۰

GNI سرانه (PPP$)

حداکثر مقدار ثبت شده در بین کشورها طی دوره ۱۹۸۰ تا سال مورد نظر****

حداقل مقدار ثبت شده در بین کشورها طی دوره

* در گزارش سال ۲۰۱۰ این عدد مربوط به کشور ژاپن در سال ۲۰۱۰ است که معادل ۸۳ سال به ثبت رسیده است.
** در گزارش سال ۲۰۱۰ این عدد مربوط به کشور آمریکا در سال ۲۰۰۰ است که معادل ۲/۱۳ سال به ثبت رسیده است.
*** در گزارش سال ۲۰۱۰ این عدد مربوط به کشور استرالیا در سال ۲۰۰۲ است که معادل ۶/۲۰ سال به ثبت رسیده است.
**** در گزارش سال ۲۰۱۰ این عدد مربوط به کشور امارات در سال ۱۹۸۰ است که معادل ۱۰۸۲۱۱ دلار به ثبت رسیده است.
مأخذ: گزارشهای توسعه انسانی منتشر شده از سوی برنامه توسعه سازمان ملل متحد(شکیبایی، ۱۳۹۲).
همان طور که عنوان شد، شاخص HDI شاخصی کلی است که از ترکیب شاخصهای جزئی به دست میآید، لذا بعد از نرمال نمودن متغیرها ابتدا لازم است که دو شاخص جزئی که برای موضوع آموزش در نظر گرفته شده است را با هم ترکیب و شاخص کلی آموزش را به دست آورد. برای این کار تا قبل از سال ۲۰۱۰ از میانگین وزنی دو شاخص جزئی نرخ باسوادی و نرخ ثبت نام در مدرسه به ترتیب با وزنهای ۳/۲ و ۳/۱ مطابق با فرمول زیر شاخص کلی آموزش محاسبه میشد.

(۳-۳)
بعد از محاسبه شاخص آموزش از ترکیب سه شاخص پایه بهداشت، آموزش و GDP سرانه، شاخص HDI به دست میآید که در گزارشهای قبل از سال ۲۰۱۰ از فرمول میانگین وزنی با وزن یکسان مطابق با رابطه زیر مورد استفاده قرار گرفته است.
(۳-۴)

۳-۴- روش تحقیق

این تحقیق، یک تحقیق توصیفی است و در آن سعی میشود فقر انرژی چند بعدی در استان‌های ایران اندازه گیری شود و در نهایت ارتباط آن با شاخص توسعه انسانی بررسی شود. با این هدف، اطلاعات و آمار مورد نیاز جمعآوری و برای دو سال سرشماری(۱۳۸۵و۱۳۹۰) اندازگیری و برآورد میشود. برای اندازه گیری فقر انرژی چند بعدی از نرم افزار Excel استفاده خواهد شد و برای بررسی ارتباط آن با شاخص توسعه انسانی از داده‌های میانگین و مدل Pool استفاده خواهد شد و برای برازش این دو مدل از نرم افزار Eviews استفاده خواهد شد. روند کار به این صورت است که از متغیرهای داخل جدول(۳-۱) فقر انرژی چند بعدی اندازه گیری میشود و از نتایج حاصل برای ارتباط آن با شاخص توسعه انسانی استفاده میشود.

۳-۵- معرفی مدل

با بهره گرفتن از معادله زیر ارتباط بین شاخص فقر انرژی چند بعدی با شاخص توسعه انسانی، جمعیت و درآمد سرانه در استانهای ایران برآورده می‌شود.

(۳-۷)
که در آن HDI شاخص توسعه انسانی استانها و MEPI شاخص فقر انرژی چند بعدی استانهای ایران، Y_S درآمد سرانه و POP جمعیت استان ها است.

فصل چهارم

برآورد مدل

۴-۱- مقدمه

جامعه ایران از چندین هزار سال پیش تا همین پنجاه سال گذشته با وجود اینکه روی دریایی از انرژی زندگی میکرده، اما در عمل دچار فقر شدید انرژی بوده است و در این پنجاه و چند سال اخیر هم با دسترسی ناگهانی به انرژی فراوان و تقریبا رایگان چنان دست به افراط و تفریط زده است که نه تنها تمام الگوهای سنتی چند هزار ساله را به هم ریخته بدون اینکه بتواند جایگزین مناسبی برای آنها فراهم کند بلکه محیط آلودهای ایجاد کرده است.
اما امروزه در کنار داشتن انرژی تجهیزات مصرف کننده انرژی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که این عامل باعث مطرح شدن فقر چند بعدی انرژی شده ‌است. با توجه به اهمیت مقابله با فقر انرژی لازم است علاوه بر جنبه های نظری موضوع فقر انرژی از جنبه های عملی نیز این موضوع را بررسی کنیم. داده های مورد استفاده در این پژوهش از طریق مرکز آمار ایران جمع آوری شده است.
هدف اصلی این پژوهش، اندازه گیری شاخص فقر انرژی چند بعدی در استانهای ایران است. در این فصل ابتدا متغیرها معرفی میشوند و سپس به وسیله نرم افزار اکسل فقر انرژی چند بعدی، بروز و شدت فقر انرژی چند بعدی برآورد میشود. و بعد با بهره گرفتن از داده‌های میانگین و مدل pool ارتباط بین فقر انرژی چند بعدی، جمعیت، درآمد سرانه با شاخص توسعه انسانی بررسی میشود و در نهایت به سوالات مطرح شده در این تحقیق پاسخ داده میشود.

۴-۲- معرفی متغیرها

متغیرهای مورد استفاده جهت اندازه گیری شاخص بروز و شدت فقر انرژی چند بعدی در این بخش عبارتند از: سوخت مصرفی برای پخت و پز، برق، آشپزخانه، حداقل رایانه در محل سکونت، تلفن ثابت و موبایل. در این مطالعه به جای متغیر یخچال و رادیو و تلویزیون که در جدول ۱ وجود دارد از متغیرهای آشپزخانه و حداقل رایانه در محل سکونت استفاده شده است. اطلاعات مربوط به استانها در ابعاد سوخت مصرفی برای پخت و پز، برق، آشپزخانه، حداقل رایانه در محل سکونت، تلفن ثابت و موبایل استخراج و وارد نرم افزار Excel شده و شاخص بروز فقر انرژی و شدت فقر انرژی بر اساس روابط مذکور در بالا محاسبه گردیده‌ است. برای محاسبه شاخص فقر انرژی چند بعدی از حاصلضرب بروز و شدت فقر انرژی استفاده شده است.
برای محاسبه شاخص فقر انرژی چند بعدی باید شاخص بروز و شدت فقر انرژی چند بعدی را حساب کرد و سپس از حاصلضرب این دو، شاخص فقر انرژی چند بعدی به دست میآید.
برای محاسبه بروز فقر انرژی از فرمول زیر استفاده شده ‌است:
(۴-۱)
که در آن   شاخص بروز فقر انرژی چند بعدی میباشد.
نشان دهنده تعداد مردمی است که دارای فقر انرژی هستند، میباشد.که تمام متغیرها را در ضرایبی که مطابق با جدول ۳-۱ در فصل مبانی نظری مطرح شد و همچنین در بعد خانوار ضرب می‌شود که در این حالت از جمع تمامی این متغیرها   به دست میآید.
کل افراد جامعه در هر استان است.
برای محاسبه شدت فقر انرژی از فرمول زیر استفاده شد:
(۴-۲)
نشان دهنده شدت فقر انرژی چند بعدی میباشد.
متوسط تعداد حذف شده از محرومیت موزون   است که نشان دهنده شدت فقر انرژی چند بعدی است. با ضرب شش متغیر ذکر شده در ضرایب مطابق با جدول ذکر شده در فصل سه و همچنین بعد خانوار و سپس ضرب متغیرها در ^[۴۵]۰٫۲ در نهایت با جمع تمام متغیرها،   به دست میآید. با تقسیم این عدد بر   که نشان دهنده تعداد مردمی است که دارای فقر انرژی هستند، A شاخص شدت فقر انرژی چند بعدی بدست می‌آید.
۳) برای بررسی ارتباط شاخص توسعه انسانی و شاخص فقر انرژی چند بعدی و درآمد سرانه و هم چنین جمعیت از فرمول زیر استفاده شد:

(۴-۳)
در این فرمول متغیر وابسته HDI است که شاخص توسعه انسانی میباشد. متغیرهای مستقل شاخص فقر انرژی چند بعدی، جمعیت و درآمد سرانه میباشند که به ترتیب با MEPI، POP، YS معرفی شدهاند.

