتمام محمد معین. تهران: امیرکبیر، ۱۳۶۲، ص چهارده ـ سی و شش.

این مقاله، ادامه مقاله ابراهیم پورداوود با عنوان “زبان‌ و لهجه‌های ایرانی"، در همین کتاب می‌باشد.)
زبان مادری، ختنی، سغدی، خوارزمی، تخاری، پارسی یا دری، پهلوی و پارسی.

• • ــــــ . “پاسخ «شبه انتقاد»” [بر انتقاد حسین پژمان بختیاری]. یغما. س۱۷. ۱۳۴۳، ص۴۸۰ـ۴۸۴.*

• • ــــــ . “[تطبیق فعل با فاعل (یا مسندالیه) و علامت جمع]” [پرسش و پاسخ]. جهان نو. س۸ . ۴ مرداد ۱۳۳۲، ص؟*؛ نیز در: محمد معین. مجموعه مقالات. به کوشش مهدخت معین. تهران: معین، ۱۳۶۷، ج۲، ص۴۵۹ـ۴۶۲.

گرام یا گرامی؛ “ان” یا “ین” در جمع فارسی؛ مطابقت فعل با اسم جمع؛ “درب” یا “در"؛ “نظریات” یا “نظرات".

• • ــــــ . “ج ـ لهجه‌های ایرانی"، در: محمد حسین بن خلف برهان [برهان تبریزی]. برهان قاطع. به اهتمام محمد معین. تهران: امیرکبیر، ۱۳۶۲، ص سی و هفت ـ چهل و چهار.

(این مقاله ادامه مقاله “ب ـ لهجه‌های ایرانی"، از همین نویسنده در همین کتاب است.)
لهجه‌های ایرانی، خویشاوندی لهجه‌ها، تفاوت لهجه‌های خراسان و ماوراءالنهر.

• • ــــــ . “خدمات نصیرالدین طوسی به زبان و ادب پارسی"، در کنگره خواجه نصیرالدین طوسی (تهران، ۶ـ۱۲ خرداد ماه ۱۳۳۵)، یادنامه خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۳۶، ج۱، ص۱۱۶ـ۱۳۲.

۱ـ کتب فارسی خواجه ۲ـ مختصات کتب فارسی خواجه.

• • ــــــ . “داد، هر آینه، ایشان” [پرسش و پاسخ]. یغما. س۱۳. ش۲. پیاپی ۱۴۲. اردیبهشت ۱۳۳۹، ص۱۰۶ـ۱۰۸.

• • ــــــ . مجموعه مقالات. به کوشش مهدخت معین: “عباراتی از قابوس‌نامه". تهران: معین، ۱۳۶۷، ج۲، ص۲۷۶ـ۲۷۸.

اشتقاق “گویا” و “میرا"؛ اشتقاق “زیان” و “گریان".

• • ــــــ . “کلمه دروازه مفرد است یا مرکب؟". یغما. س۱۱. ش۱۲. پیاپی ۱۲۸. اسفند ۱۳۳۷، ص۵۶۹ـ۵۷۱.

تلفظ دروازه در لهجه‌های گوناگون معاصر؛ تاریخچه؛ “واز” و “وازه” در کلمات.

• • ــــــ ؛ کیا، صادق؛ مقربی، مصطفی. “اقتراح، چگونه باید نوشت: حرف «به»". سخن. دوره ۱۰. ش۳. خرداد ۱۳۳۸، ص۲۳۳ـ۲۴۰.

نقش؛ تحولات؛ شیوه نوشتن.

• • معین آل داوود، فریمان. “دوگانگی حالت ضمیر شخصی در فارسی میانه". فرهنگ ایران زمین (یادگارنامه پورداوود). ج۲۱. ۱۳۵۵، ص۱۶۳ـ۱۶۷.

حالت فاعلی ضمیر در فارسی میانه؛ موافقان و منکران حالت دوگانگی ضمیر؛ املای مشترک برای ضمیرهای غیر از اول شخص مفرد در حالت فاعلی و غیرفاعلی؛ بازمانده‌ای در فارسی دری.

• • معین‌فر، محمدجعفر. “خط، دام معنی". مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. س۲۴. ش۲. تابستان ۱۳۷۰، ص۲۳۹ـ۲۵۲.

صامت‌ها و مصوت‌ها و نشانه‌ها در خط فارسی؛ اشتباهات معنایی و صرفی ناشی از خط فارسی در ترجمه‌های آن.

• • ــــــ . “معرفه و نکره در فارسی: کوششی در بیان ریاضی فارسی"، ترجمه ماری اردهالی (آرادگلی). راهنمای کتاب. س۲۰. ش۳ـ۴. خرداد ـ تیر ۱۳۵۶، ص۲۳۴ـ۲۳۹.

پژوهشی درباره جزء “ی"، “را"، “که” و “درنگ"؛ ساخت شانزده جمله به همراه یک عنصر فعلی و دو عنصر اسمی؛ ارزش عددی “ی".

• • ــــــ . “واج‌شناسی کم‍ّی زبان فارسی بر اساس شاهنامه فردوسی"، ترجمه ماری آرادگلی. راهنمای کتاب. دوره ۱۷. ش۱۰ـ۱۲. دی ـ اسفند ۱۳۵۳، ص۷۶۴ـ۷۶۷.*

• • معینی، محمدرئوف. “پیش‌فرض‌ها در جملات فارسی، پیش‌فرض معناشناختی و منظورشناختی". مجله پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه کاشان. س۱. ش۱. پاییز ۱۳۷۹، ص۱۰۷ـ۱۲۴.

مفاهیم ضمنی معمول؛ انواع پیش‌فرضها؛ پیش‌فرض جملات پرسشی؛ پیش‌فرض و افعال؛ پیش‌فرض در جملات شرطی؛ پیش‌فرض در سؤالات بله/خیر؛ پی‌فرض و فشار؛ پیش‌فرض در جملات منفی.

• مغربی، عبدالقادر. “اشتقاق و تعریب"، ترجمه احمد آرام. گلچرخ. ش۵. دی ۱۳۷۱، ص ۲۷ـ۳۰.*

به مجموعه ای از اجزاء که با یکدیگر در تعامل باشند وهدف خاصی را دنبال کنند سیستم می گویند با توجه به این تعریف یک سیستم اولا بیش از یک عضو دارد ثانیا اجزاء وقطعات یک سیستم باید باهم ارتباط منطقی داشته باشند به عنوان مثال ساعتها ، ماشین ها ودوچرخه ها همگی سیستم می باشند زیرا بیش از یک قطعه دارند وقطعات نیز با هم ارتباط منطقی دارند اما یک صخره نمی تواند یک سیستم باشدلازم به توضیح است یک ساعت مچی خراب که دیگرزمان صحیح را نشان نمی دهد نیز یک سیستم است ولی یک سیستم معیوب مانند سازمانی که درست عمل نمی کند.
مورد دیگری که در تعریف سیستم قابل تامل است قصد مشترک برای دستیابی به یک هدف می باشد هر سیستم برای دستیابی به یک یا چند هدف طراحی می شود وتمام اجزاء به جای دستیابی به اهداف شخصی برای دستیابی به اهداف کل سیستم فعالیت می کنند.