۴-۳- برآورد مدل

نمودار شماره ۴-۱ شاخص توسعه انسانی سال ۱۳۸۵ را نشان می‌دهد. همان طور که از نمودار شماره ۴-۱ مشخص است استان کهکیلویه و بویراحمد دارای بیشترین مقدار شاخص HDI میباشد و ۰٫۸۱۹ میباشد. بعد از استان کهکیلویه و بویر احمد، استان تهران دارای بیشترین مقدار میباشد و ۰٫۸۰۶ است، که استان کهکیلویه و بویر احمد ۰٫۰۱۳ از استان تهران بیشتر است. و استانی که دارای کمترین مقدار HDI در سال ۱۳۸۵ است استان سیستان و بلوچستان میباشد که مقدار آن ۰٫۵۹۶ برآورد شده است. همان طور که در نمودار دیده میشود استانهای اردبیل و همدان، و هم چنین دو استان خراسان شمالی و لرستان دارای مقدار شاخص توسعه انسانی شبیه به هم هستند که به ترتیب برابر با ۰٫۶۹۹ و ۰٫۶۸۹ میباشند.
نمودار شماره ۴-۲ شاخص توسعهی انسانی سال ۱۳۹۰ را برای ۳۰ استان ایران نشان میدهد. همان طور که از نمودار مشخص است بعضی استانها دارای مقدار HDI برابری هستند و این استانها عبارتند از: گلستان و همدان(۰٫۷۴۸)، چهارمحال و بختیاری و خراسان جنوبی(۰٫۷۵۵)، هرمزگان و زنجان(۰٫۷۷۳)، مرکزی و مازندران(۰٫۷۹۴). استان تهران دارای بیشترین مقدار HDI میباشد و عدد محاسبه شده برای این استان ۰٫۸۷۸ است و با اختلاف ۰٫۰۲۸، استان کهکیلویه و بویر احمد در رتبه دوم قرار میگیرد. استان سیستان و بلوچستان نیز دارای کمترین مقدار(۰٫۶۶۴) است.
نمودار ۴-۱ شاخص توسعه انسانی سال ۱۳۸۵
نمودار ۴-۲ شاخص توسعه انسانی سال ۱۳۹۰