سیستم هایی که شامل انسان می باشند(مانند سازمانها )برخلاف سیستم های مکانیکی از پیچیده گی زیادی برخوردارند زیرا انسان ها در فرهنگ ، خلق وخو ، روابط انسانی و ….. متفاوتند همه این موارد بر روی عملکرد سیستم های انسانی اثر میگذارند وکارمدیران در سیستم های انسانی برای دستیابی به اهداف سازمان به مراتب مشکل تر خواهد بود.
داده / اطلاعات / پردازش ^[۹]
اطلاعات به داده های خامی گفته می شود که بعد از پردازش نتیجه خاصی را ارائه دهند. افراد زیادی داده واطلاعات را به جای هم بکار میبرند این مسئله در مکالمات غیر رسمی قابل قبول است ولی باید بین این دو تفاوت قائل شد .داده چیزی است که برای تصمیم گیری ، محاسبه ویا اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد . به عنوان مثال داده ممکن است تعداد ساعت کارکردهر یک از کارکنان شرکت باشد وقتی این داده ها پردازش شد می تواند به اطلاعات منجرشود برای نمونه وقتی ساعت کارکرد هر یک از کارکنان در نرخ دستمزد ساعتی وی ضرب شود حاصل آن درآمدناخالص فرد خواهد بود و وقتی درآمد های ناخالص کلیه کارکنان با هم جمع شودحاصلجمع عبارت است از کل مبلغ قابل پرداخت شرکت به کارکنان . حال این ارقام یک اطلاعات برای مدیر شرکت به حساب می آید پس اطلاعات به مدیر چیزی رامی گوید که وی قبلا نمی دانسته است.نکته قابل توجه در بحث داده و اطلاعات این است که اطلاعات استخراج شده از یک سیستم می تواند داده ای برای سیستم دیگر منظور شوددر مثال قبل ارقام مجزا برای هر یک ازکارکنان اطلاعات به حساب می آیند زیرا هر عدد به کارمند می گوید در ماه گذشته چه مقدار پول بدست آورده است ولی برای مدیر قسمت این ارقام فقط داده است ومدیر می خواهد بداند که مبلغ حقوق پرداختی شرکت چقدر می باشد بنابراین این ارقام فردی می بایست برای تولید این اطلاعات مجددا پردازش شود.
پردازش داده ها می تواند توسط دست ویا به کمک ابزار مانند ماشین حساب ویاکامپیوتر انجام شود که به آن سیستم پردازش داده^[۱۰] گفته می شود. معمولا بین زمانی که داده ها جمع آوری می شوند وزمانی که به اطلاعات تبدیل می شوند فاصله زمانی وجود دارد. به عنوان مثال داده های حقوق بگیران تا پایان دوره پرداخت یعنی هنگامی که لیست حقوق بگیران آماده شود نگهداری می گردد ودرپایان ماه به اطلاعات تبدیل می شود وهمچنین اطلاعات تولید شده برای استفاده کاربر می باید ذخیره سازی وحفاظت شود تا در صورت نیاز به آن مراجعه کنند بنابراین نگهداری وذخیره اطلاعات در سازمان از اهمیت خاصی برخوردار است که این مهم جزء وظایف مدیریت پایگاه داده ها^[۱۱] می باشد که یکی از اجزاء مهم سیستم اطلاعات مدیریت MIS به شمار می رود.با بکارگیری وسیع کامپیوترها در امر پردازش وذخیره سازی داده ها وایجاد سیستم های اطلاعات مدیریت MISدر عصر حاضراطلاعات بیشترین توجه را به خود جلب کرده است.
در پایان این قسمت بایدگفت گردش اطلاعات در سازمان ها از ارزش بالایی برخوردار شده است ودر واقع این گردش در سازمانها مشابه گردش خون در بدن انسان است همانطور که اگر در بدن انسان به عضوی خون نرسد آن قسمت از کار می افتد ودرنهایت اعمال سایر اعضا نیز مختل میشود در سازمانها نیز مختل شدن روند گردش اطلاعات منجر به روند عدم اجرای وظایف کامل یک قسمت ویا تمامی قسمت های سازمان خواهد شد.
۲-۲- ۳ چرخه فرایند مدیریت
همانگونه که توضیح داده شد MIS از سه کلمه سیستم،اطلاعات و مدیریت تشکیل شده است . در بالا در مورد دو کلمه سیستم و اطلاعات توضیح داده شد و اکنون به تجزیه و تحلیل کلمه مدیریت می پردازیم.
مدیریت یعنی فن و دانش انجام کار توسط دیگران ، این تعریف توسط پایه گذاران علم مدیریت عنوان شده است . اما در علم مدیریت روز ، مدیریت بصورت یک چرخه فرایند تعریف می گردد.
این چرخه از
برنامه ریزی ،
سازماندهی ،
نظارت ،
کنترل ،
رهبری ،
و نوآوری تشکیل شده است .