مـا مـى خـواهـیـم کـه مـملکت را مستقل کنیم و به مردم هم آزادى بدهیم و حکومت جمهورى اسلامى هم یک جـمهورى است مانند سایر جمهورى ها و لکن قانونش قانون اسلامى است . اسلام یک دین مترقى و دمـوکـراسى به معناى واقعى است و آن رژیمى که ما مى خواهیم تاءسیس کنیم ، یک همچو رژیمى است و با این رژیم هائى که الا ن هستند تفاوت دارد.احـکـام اسـلام احـکـامـى اسـت کـه بـسـیـار مـتـرقـى اسـت و مـتـضـمـن آزادى هـا و استقلال و ترقیات [است ]^[۱۳۳]
دولت اسـلامى که ما مى خواهیم یک جمهورى است که به آراء ملّت درست مى شود و احکام اسلام هم در او اجـرا مـى شـود. قـانـون اسـاسـى هـمـان قـانـون اسـلام اسـت و قانون اسلام مسبب آزادى ها و دموکراسى حقیقى است و استقلال کشور را نیز تضمین مى کند.^[۱۳۴]
بیدار باشید ملّت بیدار باشید علماى اعلام ! خطباى عظام ! دانشگاهى ! بازارى ! کارگر! دهقان ! هـمـه بـیدار باشید و دشمن هاى خودتان را بشناسید. دشمن هاى اسلام را بشناسید. اگر اسلام نبود این ها که براى آزادى قلم فرسائى مى کنند، این جا نبودند، آزادى نداشتند. آزادى را اسلام به ما داد، قدر این آزادى را بدانید و قدر این اسلام را بدانید.^[۱۳۵]
ب: انگیزه قیام مردم
بیش از پنجاه سال است که شاه و پدرش با اسلام کینه توزى و دشمنى کرده اند، در هدم اسلام کـه تنها دینِ ضامنِ استقلال و آزادى کشور است کوشیده اند و تمام حقوق ملّت مسلمان ، تمام آزادى هـا و حـتـى حـقـوق اقـلیـت هـاى مـذهـبـى را نـیـز از مـیـان بـرده انـد، اسـتـقـلال کشور بکلى از میان رفته است و کشور را به سود خود و اربابانشان واژگون نموده اند. ما مى خواهیم و نیز مردم مى خواهند ریشه و عامل این فساد و تباهى را قطع کنند، بزرگترین عامل داخلى شخص شاه و خانواده اوست .رها شدن از قید و بند بیگانگان ضامن استقلال و آزادى کشور است و قیام مردم براى این جهت است .^[۱۳۶]
ج: آزادى در پناه اسلام
۱ ـ تعالیم انبیاء
هـمـه مـظـاهـر تـمـدن را انـبـیـا قـبـول دارنـد لکن مهار شده ، نه مطلق و رها. شهوات را جلویش را نـگـرفـتـنـد، جـلوى اطـلاقـش را گرفتند، جلو رهائى و آزادى را گرفتند… آن آزادى که شما مى گـوئیـد کـه حـل شـده هـمـان اسـت کـه حیوانات در صدر خلقت آزاد بودند. انبیا آمدند این آزادى را جلویش را بگیرند و الا اصلش را مخالف نیستند، دعوت هم به آن کرده اند. این دعوت به ازدواج ، اینقدر تعریف از ازدواج ، براى این که هم ازدواج بشود هم انحراف نباشد. از این شهوات مطلق ، از ایـن مـراکـز فـسـاد و فـحـشـا انـبـیـا جـلوگـیـرى مـى کـنـنـد، نـه از اصل شهوت .^[۱۳۷]
۲ ـ حکومت قرآن
اسـاس آن بـود کـه مـى خـواسـتـنـد قرآن حکومت کند در این کشور. موانع را برداشتند که حکومت ، حکومت اسلامى باشد، نه این که همه مقصد این بود که فقط آزاد باشیم . همه مقصد این بود که مستقل باشیم ؟
ایـران مـى خـواسـت کـه مـثـل مـمـلکـت مـثـلاً سـوئد بـاشـد؟ آزاد هـسـتـنـد، مـسـتقل هم هستند. اما اگر از قرآن در آن خبرى نباشد، باز هم چنین مى خواهد؟! ایرانى ها این را مى خواستند که قرآن باشد یا نباشد؟ اسلام باشد یا نباشد؟ ما آزاد باشیم ، ما آن جهت حیوانى مان ، آن جهت حیوانى مان اشباع بشود کارى به معنویات دیگر ما نداریم !! ایران جوان هاى خودش را بـراى ایـن داد؟ یـا ایـران مـتـحـول شـده بـود بـه یـک مـلّت صـدر اسـلامـى ، یـک جـوان هـایـى مـثـل جـوان هـاى صـدر اسـلام کـه شـهـادت را بـراى خودشان فوز مى دانستند مى گفتند شهید هم بشویم سعادتمندیم . مساءله این بود و مساءله این هست .^[۱۳۸]
قـشـرهـائى کـه به اسلام کار ندارند، گرچه به آزادى کار دارند، آزادى را مى خواهند اما آزادى به غیر اسلام ، ملّت ما توجه کنند که لااقل داخل این طور حزب ها نشوند.
شـمـا عـزیـزان خـودتان را براى اسلام دادید، حالا که عزیزها را دادید، به ضد اسلام بخواهید وارد بشوید، هدر مى دهید خون عزیزان خودتان را. توجه بکنید، این ها مى خواهند هدر بدهند خون شـمـا را. اجـتـمـاعـات ایـن ها بر ضد اسلام است . چند روز پیش ‍ اجتماع زیاد داشتند به بهانه و حرف هایشان بر ضد اسلام بود. با این ها همکارى نکنید. مسلمین با این ها همکارى نکنید. خودتان را از این ها دور نگه دارید. از این ها اجتناب کنید. این ها آزادى منهاى اسلام را مى خواهند این غیر از طریقه شماست ، شما اسلام را مى خواهید. ما اسلام را مى خواهیم که اسلام آزادى به ما بدهد، نه آزادى مـنـهـاى اسـلام . آن هـا استقلال منهاى قرآن را مى خواهند ما قرآن را مى خواهیم . ما اگر تمام آزادى ها را به ما بدهند، تمام استقلال ها را به ما بدهند و بخواهند قرآن را از ما بگیرند ما نمى خـواهـیـم . مـا بـیـزار هـسـتـیـم از آزادى مـنـهـاى قـرآن ، مـا بـیـزار هـسـتـیـم از استقلال منهاى اسلام .^[۱۳۹]
۳ ـ اجراى احکام اسلام
بـسـیارند رژیم آزادمنشانه ، رژیمى که استقلال هم دارد، آزادى هم مى دهد اما یک آزادى مى دهد که بر وفق اسلام نیست . احکام ، احکام اسلام نیست . رژیم ، رژیم اسلام نیست . عدالت اسلامى به آن طـورى کـه در اسـلام اسـت نـیـسـت ، مـا هـمچو چیزى را نمى خواستیم و نمى خواهیم . حالا که ما مى گوئیم جمهورى اسلامى ، معنایش این نیست که فقط ما راءى به جمهورى اسلامى دادیم دیگر به بـاقـى کـارهاى دیگر کار نداریم . جمهورى اسلامى معنایش این است که همه مردم راءى بدهند یا اکـثـریـت راءى بـدهـنـد بـه ایـن که جمهورى لکن احکام ، احکام اسلام ، جمهورى که در او قانونش قـانـون اسـلام باشد. اگر یک جمهورى باشد که قانونش قانون اسلام نباشد، این آن نیست که ملّت ما مى خواهند و راءى بر آن دادند.^[۱۴۰]
۴ ـ تحقق آرمانهاى اسلام
الا ن وقتى است که خداى تبارک و تعالى ما را امتحان مى کند. همین حالا، همین عصر ما الا ن بعد از این که انقلاب به پیروزى رسیده است تا حدودى ، الا ن وقتى است که ما در امتحان هستیم که حالا کـه مـا آزادى پـیـدا کردیم ، این آزادى را صرف چه مى کنیم . آزادى پیدا کردیم ، آزادى ، حالا من آزادم که هر کارى مى خواهم بکنم ؟! آزادم که به هر که مى خواهم اذیت بکنم ؟ آزادم که هر چه مى خـواهـم بنویسم ؟ ولو به ضد اسلام باشد، ولوو به ضد منافع مملکت باشد. این آزادى است ؟ ایـن را مـا مى خواستیم ؟ ما آزادى مى خواستیم یا آزادى در پناه اسلام ما مى خواستیم ؟ ما اسلام مى خـواستیم ، اسلام هم آزادى دارد اما آزادى بى بند و بارى نه ، آزادى غربى ما نمى خواهیم ، بى بـنـد و بارى است او. هر کس با هر که هر طورى مى خواهد، هر چه ، هر چه ، نیست اینطور. آزادى کـه مـا مـى خـواهـیـم ، آزادى در پـنـاه قـرآن مـا مـى خـواهـیـم . استقلال ما مى خواهیم ، آن استقلالى که اسلام به ما بدهد، آن که اسلام بیمه اش کند. تمام مقصد مـا اسـلام اسـت ، هـمه اسلام براى این که اسلام مبداء همه سعادت ها و همه قشرها را از ظلمات به نور مى رساند.^[۱۴۱]
مـسـیـر ما اسلام و اسلام مى خواهیم . ما آزادى که اسلام در آن نباشد نمى خواهیم . ما استقلالى که اسلام در آن نباشد نمى خواهیم . ما اسلام مى خواهیم . آزادى که در پناه اسلام است ، استقلالى که در پـنـاه اسـلام اسـت مـا مى خواهیم . ما آزادى و استقلال بى اسلام به چه دردمان مى خورد؟ وقتى اسـلام نـباشد، وقتى پیغمبر اسلام مطرح نباشد، وقتى قرآن اسلام مطرح نباشد، هزار تا آزادى باشد. ممالک دیگر هم آزادى دارند، ما آن را نمى خواهیم .من حجت را دارم تمام مى کنم بر ملت ایران . من مى بینم بدبختى هائى که از دست همین اشخاصى کـه فـریـاد آزادى مـى کـشـنـد بـراى ملت ایران ، من بدبختى را دارم مى بینم . بدبختى ملت ما آنـوقـتـى اسـت کـه ملت ما از قرآن جدا باشند، از احکام خدا جدا باشند، از امام زمان جدا باشند. ما آزادى در پـنـاه اسـلام مـى خـواهـیـم ، اسـتـقـلال در پناه اسلام مى خواهیم ، اساس مطلب اسلام است .^[۱۴۲]
۵ ـ مصداق آزادى در حکومت اسلامى
مـن حـالا بـراى شـمـا مثال مى زنم از این آزادى و دموکراسى یک چیزى که تاریخ مى گوید و آن قـضـیـه حـضـرت امـیـر سـلام الله عـلیـه اسـت کـه در وقـتـى رئیـس و خـلیـفـه رسول الله بود و دامنه این ریاست عملى اش و سیاستش از حجاز تا مصر و تمام تقریباً بسیارى از آسـیـا، یـک مـقدارى حتى اروپا داشت ، همین شخص که رئیس یک همچو مملکت وسیعى بود و داراى همچو قدرتى بود و قاضى را هم خود خلیفه رسول الله تعیین مى کرد، وقتى یک اختلافى بین آن رئیـس و یـک یـهـودى حـاصـل شد، قاضى دعوت کرد او را به این که بیاید جواب بدهد او هم رفـت در مـحضر قاضى نشست . قاضى خواست به او احترام بکند، گفت نه یک نفر قاضى باید احترام از هیچ کس نکند و ما على السواء باید باشیم و بعد هم که قاضى حکم برخلاف او کرد، او تصدیق و قبول کرد.مـن مـیـل دا رم کـه شـمـا که اطلاع دارید از همه حکومت ها و از همه جاها یک نمونه این طورى هم شما نـشـان بـدهـیـد در تـمـام ایـن حـکـومـت هـایـى کـه در دنـیـا از اول دنیا تا حالا حکومت ها بودند و شما لابد مطلع هستید، شما هم یک نمونه اینطورى به ما نشان بدهید، که آن از این اولى است .^[۱۴۳]
۲-۱۲: حدود آزادى
۲-۱۲-۱ ـ رعایت قوانین اسلام
آقـایـانـى کـه اسـم از آزادى مـى آورنـد، چـه آقـایـانـى کـه داخل در مطبوعات هستند و چه قشرهاى دیگرى که فریادى از آزادى مى زنند، این ها آزادى را درست بیان نمى کنند یا نمى دانند.
در هـر مـمـلکـتـى آزادى در حـدود قـانـون اسـت ، در حدود قوانین آن مملکت است . مردم آزاد نیستند که قانون را بشکنند. معنى آزادى این نیست که هر کس برخلاف قوانین ، برخلاف قانون اساسى یک ملت ، برخلاف قوانین ملّت هم هر چه دلخواهش مى خواهد بگوید.
آزادى در حدود قوانین یک مملکت است . مملکت ایران مملکت اسلامى است و قوانین ایران قوانین اسلام است . در قانون اساسى زمان سابق هم این معنا که هر چه بر خلاف قانون اسلام باشد قانونى نـیـسـت و قـانـون بـایـد مـوافق با قوانین اسلام باشد، هست و هر قانونى که در ایران ، قانون اسـاسـى کـه در ایـران بخواهد قانونیت داشته باشد، نمى تواند قانونى باشد که برخلاف گفته پیغمبر اسلام ، برخلاف گفته قرآن باشد.
پـس آزادى کـه گـفته مى شود که مطبوعات آزادند، بیان آزاد است این ها معنایش این نیست که مردم آزادنـد کـه هـر کـارى مـى خـواهـند بکنند مثلاً آزادند دزدى بکنند، آزادند به فحشا بروند، آزادند مـراکـز فـحـشـا درسـت کنند. این آزادى ، آزادى غربى است ـ البته به استثناء دزدیش ـ این آزادى غـربـى اسـت که هر کس هر کارى دلش مى خواهد بکند ولو این که فحشا باشد، ولو این که یک کـارهـایـى بـاشد ناشایسته . این طور آزادى در ایران نمى تواند باشد، آزادى در حدود قانون باید باشد. قوانین اسلام را باید ملاحظه کرد، در چهارچوب قوانین اسلام ، در چهارچوب قانون اساسى ، بیان آزاد و بحث آزاد.^[۱۴۴]
آزادى مـعـنـایـش این نیست که بنشینید برخلاف اسلام صحبت کنید. آزادى در حدود قانون است ، دین کشور ما اسلام است ، آزادى در حدود این است که به اسلام ضرر نخورد. قانون اساسى ما دین را اسلام مى داند.^[۱۴۵]
آقـایـان مـى خـواسـتـنـد کـه بـعـد از انـقلاب هم خیلى با ملایمت رفتار کنند. آزاد کردند، مرزها را بـازگـذاشـتـنـد، آزاد کـردنـد همه را، قلم ها را آزاد کردند، گفتارها را آزاد کردند، احزاب را آزاد کـردنـد بـه خـیـال ایـن کـه ایـن هـا یـک مـردمـى هـسـتـنـد کـه لااقـل اگـر مـسلمان نیستند، آدم هستند، براى یک مملکتى که براى خود آن ها ملّت زحمت کشیده است ، لااقـل آن قـدر ادراک دارنـد کـه اگـر دوباره اوضاع برگردد، براى همه بد است لکن معلوم شد خـیـر، قـضـیـه ایـن حـرف هـا نـیـسـت و ایـن هـا عـمـال خـارجـى هـا هـسـتـنـد، حـالا یـا عـمـال آمـریـکـا هـستند یا عمال جاهاى دیگر هستند، حالا براى ملّت ماهیت این ها، ماهیت این نویسنده ها، ماهیت این احزاب ، ماهیت این الفاظ فریبنده بى معنا براى ملّت حالا روشن شد.
اسـلام اجـازه نـمى دهد که ما آزاد بگذاریم هرکس هر توطئه اى مى خواهد بکند. اگر ما الان دیگر انـقلابى رفتار کنیم ، نمى توانند بگویند که شما آزادى ندادید. ما آزادى دادیم ، سوء استفاده شـد و آزادى نـخـواهـیم دیگر داد. آزادى به آن معنا که این ها بخواهند خرابکارى بکنند، این آزادى نـخـواهـد داده شد. آزادى در حدودى که قوانین اقتضا کند، در حدودى که اسلام به ما اجازه مى دهد. اسـلام اجـازه نـمـى دهـد کـه ما آزاد بگذاریم که هر کس هر غلطى بخواهد بکند، هر توطئه اى مى خواهد بکند.^[۱۴۶]
این توهّم که حالا که جمهورى اسلامى شده است و هر کس خودش هر کارى مى خواهد بکند آزاد است ، ایـن درسـت نـیست . آزادى در حدود قانون است ، یعنى آن مقدارى که خداى تبارک و تعالى به ما آزادى داده اسـت در آن مقدار آزاد هستیم . آزاد نیستیم که فساد بکنیم . هیچ انسانى آزاد نیست که کار خـلاف عـفـت بـکـند. هیچ انسانى آزاد نیست که برادر خودش را اذیت بکند. این مقدار آزادى که خداى تـبـارک و تـعـالى بـه مـردم داده اسـت بیش از آن آزادى هایى است که دیگران داده اند آن ها آزادى غـیـرمنطقى داده اند و آزادى هایى که خدا داده است آزادى منطقى است ، همه چیزهائى را که آن ها داده انـد آزادى نـیـسـت ، آزادى بـایـد منطقى و طبق قانون باشد. بنابراین ما ـ از ـ آن چیزى را که مى خـواهـیم حکومت الله است ، مى خواهیم خدا و قرآن بر ما حکومت کند، ما هیچ حکومتى را جز حکومت الله نـمـى تـوانـیـم بـپـذیـریـم و هـیـچ دسـتگاهى را که بر خلاف قوانین اسلام باشد نمى توانیم بپذیریم و هیچ راءیى را که برخلاف راءى اسلام باشد، خواه راءى شخصى باشد و یا راءى گروهى و حزبى نمى توانیم بپذیریم . ما تابع اسلام هستیم .^[۱۴۷]

۲-۱۲-۲- اجراى مقررات نظام اسلامى
آزادى براى این نیست که هر کسى هر کارى مى خواهد بکند، قاچاق فروشى بکند، گرانفروشى بکند، سرحدات را به هم بزند، نظام را به هم بزند، جهات مقررات ملى و دولتى و اسلامى را مـلاحـظـه نـکـنـد، مـعـناى آزادى این نیست . آزادى در حدود مقررات است ، مقررات را باید حفظ کرد و کـسـى حق ندارد به شما تعدى بکند، شما آزادید و کسى حق ندارد شما را محدود کند لکن مقررات را باید همه حفظ بکنیم ، من که در این جا هستم و شما که در سرحدات هستید، باید مقررات را حفظ بـکنیم باید نظامات را حفظ بکنیم ، باید جهاتى را که مقرر شده براى ما و شما هم حفظ بکنیم تا انشاءالله این کشور را به سامان برسانیم .^[۱۴۸]
اگـر بـخواهند یک مملکتى محفوظ بماند باید ارتش روى دیسپلینى که دارد، محفوظ بماند،روى آن نـظـمـى که دارد روى نظم رفتار کند. اگر بخواهد به هم بریزد (حتى حالا من آزاد شده ام ، نـخـیـر زیـر بار کسى نمى روم ) نه ، این خلاف آن آزادى است که خدا مى خواهد. آزادى در حدود ضـوابـط است . (من آزادم حالا، من آزادم سیلى بزنم به ایشان ) نه آزاد نیستى . (من آزادم اطاعت از مثلاً، از فرماندارم نکنم ) نه این آزادى نیست .^[۱۴۹]
۲-۱۲-۳ـ کارهاى صحیح و مشروع
شـمـاهـا آزادید در کارهاى صحیح ، در دانشگاه بروید و هر کارى را که صحیح است بکنید و همه مـلّت در ایـن زمـیـنـه هـا آزادنـد امـا اگـر بـخـواهـنـد کـارى خـلاف عـفـت بـکـنـنـد و یـا مـضـر بـه حـال مـلّت ، خـلاف مـلیـت بـکـنـنـد جـلوگـیـرى مـى شـود و ایـن دلیل بر مترقى بودن است. ^[۱۵۰]
سـؤ ال : در مـورد آزادى بـیـان و عقیده ، شما چه حدودى را در نظر دارید؟ آیا فکر مى کنید باید محدودیت هائى قائل شد یا نه ؟
جـواب : اگـر چـنـانچه مضر به حال ملّت نباشد، بیان همه چیز آزاد است . چیزهائى آزاد نیست که مضر به حال ملّت ما باشد.^[۱۵۱]
۲-۱۲-۴ ـ نفى فساد و فحشاء
در اسـلام تـمـام آثـار تـجـدد و تمدن مجاز است مگر آن هایى که فساد اخلاق بیاورند، فساد عفت بـیـاورنـد. اسـلام آن چـیـزهـایى را که مخالف با مصالح ملّت بوده است ، آن ها را نفى کرده ، آن هایى که موافق با مصالح ملت است ، آن ها را اثبات کرده است .^[۱۵۲]
اسلام جلوى شهوات را مى گیرد، اسلام نمى گذارند که لخت بروند توى این دریاها شنا کنند، پـوسـتـشـان را مـى کـنـد بـا زن هـا لخـت بـرونـد آن جـا و بـعـد زن هـا لخـت بیاند توى شهرها، مـثـل کـارهـائى کـه در زمـان طـاغـوت مـى شد همچو کارى اگر بشود، پوستشان را مردم مى کنند، مـسـلمـانـنـد مـردم ، نـمـى گـذارنـد زن هـا و مـردهـا بـا هـم داخل هم بشوند و توى دریا بریزند و به جان هم بیفتند. تمدن این ها، این است . این ها از تمدن ایـن را مـى خـواهـند. این ها از آزادى این ها را مى خواهند، آزادى غربى مى خواهند و آن این است زن و مـرد با هم لخت بشوند و بروند توى دریا بروند توى ـ نمى دانم ـ جاهاى دیگر شنا کنند. این تـمـدنـى اسـت کـه آقـایـان مـى خـواهـنـد، ایـن تـمـدنـى اسـت کـه در رژیـم سـابـق تـحـمـیـل بـر مـمـلکت ما شد که بعد از این که مى رفتند زن و مرد در دریا، زن ها همانطور لخت و همانطور لخت مى آمدند توى شهر، مردم هم جراءت نمى کردند حرف بزنند. امروز اگر یک همچو چـیـزى بـشود این ها را ما خواهم تکلیفشان را معین کرد. تمدن هاى این ها این است و آزادى که آن ها مى خواهند همین است . اینجور آزادى . بروند قمار کنند و با هم لخت بشوند و با هم چه بشوند و این آزادى .
آزادى در حدود قانون است ، اسلام از فسادها جلو گرفته و همه آزادى ها را که مادون فساد باشد داده ، آنـى کـه جـلو گـرفـتـه فـسـادهـاسـت کـه جـلویش را گرفته است و ما تا زنده هستیم نمى گذاریم این آزادى هائى که آن ها مى خواهند تا آن اندازه اى که مى توانیم آن آزادى ها تحقق پیدا کند.^[۱۵۳]
۲-۱۲-۵- آزادى زن
الف ـ اسلام پایه گذار آزادى زن
دولت اسـلامـى قهقراگرا نیست و با همه مظاهر تمدن موافق است ، مگر آنچه که به آسایش ملّت لطـمـه وارد آورده و بـا عـفت عمومى ملّت منافات داشته باشد. اسلام با آزادى زن نه تنها موافق است ، بلکه خود پایه گذار آزادى زن در تمام ابعاد وجودى زن است .^[۱۵۴]
ب ـ حضور در ارکان نظام اسلامى
سؤ ال : نقش زن در حکومت اسلامى آینده چیست ؟
جـواب : زنـان آزاد هـستند در بسیارى از امور شرکت کنند. آزادى به معناى واقعى ، نه آن طور که شاه مى خواست .
سـؤ ال : نـقـش زنـان در حکومت اسلامى چگونه خواهد بود؟ آیا مثلاً در امور کشور هم شرکت خواهند داشت براى مثال وکیل و وزیر خواهند شد؟ البته اگر استعداد و لیاقتى نشان دهند.
جـواب : در مـورد اینگونه مسائل ، حکومت اسلامى تکالیف را معین مى کند و الا ن وقت اظهار نظر در این زمینه ها نیست . زنان همچون مردان در ساختن جامعه اسلامى فردا شرکت دارند، آنان از حق راءى دادن و راءى گـرفـتـن بـرخوردارند. در مبارزات اخیر ایران ، زنان ایران نیز سهمى چون مردان دارند.
مـا هـمـه گونه آزادى را به زن خواهیم داد، البته جلوى فساد را مى گیریم و در این مورد دیگر بین زن و مرد فرقى نیست .^[۱۵۵]
ج ـ حفظ شخصیت والاى سیاسى اجتماعى
تـبـلیـغات سوء شاه و کسانى که با پول شاه خریده شده اند چنان موضوع آزادى زن را براى مردم مشتبه کرده اند که خیال مى کنند اسلام آمده است که فقط زن را خانه نشین کند.

هزار تن

P_TCAP

میزان صید میگوی دریایی در جهان

هزار تن

P_TAQC

میزان تولید میگوی پرورشی در جهان

ریال

DTR

ارزش تبدیل دلار به ریال در بازار ایران

دلار

V_AvgFr

میانگین قیمت میگوی یخ زده فرآوری نشده

دلار

V_AvgT

میانگین قیمت کلیه محصولات بدست آمده از میگو

-

C

جمله ثابت

-

U

جمله اختلال

جدول ۳-۶ واحد اندازه گیری متغیرهای مدل
کلیه محاسبات در فصل چهارم توسط نرم افزار ^[۴۵]Eviews که یکی از نرم افزارهای تخصصی در زمینه بکارگیری روش‌های اقتصاد سنجی است انجام خواهد شد.
منابع فصل سوم

• حسن زاده, رمضان, روش های تحقیق در علوم رفتاری. چاپ ششم. ۱۳۸۷, تهران: ساوالان.ص ۱۰٫

• سکاران, اوما, روش های تحقیق در مدیریت. چاپ ششم. ۱۳۸۲, تهران: مدیریت و برنامه ریزی.ص ۲۹۴٫

• بامنی مقدم, محمد, آمار کاربردی جلد دوم. چاپ اول. ۱۳۹۰, تهران: زیتون.ص۱۹٫

• سوری, علی, اقتصاد سنجی. چاپ پنجم. ۱۳۹۱, تهران: فرهنگ شناسی.ص ۲۶۹و۲۷۰و۲۹۰و۲۹۲

• گجراتی, دامودار, مبانی اقتصاد سنجی جلد اول. چاپ یازدهم. ۱۳۹۱: دانشگاه تهران.ص۱۹٫