در مبحث برنامه ریزی اهداف، استراتژی و ماموریت سازمان مشخص می شود و براساس آن سازماندهی مناسبی جهت نیل به اهداف تعریف میگردد. در مبحث سازماندهی مباحث انواع ساختار سازمانی مورد بررسی قرار میگیرد که شامل ساختارهای سلسله مراتبی ، افقی، کارگروهی و غیره است که براساس نوع فعالیت و محیط، مورد استفاده شرکتها و موسسات مختلف قرار میگیرند. بعد از مشخص کردن ساختار سازمانی مباحث مربوط به نظارت و کنترل مطرح می گردد.
منظور ازنظارت اطمینان مدیر یا مدیران از چگونگی انجام کار در حین انجام آن است و به منظور اطمینان خاطر از اینکه خروجی های ایجاد شده با تعاریف اولیه انجام شده دربرنامه ریزی مطابقت داشته باشد، مبحث کنترل مطرح می شود . در بخش کنترل یک بازخورد^[۱۲] (فیدبک) به بخش برنامه ریزی وجود دارد تا در صورتیکه مشکلی بوجود آمده باشد آنرا حل کنند.
در ادامه چرخه فرایند به رهبری می رسیم. پس از تصمیم گیری در سازمان توسط مدیران عالی معمولاً بعضی یا تمامی تصمیم ها عملی نمی شوند و این بدین خاطر است که از طرف بدنه سازمان در مقابل این دستورات و تصمیمات مقاومت وجود دارد. برای برطرف نمودن این مشکلات مدیران نقش رهبری را پیدا می کنند و برای ایجاد رهبری باید نظریات سازمان بصورت جمع بندی شده ای در اختیار مدیران قرار گیرد و مدیر آنها را درتصمیمات خود لحاظ کند.بعبارتی چون سازمان نقش خود را در اجرای تصمیمات حس می کند دیگر با تصمیمات گرفته مقابله نمی کند.
مهمترین مرحله چرخه فرایند نوآوری است که بدون وجود آن چرخه مدیریت پویا نخواهد بود. در صورتیکه نوآوری وارد این چرخه فرایند شود این حلقه از حالت سکون خارج و بصورت حلقه ای درمی آید که مرتباً در حال رشد و ارتقاء خواهد بود.
از عواملی که در موفقیت رهبری سازمان موثر می باشد عوامل فشار بر مدیریت است. دیده شده مدیری در یک سازمان موفق بوده اما عملکرد همان مدیر در سازمان دیگر ناموفق بوده است . این موضوع به عوامل فشار بر مدیر یک سازمان بر میگردد .
این عوامل عبارتند از:
دولت ،
سهامداران ،
بازار (مشتری ، رقبا) ،
کارکنان ،
اعتبار دهندگان ،
استاندارد گذاران ،
تامین کنندگان،
و مقامات محلی.
هرکدام از این موارد می توانند عامل فشار مثبت و یا منفی به عملکرد مدیران باشد . دولت با وضع قوانین ، سهامداران با طرح خواسته های خود ، مشتریان با توجه به اینکه انتظار محصولات و خدمات بهتر و ارزانتری را دارند ، رقبا با ارائه محصولات و خدمات جدید، کارکنان بعنوان عامل فشار داخلی (اگر کارکنان یک سازمان پویا باشند حرکت مدیر به سوی اهداف سازمان سریعتر خواهد بود و اگر این روند بر عکس باشد کارکنان حرکت مدیر را کند می کنند)، اعتبار دهندگان بعنوان تامین کننده منابع مالی مانند بانک ها، استاندارد گذاران با مباحثی مانند ایزو و غیره ، تامین کنندگان به عنوان فراهم کننده مواد اولیه و قطعات و در آخر مقامات محلی با طرح مسائل خاص خود، می توانند عوامل فشار مثبت و منفی بر مدیریت یک سازمان باشند.
با توجه به نکات فوق باید گفت مدیریت کار مشکلی است و بدون داشتن اطلاعات کامل و دقیق از سازمان، بدون سیستم های جامع و یکپارچه اطلاعات مبتنی بر کامپیوترهای پیشرفته و سریع با بستر مناسب انتقال اطلاعات در یک سازمان ، نمی توان توقع داشت مدیران آن سازمان موفق عمل کنند. زیرا یکی از عوامل موفقیت، تصمیم به موقع و بجاست و آن حاصل نمی شود مگرآنکه اطلاعات قابل اطمینان، بموقع، دقیق و مرتبط با موضوع به مدیر داده شود و این ضرورت پیاده سازی سیستم های اطلاعات مدیریت در سازمان را توجیه می کند .
۲-۲-۴ چگونگی ایجاد سیستم اطلاعات مدیریت در سازمان
در قسمت های قبل ضمن تعریف و معرفی سیستم های اطلاعات مدیریت و زیر ساخت های لازم جهت ایجاد آن به سرویس های سیستم های گزارشات مدیریت، سیستم های تصمیم گیری مدیریت و سیستم های اطلاعات مدیران ارشد نیز اشاره شد.