فصل چهارم
در این فصل به چگونگی انجام محاسباتی که در ۳ فصل ابتدایی تحقیق به آن اشاره کردیم خواهیم پرداخت.
۴-۱ شاخص مزیت نسبی آشکار
ابتدا و بر اساس آنچه که در فصل سوم ارائه شد به محاسبه شاخص مزیت نسبی ایران بر اساس متغیرهای موجود در فرمول که عبارتند از ۱- میزان ارزش صادرات میگوی ایران در هر سال () ۲– میزان ارزش کل صادرات ایران در هرسال () ۳- میزان ارزش کل صادرات میگو در جهان در هر سال () ۴- میزان کل صادرات جهان () و بر اساس فرمول زیر خواهیم پرداخت.
RCA =
این شاخص به بررسی ساختار صادرات ملی در مقابل ساختار صادرات جهانی برای کالای موردنظر میپردازد. اگر این شاخص در فاصله صفر تا یک قرار گیرد، نشان‌دهنده عدم مزیت نسبی است و اگر بزرگتر از یک باشد، نمایانگر وجود مزیت نسبی آشکار شده در صادرات کالای x است. روند افزایشی این شاخص در طول زمان نشان دهنده بهبود موقعیت رقابتی یک کالا در سطح جهان و یا یک منطقه خاص در راستای ایجاد فرصت‌های مناسب و یا استفاده از فرصت‌های پیش آمده تلقی میشود.[۱]

Source : NESUR /FECAMP
۴- کشور سوئد
ارائه مساعدت‌های آموزشی بخشی ازتلاش جامعه سوئد درجهت فراهم نمودن فرصت وپیش شرط‌ های لازم آموزشی برای شهروندان جوان و بزرگسال سوئدی، بدون درنظرگرفتن زمینه‌های اجتماعی ومالی آنان می‌باشد. سیاست مساعدت‌های آموزشی توسط انجمن ملی حمایت ازدانش‌جویان (CSN) اجرامی گردد.درجولای ۲۰۰۱ ، نظام اصلاح یافته‌ای درجهت اختصاص مساعدت‌های تحصیلی به دانش جویان کشوربه مورداجراگذارده شد.گفتنی است که نظام مذکور کلیه دانش آموزان دوره آموزش پایه و متوسطه ، آموزش بزرگسالان، آموزش عالی و آموزش کودکان استثنائی را در برمی‌گیرد.(جی.آر.هوگ- ترجمه معصومه قارون-۱۳۸۵) طبق آخرین آمار بدست آمده در سال۲۰۰۰، حمایت تحصیلی از دانشجویان سوئدی بر یک میلیون نفرکه عمدتا در مقاطع تکمیلی متوسطه و آموزش عالی تعلیم می‌بینند، بالغ می‌گردد.علاوه بر این، بالغ بر ۲۷ درصد دانش‌جویان ثبت‌نامی درمقاطع کارشناسی از بودجه تحصیلی برخوردار گردیده‌اند. در نگاهی کلی می‌توان گفت که مبلغ کل پرداختی به دانش‌آموزان و دانشجویان کلیه مقاطع تحصیلی بصورت بودجه بر ۱۸/۸ میلیارد سک و بصورت وام بر ۱۲/۲ میلیون سک بالغ می‌گردد. ( هما ن منبع ) .

بودجه آموزشی . از اول ژانویه سال۱۹۹۳ دولت سوئد به اعطای سوبسیدهایی  بصورت کمک هزینه دولتی همسان سازی شده به شهرداریهای سراسرکشورمبادرت نمود. کمک هزینه فوق به عنوان مکمل درآمدهای مالیاتی شهرداری‌ها محسوب شده و به از میان بردن تفاوتهای موجود میان شهرداریها منتهی می‌گردد. از این‌روی،  بودجه دولتی منحصراً به تشکیلات آموزشی تعلق نداشته و شهرداریها مختار به بهره‌گیری از کــمک هزینه‌ها جهت ارائه خدمات وفعالیتهای آموزشی مورد نظر می‌باشند. با توجه به نرخ رو به رشد شهرداریها، کمیته های آموزشی به اعطای بودجه کلی جهت پرداخت دستمزد کادرآموزشی، هزینه ابزار آموزشی و اجاره یا ابتیاع فضاهای آموزشی مبادرت می‌نمایند.این درحالیست که اگرچنانچه یک شهرداری به اجرای وظایف خودمطابق قوانین کلی آموزش وپرورش ویا قوانین جانبی این برنامه مبادرت ننماید، دولت ازحق مداخله در امورآن برخوردار می‌گردد ( او.فولتون – ترجمه سرمد غلا معلی-۱۳۸۵ ).
ضمناً کمک هزینه تحصیلی ویژه‌ای نیز به تحقیق توسعه آموزش ضمن خدمت کادر آموزشی مدارس وتدارک ابزار آموزشی ویژه دانش آموزان استثنایی اختصاص می‌یابد.ابزار آموزشی و تغذیه  دانش آموزان درمدارس پایه سوئد رایگان است.شهرداریها همچنین موظف به تدارک امکانات ایاب و ذهاب رایگان برای دانش آموزان مدارس پایه می‌باشند. گفتنی است آندسته از دانش آمورانی که به انتخاب مدارسی جز مدارس تحت نظارت شهرداری ها مبادرت نمایند از تسهیلات مذکور بر خوردار نمی گردند. به کلیه دانش آموزان رده های سنی۱۶ تا۲۰ سال که درمدارس متوسطه به تحصیل مبادرت می‌نمایند، کمک هزینه تحصیلی دولتی اعطا می‌گردد.گفتنی است کمک هزینه فوق به آندسته از دانش آموزانی که درمدارس خصوصی تحت نظارت دولت تحصیل می‌نمایند نیز تعلق می‌گیرد.کمک هزینه تحصیلی مقطع آموزش متوسطه درکشورسوئد از بورسیه تحصیلی(کمک هزینه تحصیلی ویژه دانش آموزان رده های سنی۱۶ سال به بالا) و بورسیه تحصیلی سنجش استطاعت مالی دانش آموزان من جمله هزینه های تحصیلی، ایاب و ذهاب و تغذیه روزانه متشکل می‌گردد.هزینه های آموزشی و غیر آموزشی مراکز متوسطه مستقیماً توسط دولت تأمین می‌گردد. تا مدتها تخصیص منابع مالی به مراکز آموزش پیش دانشگاهی بر پایه تعداد دانش آموزان سال اول استوار بود. تا اینکه دراول جولای سال۱۹۹۱ سیستم توزیع منابع جدید مالی ویژه مراکز آموزش پیش دانشگاهی معرفی گردید. ( و.تین تو- ترجمه ید اله دمهر علی زاده -۱۳۸۴ ) . درحال حاضر اختصاص بودجه به دانشگاهها وکالجهای دانشگاهی برپایه پیشنهادات دولت صورت گرفته و از مجموع  بودجه های اختصاصی مجلس به هر یک از موسسات متشکل می‌گردد. در سیستم جدید آموزشی، توزیع بودجه براساس نتایج ودستاوردهای حاصله، سطح نمرات آموزشی دانش آموزان و تعداد دانش آموزان تمام وقت موسسات آموزشی درمیان مراکز آموزشی توزیع می‌گردد.گفتنی است که بودجه آموزشی معمولاً طی دوره های۳ ساله پرداخت می‌گردد. گفتنی است آن‌دسته از مؤسسات آموزش عالی نظیرکالجهای علوم پزشکی که به همکاری با مراجع دولتی مبادرت می‌نمایند، به دریافت سوبسید از دولت نائل می‌آیند.لازم به ذکر است که شوراهای شهری یا شهرداری ها موظف به پرداخت سایر هزینه ‌‌ها می‌باشند. (ج.ساخاروپو لوس – ترجمه مسعود عبدیا ن۱۳۸۵ ).
نهادهای تأمین کننده بودجه. مسئوولیت تأمین منابع مالی مدارس کشور برعهده شهرداری‌ها ودولت سوئد می‌باشد. منابع مالی دولتی از طریق بودجه عمومی دولتی به شهرداری‌ها پرداخت گردیده و سپس به مدارس سراسر کشور اختصاص میابد. مراکز آموزش پیش دبستانی تا حدودی از طریق روش فوق به تامین مالی مبادرت می‌نمایند و این درحالی‌است که شهریه‌های آموزشی درجهت تأمین بخشی از هزینه‌های آموزش ازکودکان دریافت می‌گردد. مراکز آموزش عالی اعم از دانشگاه‌ها و دانشکده‌های کشور، مستقیماً از بودجه دولت تامین اعتبارمی‌گردند (د. کالن – ترجمه سمیراکلهر ۱۳۸۶ ).مالیات بردرآمدها، عمده ترین منبع درآمد شهرداری‌های کشورسوئد راتشکیل میدهند.علاوه براخذ مالیات‌های فوق که بیشترین سهم تامین مالی آموزش‌های تحت نظارت شهرداری‌ها را تشکیل می‌دهند، شهرداری‌ها هم چنین از بودجه دولتی برخوردارمیگردند.مقادیر بودجه مذکور، برمبنای معیارهای اساسی متعددی نظیر اندازه جمعیت محدوده شهرداری‌ها، تراکم جمعیت ، ساختار اجتماعی و تعداد مهاجرین ساکن درمناطق مختلف تعیین می‌گردد. مالیات بردرآمدهای مأخوذه و بودجه‌های دولتی، صرف دوره‌های آموزش پایه و غیراجباری تحت نظارت شهرداری‌ها می‌گردد. درنظام تمرکززدائی شده سوئد هریک ازشهرداری‌ها به تصمیم گیری درخصوص چگونگی اختصاص منابع و سازماندهی فعالیت‌های خودمبادرت مینمایند(اف.چن-ترجمه حسن طائی-۱۳۸۶). ازجمله عمده فعالیت شهرداری‌های سوئد می‌توان به برگزاری دوره‌های آموزش پایه، بهداشت و مراقبت‌های بهداشتی، مدیریت آموزشی و احداث مراکز آموزشی اشاره نمود.کلیه شهرداری‌های کشورسوئد معمولأ ازیک انجمن محلی آموزشی برخوردارمی باشند که درخصوص توزیع منابع مالی میان مدارس مختلف تصمیم گیری می‌نمایند.گفتنی است که انجمن‌های محلی فوق همچنین به تصمیم گیری درخصوص اختصاص منابع مالی به مدارس مستقل مبادرت می کند. برخی ازشهرداری‌های کشور نیز به تعیین و اختصاص کمک هزینه سرانه به دانش آموزان مبادرت نموده و به تخصیص مقادیر اضافی به مبلغ ثابت فوق جهت برطرف نمودن نیاز‌های خاص دانش آموزان مبادرت می‌نمایند. نیازمندی دانش آموزان منطق محروم اجتماعی، دانش آموزان استثنایی و دانش آموزان پناهنده (غیر بومی )ومهاجرین در زمره این گونه نیازمندی‌ها محسوب می‌گردد (سی.فراید من . ترجمه –شیرازی بهشتی . هادی ۱۳۸۵ ).
درتعیین میزان حقوق معلمین سوئدی، سیاست تمرکز زدایی آموزشی اعمال گردیده و ازاین روی حقوق مذکور جهت پرداخت به مدارس ارائه می‌گردد. این درحالی‌است که صرف هزینه‌های اساسی آموزشی نظیر احداث ساختمان‌ها و مراکز آموزشی تحت نظارت شهرداری‌ها از طریق استفاده ازالگوهایی با یکپارچگی کمتر صورت میگیرد. برخی شهرداری‌ها به اعمال سیاست‌های تمرکز زدایی جهت صرف چنین هزینه‌هایی مبادرت نموده و این درحالی است که شهرداری‌ها ملزم به اجرای سیاست صرف هزینه‌های محلی آموزشی درسطح شهرداری ها می‌باشند. بنا برتصمیمات متاخذه دولت سوئد، منابع خاصی جهت انجام تحقیقات درحوزه آموزش کودکان و گسترش مهارت‌های آموزشی معلمان به این امراختصاص یافته است.شهرداری‌ها همچنین به برگزاری دوره‌های آموزشی برمبنای کمیسیون دریافتی از شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف مبادرت می‌نمایند. همزمان با اختصاص منابع مالی به دانشگاه‌ها ودانشکده‌های سراسر کشور، قراردادهای آموزشی درجهت مشخص شدن اهداف و فعالیت آموزشی دانشگاه‌ها ومراکز آموزش عالی با دولت منعقد می‌گردد.( ر.کوپ – ترجمه عبد الحسین نفیسی – ۱۳۸۵)تقسیم نهایی منابع مالی‌، به نتایج به دست آمده درخصوص تعداد دانش‌جویان (دانش جویان سالانه تمام وقت )و عمل کرد آموزشی مراکز آموزش عالی) عمل کرد سالیانه ) بستگی دارد. آن دسته ازدانشگاه‌ها و دانشکده‌هایی که ازبودجه سالیانه جهت اجرای اهداف آموزشی خود برخوردار می‌باشند، به اجرای مقاصد ذیل مبادرت می کند (س.ب.میلا ر-ترجمه .نصیر ی . بابک ۱۳۸۵ ).
۱- برگزاری دوره‌های آموزش عالی چهارساله واجرای طرح‌های آموزش دانشگاهی
۲- تصمیم  به تربیت دانش جویان تمام وقت
کلیه دانشگاه‌ها ودانشکده‌های کشورملزم به اختصاص ۸ درصد(۱۵/۰درصد)ازبودجه کل آموزشی جهت کمک به دانش جویان استثنایی می‌باشند. ازجمله چنین کمک‌هایی می‌توان به برگزاری کلاس‌های آموزش زبان اشاره ، اعطای کمک هزینه های تحصیلی و…اشاره نمود. میزان بودجه مذکورتوسط مشاورین آموزش استثنایی تعیین می‌گردد. هزینه‌های آموزشی ویژه دانش جویان استثنایی طی سال ۲۰۰۱بر۳۲میلیون سک بالغ گردیدکه از این میزان، ۱۶میلیون سک شامل بودجه اختصاصی به موسسات و مراکز دانشگاهی کشور به اجرای اهداف مذکوراختصاص یافت. ۱۶میلیون سک باقی مانده نیز درجهت اجرای مناسبت‌ها وبرنامه‌های خاص که توسط دانشگاه استکهلم (که مسئولیت ارائه خدمات به دانش‌جویان استثنایی رابرعهده دارد)هزینه گردید. درابتدای هرسال مالی، دانشگاه‌هاو دانشکده‌های کشور ازمبالغ اختصاصی شامل مبالغ ثابت ومبالغ جبرانی جهت تشکیل کمیته‌های خاص برخوردار می‌گردند. گفتنی است که مبالغ اختصاص یافته به صورت موقتی به دانشگاه‌ها ومراکزآموزش عالی کشوراعطاگردیده و  به واسطه لحاظ تعدادواقعی دانش جویان وعمل‌کرد دقیق مراکز آموزش عالی درگزارشات سالیانه، کسری مبالغ مذکور مورد بررسی قرار می‌گیرد. مقادیرکمک هزینه‌های سالیانه دانش جویان و بررسی عملکرد سالانه مراکزآموزش عالی نیز توسط دولت و مجلس ملی سوئد(ریسدک)تعیین می‌گردد.گفتنی است که مقادیرمذکور برحسب حوزه‌های آموزشی و برمبنای مبالغ سالیانه دریافتی دانش جویان و عملکرد سالانه حوزه‌های آموزشی محاسبه می‌گردد ( مارتین .کارنوی – ترجمه مرتضی امین فر-۱۳۸۷) .مؤسسات آموزش عالی کشورنیزبه ارائه گزارش سالانه‌ای ازنتایج فعالیت‌هاودرآمدهای مالی سالیانه خودمبادرت می‌نمایند. گزارشا‌ت سالانه مؤسسات، مواردی نظیر میزان سودوزیان ،ترازنامه ،مبالغ اختصاصی یافته به مراکزآموزش عالی و تجزیه وتحلیل مالی مراکز مذکور را شامل می‌گردد. علاوه براین درگزارشات سالیانه به نتایج چگونگی اجرای قراردادهای آموزشی نیز اشاره می‌گردد. دوره های آموزش‌ عالی درکشور سوئد رایگان می‌باشدو این در حالی‌است که دانش‌جویان خود ملزم به خرید کتب‌ و سایر ابزار آموزشی می‌باشند.کمک‌های آموزشی به آندسته از دانش‌جویانی اختصاص می‌یابد که در برنامه‌های آموزشی مورد تائید دولت مشارکت نمایند.کمک‌های آموزشی ویژه دانشجویان به صورت تخصیص بودجه و پراخت وام آموزشی بدون بهره به آنان اعطاء می‌گردد. به عبارت دیگر کلیه دانش‌جویانی که توسط دانشگاه‌ها، دانشکده ها و یا مؤسسات آموزش عالی مورد پذیرش قرار گیرند، از حق کمک‌ هزینه های آموزشی ویژه دوره‌های آموزشی تمام وقت و پاره وقت برخوردار می‌گردند.حداکثر سن مجاز دانشجویان جهت برخورداری از کمک‌های آموزشی۵۰ سال تمام می‌باشد. ( جی . آ ر . هوگ- ترجمه معصومه قارون-۱۳۸۴) .
گفتنی است که کمکهای مذکور در نظام جدید آموزشی کشور بر۷۴۰۰ کرون در ماه بالغ می‌گردد. کمک‌های تحصیلی بر حسب واحدهای آموزشی هفتگی محاسبه شده و معمولا  پس ازگذراندن حداکثر ۲۴۰ هفته (۱۲ ترم) تحصیلی پرداخت می‌گردد.گفتنی است که کمک‌های تحصیلی مذکور به دانش‌جویان دانشگاه‌ها و دانشکده‌های خارج از کشور که تبعه کشور سوئد بوده، از حق عضویت در اتحادیه اروپا برخوردار بوده و یا مشمول «توافقنامه EFA» می‌باشند، تعلق می‌گیرد. بازپرداخت وام‌های تحصیلی ، حداقل ۶ ماه پس از اتمام تحصیلات دانش‌جویان آغاز می‌‌گردد.دوره بازپرداخت وام‌ها معمولا ۲۵ ساله و یا تا مرز ۶۰ سالگی فرد تعیین می‌گردد. در قوانین بودجه آموزشی مراکز دانشگاهی «تبصره اطمینانی» وجود دارد که به موجب آن افراد بدهکار برحسب قدرت بازپرداخت خود. از کاهش در مقدار پرداخت سالانه برخوردار می‌گردند.در این گونه موارد، مقادیر بازپرداخت با درآمد سالیانه بدهکاران، منطبق می‌گردد. مقادیر باقی‌مانده بدهکاری‌، چنانچه بدهکار به مرز سنی ۶۸ سالگی رسیده و یا چنانچه فوت نمایند، ساقط می‌گردد( ن.سیگنال- ترجمه رامین آموخته -۱۳۷۹).
کمک هزینه تحصیلی. طبق آخرین آمار بدست آمده در سال ۲۰۰۱، بودجه سرانه آموزش عمومی دانش‌آموزان مقطع آموزش پایه بر۹۵۰ سک در ماه به علاوه مبلغ تکمیلی پوشش دهنده نیازمندی مالی والدین و دانش‌آموزان به میزان ۲۸۵ سک در ماه بالغ می‌گردد.کمک هزینه‌های اقامتی نیز از حداقل۱۱۹۰ تا حداکثر۲۳۵۰ سک درماه متفاوت بوده و بنا بر فواصل منازل دانش‌آموزان تا مدارس متغیر می‌باشد.. بودجه ویژه دانش‌جویان مراکز آموزش عالی نیز بر۲۵۰۰ سک در ماه و وام اعطایی بر۴۸۵۰ سک در ماه (مبلغ کل ۷۴۰۰ سک در ماه) بالغ می‌گردد. ( م.تا یت . ترجمه – جابری پور . قاسم ۱۳۸۴ ).
کمک هزینه‌های پرداختی سالیانه به دانشجویان (سال مالی ۲۰۰۲) جدول (۷-۴ )