در این قسمت به این سوال پاسخ می دهیم که چگونه یک سیستم اطلاعات مدیریت را در سازمان ایجاد کنیم.
برای ایجاد سیستم اطلاعاتی در یک سازمان دو راه حل وجود دارد.
در روش اول سیستم اطلاعات مدیریت مخصوص یک سازمان تولید میشود . برای این کار لازم است گروهی از کارشناسان سیستم، نرم افزار، سخت افزارو تکنولوگهای سازمان با تجزیه و تحلیل کامل و دقیق سازمان بصورت قدم به قدم و بررسی کلیه زیر سیستم ها توسط متخصصین امرکلیه مراحل تولید یک سیستم اطلاعتی شامل مطالعه مقدماتی جهت شناخت وضعیت موجود، طراحی وضعیت موجود، طراحی گردش اطلاعات منطقی سیستمها، طراحی بانکهای اطلاعاتی و ارتباط زیر سیستمها با یکدیگر (ارتباط سیستمهای تولید، فروش، خرید، مالی، نیروی انسانی و…با یکدیگر) و در نهایت برنامه نویسی آنها انجام می گردد. همانگونه که مشهود است این روش بسیار زمانبر و پرهزینه خواهد بود اما در نهایت نتیجه کارمطلوب و کاملاً مطابق با نیازهای سازمان خواهد بود.
در روش دوم خرید یک بسته سیستم اطلاعاتی آماده و سفارشی کردن آن است بدین معنی که از نرم افزارها و سیستم هائی که در سازمانهای مشابه مورد استفاده قرار گرفته و توسط شرکتهای معتبر ارائه و پشتیبانی میگردند استفاده شود. لازم به توضیح است که این نرم افزارها توسط کارشناسان داخل و خارج سازمان همخوان با نیازهای سازمان شده و سپس مورد بهره برداری قرار می گیرند. در این روش علاوه بر کاهش چشمگیر زمان ، هزینه های کمتری نیز به سازمان تحمیل می شود. در این روش احتمال می رود که در پایان، قسمت های از سیستم اطلاعات مدیریت کاملاً مطلوب نباشد که آنرا نیز می توان با بازنگری های بعدی به حد مطلوب رساند.
یک مثال ساده در زندگی روزمره به تفهمیم موضوع فوق کمک می کند . برای تهیه یک منزل مسکونی به دو روش میتوان عمل کرد . در روش اول با تحقیقات لازم و صرف وقت زمین مناسب خریداری شود و سپس طی مراحل قانونی نقشه ساختمان با جزئیات کامل توسط گروهی طراح و معمار ترسیم می شود (که مطمئناً نیازها و سلایق سفارش دهنده در آن منظور شده است) . در مرحله بعد پیمانکاری معتبر و توانا جهت ساختن بنا انتخاب میگردد و عملیات ساخت آغاز می شود و کلیه جزئیات از جمله جنس و نوع لوازم مورد مصرف حتی جزئیاتی مانند رنگ کاشی ها با در نظر گرفتن نظریات سفارش دهنده انتخاب خواهد شد . در پایان این مراحل یک منزل مسکونی که نیازها و سلیقه های سفارش دهنده در آن دیده شده است تحویل خواهد شد. اما باید دقت شود عواملی چون زمان بیشتر ، هزینه زیاد ، پیگیری های مکرر و … از جمله شرایط این روش خواهد بود.
در روش دوم خرید یک منزل مسکونی آماده از شرکتهای ساختمانی انبوه ساز معتبر است که بعد از پیگیریها و کارشناسی های لازم در مدت زمان کمتر و هزینه پائین تر این کار امکان پذیر است و در نهایت با تغییرات جزئی نه کلی در ساختمان (سفارشی کردن آن) میتوان حد نسبتاً مطلوبی را با توجه به خواسته های مصرف کننده در آن ایجاد کرد.
روش اول یعنی تهیه سیستم های اطلاعات مدیریتی از صفر واستفاده ازنیروهای متخصص جهت آن کاری بس وقت گیر وپرهزینه است . به گفته یکی از صاحب نظران ” تصور اینکه تعدادی متخصص کامپیوتر یک سیستم مدیریتی مجتمع وکامل را برای یک شرکت بزرگ تهیه کنند ونام آنرا سیستم های اطلاعات مدیریت بگذارند نامعقول ومسخره است” .
از حدود ۲۰ سال قبل عملا ایجاد سیستم های اطلاعات مدیریت به این روش انجام نمی گیرد وشرکت های تولیدی وتجاری به روش دوم روی آورده اند یعنی استفاده از بسته های نرم افزاری^[۱۳] های بهم مرتبط که تمام سطوح عملیاتی سازمان از قبیل مالی ،خرید ،حسابداری ، پرسنلی ،برنامه ریزی تولید و … را پوشش دهد وعلاوه برآن فعالیت های یک سازمان که در بخش های متفاوت انجام می شود را با یکدیگر مرتبط سازد به اینگونه بسته های نرم افزاری ERP گویندکه توسط فروشندگان مختلفی در دنیا عرضه می شود.
nterprise
esource
lanning
E