حوزه‌های آموزشی
مبالغ پرداختی سالیانه به دانشجویان

علوم انسانی/حقوق/دین‌شناسی/علوم اجتماعی
۷۰۴/۱۴

علوم طبیعی/فن‌آوری/دارو‌شناسی
۴۰۸/۳۸

بهداشت
۲۸۶/۳۷

دندانپزشکی
۸۷۷/۳۴

پزشکی
۹۲۲/۴۶

آموزش *
۲۷۴۷۸

طراحی
۱۱۴۴۱۹

هنر
۱۶۳۱۶۳

منبع:
Crawfor, D. W., Jackson, E. L., & Godbey, G. (1991). A hierarchical model of leisure constraints. Leisure Sciences, ۱۳(۴), ۳۰۹-۳۲۰٫
بر اساس نظر کروفورد و همکارانش (۱۹۹۱)، «شرکت یا عدم شرکت در فراغت، از سلسله مراتب محدودیت­ها پیروی می­ کند. ابتدا در سطح درون فردی، ترجیحات فراعتی شکل می­گیرد. اگر محدودیت­های درون فردی وجود نداشته باشد، یا به نحوی برطرف شود، فرد با محدودیت­های میان فردی مواجه می­ شود که این محدودیت­ها در سفرهای فردی کمتر وجود دارد. با برطرف شدن این محدودیت­ها، فرد با محدودیت­های ساختاری مواجه می­ شود. اگر محدودیت­های ساختاری وجود داشته باشند و رفع نشوند، عدم مشارکت فرد رخ می­دهد». از محدودیت­های درون فردی به محدودیت­های مبداء، و از محدودیت­های ساختاری به محدودیت­های فاصله­ای نیز یاد می­ شود (نیانپوان و همکاران، ۲۰۰۸).
این مدل سلسله مراتبی، افقی است و با سایر مدل­های سلسله مراتبی، مانند هرم نیازهای مازلو (۱۹۴۶) تفاوت دارد. بسیاری از پژوهشگران (الکساندریس و کارول، ۱۹۹۷؛ گیلبرت و هادسون، ۲۰۰۰؛ هاوکینز و همکاران، ۱۹۹۹؛ هادسون، ۲۰۰۰؛ پنینگتون و دبوراه^[۱۲۳]، ۲۰۰۲؛ ریمور و همکاران^[۱۲۴]، ۱۹۹۳؛ ساماندال و همکاران، ۱۹۹۷) نیز سلسله مراتبی بودن این مدل را مورد تأیید قرار داده­اند. با این حال، از آنجایی که سلسله مراتبی بودن محدودیت­ها در برخی از پژوهش­ها (هندرسون و بیالسکی، ۱۹۹۳؛ سامدال و همکاران، ۱۹۹۷) تأیید نشده است، شاید بهتر است بگوییم که این مسأله تنها در برخی جوامع و برای برخی فعالیت­ها صادق است (هادسون و گیلبرت، ۲۰۰۰؛ نیانپوان و همکاران، ۲۰۰۸؛ آیلینگ^[۱۲۵]، ۲۰۰۸). در هر صورت، پژوهشگران هنوز در این باره به اتفاق نظر نرسیده­اند.

روئل و فسنمایر^[۱۲۶] (۱۹۹۲) نیز فاکتورهایی چون مسایل مالی، روانشناختی، رضایت و ریسک زمانی را به عنوان محدودیت­های معمول سفر و اوقات فراغت معرفی می­ کنند (روئل و فسنمایر، ۱۹۹۲).
اوم و کرامپتون^[۱۲۷] (۱۹۹۲) در مورد محدودیت­ها و تسهیلات ادراک شده در تصمیمات برای تعطیلات بررسی­هایی انجام داده­اند. آنها در پژوهش­های خود از تسهیلات به عنوان باورهایی از مقاصد یاد کرده ­اند که در جهت ارضای نیازهای انگیزشی گردشگران استفاده می­ شود. این در حالی است که تمامی جوانب و اوصافی که از تسهیلات یاد نشده باشد و در آن جایی نداشته باشد به عنوان محدودیت­ها از آن یاد می­ شود. در نهایت، نتایج پژوهش آنها نشان داد که تسهیلات در مجموعه عوامل برانگیزاننده ابتدایی، اثر بیشتری نسبت به مجموعه عوامل برانگیزاننده بعدی در انتخاب یک مقصد بالقوه دارد. اما رفته رفته و در مراحل بالاتر و بعدی، این محدودیت­ها هستند که تعیین­کننده مقاصد هستند (اوم و کرامپتون، ۱۹۹۲).
جکسون و همکاران (۱۹۹۳) در موافقت با رایت و گودیل (۱۹۹۱)، سطحی از انگیزه را به مدل سلسله مراتب محدودیت­ها افزودند تا بتوان شدت نسبی انگیزه فرد برای مشارکت را در کنار محدودیت­های مختلف در نظر گرفت. علی­رغم اینکه بیشتر بودن محدودیت­ها، باعث مشارکت کمتر فرد می­ شود، بیشتر بودن انگیزه، مشارکت وی را افزایش می­دهد. بنابراین محدودیت­ها و انگیزش رابطه­ای معکوس دارند. شایان ذکر است همان طور که در مدل نهایی آنها (نمودار ۴-۲) مشاهده می­ شود، برآیند محدودیت­ها و انگیزه­ ها تعیین­کننده «سطح مشارکت» است، نه مشارکت یا عدم مشارکت افراد (جکسون و همکاران، ۱۹۹۳).
انگیزه­ ها (جاذبه­ها)
محدودیت­های درون فردی
ترجیحات فراغتی
محدودیت­های بین فردی
محدودیت­های ساختاری
سازگاری و هماهنگی میان فردی
سطوح مشارکت
نمودار ۴-۲: مشارکت در فراغت، برآیند محدودیت­ها و انگیزه­ ها
منبع:
Jackson, Edgar L., Crawford, Duane, & Godbey, Geoffery. (1993). Negotiation of leisure constraints. Leisure science, Vol. 15, No. 1, pp. 163-179.
جکسون (۱۹۹۳) شش بعد از محدودیت­های موجود در محیط­های مختلف را شناسایی کرده است:
انزوای اجتماعی: ویژگی­های ناشی از تعامل با مردم
دلایل شخصی: نشان­دهنده توانایی­ها یا انگیزه­ های افراد
دسترسی: کمبود یا دسترسی محدود به وسایل حمل و نقل، فاصله زیاد و کیفیت پایین راه ­ها
هزینه: هزینه، تجربه، هزینه خرید یا اجاره تجهیزات و وسایل
زمان: تعهدات خانوادگی و شغلی، نداشتن زمان به علت تخصیص آن به سایر فعالیت­ها
امکانات: ازدحام و نگهداری از امکانات مقصد که رابطه علت و معلولی دارند.
در این پژوهش بعد انزوای اجتماعی معادل محدودیت­های میان فردی، بعد دلایل شخصی معادل محدودیت­های درون فردی و ابعاد دسترسی، هزینه، زمان و امکانات معادل محدودیت­های ساختاری است (جکسون، ۱۹۹۳).
هندرسون و همکاران (۱۹۹۶)، مدل سلسله مراتبی را وسیله­ای کاربردی برای درک بهتر محدودیت­های مشارکت در فراغت دانسته ­اند (تائه، ۲۰۰۷).
تیان، کرامپتون و ویت^[۱۲۸] (۱۹۹۶) اشاره می­ کنند که در یک ارزیابی انجام شده مشخص شد که محدودیت­ها مانع حضور گردشگران در موزه می­ شود (تیان، کرامپتون و ویت، ۱۹۹۶).
از نظر سونمز و گرائف (۱۹۹۸)، شش بعد مهم محدودیت­ها عبارتند از: قیمت، زمان، سختی دسترسی، شهرت، شکست محصول و عدم علاقه. در ادبیات معاصر گردشگری، واژه­ های دیگری نظیر موانع نیز یافت می­ شود (سونمز و گرائف، ۱۹۹۸).
دلارت و همکاران (۱۹۹۸) چارچوبی بر پایه محدودیت پیشنهاد داده­اند که مؤلفه­ های گوناگون در تصمیمات چندوجهی گردشگران برای سفر، زمان­بندی و ترتیب­دهی مؤلفه­ ها را نشان می­دهد. چارچوب پیشنهادی آنها همچنین این واقعیت که تصمیمات با توجه به مجموعه ­ای از محدودیت­ها گرفته می­شوند را نیز در بر می­گیرد (دلارت و همکاران، ۱۹۹۸).
هینچ و جکسون (۲۰۰۰) با بهره­ گیری از مدل محدودیت­های گردشگری و اوقات فراغت به آزمایش فصلی بودن گردشگری پرداخته­اند. از نظر آنان راه مؤثر برای پژوهش­های مرتبط با موضوع فصلی بودن، در گرو فهم محدودیت­ها و تأثیر آن بر تصمیمات گردشگران است (هینچ و جکسون، ۲۰۰۰).
بعدها، هینچ و همکارانش (۲۰۰۱) از داده ­های تجربی برای آزمون چارچوب نظری استفاده کردند. پژوهش آنان با مشارکت بازدیدکنندگان پارک ادمونتون^[۱۲۹] کانادا انجام شد. این پژوهش­ها دیدگاه­ های جدیدی در مورد فصلی بودن و تفاوت روند گردشگری تابستانی و زمستانی کانادا به همراه داشت (هینچ و همکاران، ۲۰۰۱).
فلیزچر و پیزام^[۱۳۰] (۲۰۰۲) در پژوهشی در مورد محدودیت­های مسافرت در بین بزرگسالان اسرائیلی به این نتیجه رسیدند که انگیزه­ های گردشگری به شدت تحت تأثیر دو عامل درآمد و بهداشت قرار دارد. اما طول مدت مسافرت با سن گردشگران تغییر می­ کند (فلیزچر و پیزام، ۲۰۰۲).
پنینگتون و دبوراه (۲۰۰۲) مدل محدودیت­های اوقات فراغت را بر روی مفهوم گردشگری بر مبنای طبیعت آزمایش کردند و وجود مدل سه بعدی محدودیت­های درون فردی، میان فردی و ساختاری را تأیید نمودند. آنها به این نتیجه رسیدند که در مورد ادراک محدودیت­ها بر اساس متغیرهای جمعیت­شناختی تفاوت­هایی از نظر سن و مراحل چرخه زندگی خانوادگی وجود دارد (پنینگتون و دبوراه، ۲۰۰۲).
اگر چه پژوهش­هایی که توسط نیاپین، موریس و گرائف^[۱۳۱] (۲۰۰۴) انجام شد، حمایت بسیار کمی از مدل سه بعدی گردشگری بر پایه طبیعت شده که آزمونی برای مشارکت افراد برای فعالیت­هایی نظیر اسب سواری، قایقرانی و بادبانی است (نیاپین، موریس و گرائف، ۲۰۰۴).
تائه (۲۰۰۷) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «سلسله مراتب چندگانه محدودیت­های سفر و اوقات فراغت» از منظر طبقه ­بندی به واکاوی طبقه ­بندی ساختار نظری سلسله مراتب چندگانه به منظور درک بهتر از محدودیت­های سفر ادراک شده بر اساس معیارهای اجتماعی و جمعیت­شناختی پرداخته و می­افزاید چگونه وضعیت­های مالی چندگانه و واحد بر روی مشارکت انفرادی در سفر و اوقات فراغت تأثیر می­ گذارد. از یافته­های این پژوهش این گونه ادراک می­ شود که گروه ­های بی­بهره در مقایسه با گروه ­های ذی­نفع با محدودیت­های عدیده­ای مواجه هستند. همچنین مشکلات و محدودیت­های «حمل و نقل» و محدودیت­های خاصی که برای «نژادها» و «سنین» مختلف وجود دارد و به عنوان محدودیت­های سفر شناخته می­ شود.
سیلوا و کوریا (۲۰۰۷) در مقاله «تسهیل­گرها و محدویت­های مشارکت در سفر: مطالعه موردی جنوب غرب پرتغال» با تحلیل محدودیت­ها و عوامل تسهیل­گر سفر برای ساکنین جنوب غرب پرتغال به این نتیجه رسیدند که عوامل عمده تصمیم ­گیری برای سفر عبارتند از «زمان»، «پول»، «انگیزه» و «وجود همراه برای سفر».
پژوهش­های نیانپوان و همکارانش (۲۰۰۸) با افزودن سه بعد جدید به محدودیت­های ساختاری در مفهوم گردشگری با عنوان «هزینه»، «کمبود وقت» و «ویژگی­های مقصد» وارد مرحله جدیدی شد (نیانپوان و همکاران، ۲۰۰۸).
ژانگ (۲۰۰۹) در رساله دکترای خود با عنوان «انگیزه­ ها، محدودیت­ها و تصمیم ­گیری گردشگران خروجی پکن» چنین نتیجه گرفته است که محدودیت­ها و انگیزه­ ها تأثیر مشخصی در مشارکت در سفر ایجاد می­ کنند. وی می­افزاید انتخاب مقصد و جذابیت آن متأثر از میزان محدودیت­ها و انگیزه­ ها است. از عوامل عمده­ای که به عنوان محدودیت در این تحقیق در نظر گرفته شده ­اند می­توان به «مشکلات زبانی»، «نگرانی­های امنیتی»، «وضعیت مالی»، «مهارت ­ها»، و «زمان» اشاره کرد (ژانگ، ۲۰۰۹).
کاتیاپورنپانگ و میلر (۲۰۰۹) در مقاله خود تحت عنوان «محدودیت­های اجتماعی ـ جمعیت­شناختی رفتار گردشگری» به تأثیر محدودیت­های اجتماعی ـ جمعیت­شناختی بر روی ابعاد گزینه­ های سفر پرداخته­اند. این دو پژوهشگر چنین نتیجه گرفته­اند که «سن»، «درآمد»، و «مرحله زندگی» تأثیر متقابل و تفاوت عمده­ای بر روی رفتار گردشگر دارند. آنها همچنین اشاره می­ کنند که عوامل اجتماعی و جمعیت­شناختی به اشکال گوناگونی به محدودیت­های سطوح مختلف رفتار گردشگری تأثیر می­گذارند (کاتیاپورنپانگ و میلر، ۲۰۰۹).
کارنیرو و کرامپتون (۲۰۰۹) در مقاله خود با عنوان «تأثیر درگیری، آشنایی و محدودیت­ها بر جستجوی اطلاعات مقصد» به بررسی تأثیر درگیری، آشنایی و «محدودیت­های ساختاری» بر روی نحوه جستجوی اطلاعات در دو پارک ملی در کشور پرتغال ­پرداخته­اند و بدین نتیجه رسیده ­اند که مشکلات و محدودیت­های «مالی» مردم را تشویق به جستجوی اطلاعات می­ کند، اما محدودیت­های «زمان» و «قابلیت دسترسی» هیچ تأثیری بر روی جستجوی اطلاعات اعمال نمی­کنند (کارنیرو و کرامپتون، ۲۰۰۹).
با توجه به پژوهش­هایی که بدانها اشاره گردید، می­توان گفت اکثر پژوهش­هایی که درباره محدودیت­های مسافرت انجام شده، کمّی بوده ­اند. اما چند استثنا وجود دارد که به صورت کیفی به بررسی این موضوع پرداخته­اند.. برای مثال:
هادسون و گیلبرت (۱۹۹۹) برای توصیف بهتر محدودیت­های درون فردی، میان فردی و ساختاری از رویکردهای توصیفی برای مشارکت­کنندگان اسکی استفاده کردند. در نهایت، پژوهش­ها نشان داد که محدودیت­های متفاوت شرکت­ کنندگان و کسانی که شرکت نمی­کنند، مانع استفاده مناسب می­ شود (هادسون و گیلبرت، ۱۹۹۹).
دنیلز، رودگرس و ویگینز^[۱۳۲] (۲۰۰۵) از شرح­های نوشته شده که توسط افراد معلول پر شده بودند، استفاده کردند. تحلیل الگوی مقایسه­ ای یک ویژگی که به عنوان ابزار تحلیل توصیفی به کار می­رود، برای تحلیل این شرح­ها مورد استفاده قرار گرفت (دنیلز و همکاران، ۲۰۰۵).
از طرف دیگر، با توجه به ماهیت محدودیت و به منظور شناسایی انواع محدودیت­های پیش روی گردشگران، بایستی سایر جنبه­ های گردشگری نیز مورد بررسی قرار گیرند؛ چرا که، این مسأله عموماً در کنار متغیرهای دیگری چون رضایت، مشارکت در سفر، وفاداری، تصویر برند، انگیزه و… مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه به برخی از پژوهش­هایی اشاره می­ شود که علی­رغم این که به طور مستقیم به موضوع محدودیت­های سفر و گردشگری نپرداخته­اند، اما به طور غیرمستقیم با این موضوع در ارتباط می­باشند:
کرامپتون (۱۹۷۹) معتقد است که عوامل رانشی^[۱۳۳]، انگیزه­ های روان­شناختی و اجتماعی هستند که از درون گردشگر نشأت می­گیرند. عوامل کششی^[۱۳۴] نیز انگیزه­هایی هستند که مقصد، تحریک­کننده آنهاست و ناشی از تأثیر مقصد و جاذبه­های آن بر روی گردشگر می­باشند. کرامپتون ۹ عامل رانشی و ۹ عامل کششی را شناسایی کرده است که بر انتخاب نوع سفر و نوع مقصد تفریحی اثر می­گذارند.
هادسون (۲۰۰۰) در مقاله­ای با عنوان «بخش­بندی گردشگران بالقوه: محدودیت­ متفاوت بین مردان و زنان» به اندازه ­گیری ادراک شرکت­ کنندگان فعلی و بالقوه اسکی از محدودیت­های «درون فردی»، «میان فردی»، و «ساختاری» پرداخته است. هادسون در این تحقیق به این نتیجه می­رسد که تفاوت بسیار زیادی در سطح محدودیت­های درون فردی میان مردان و زنان وجود دارد. این محدودیت­ها در ۳۰ نوع و در سه سطح درون فردی، میان فردی و ساختاری مورد بررسی قرار گرفته­اند.
از نظر باسالا و کلنوسکی^[۱۳۵] (۲۰۰۱) زبان و ارتباط کلامی یکی از پنج ریسک مهم ادراک­ شده توسط گردشگران در طول سفر است. یکی از مسایل عمده و مهم در زمینه گردشگری بین ­المللی همواره بحث فرهنگ و زبان بوده است. اگر چه فرهنگ، زبان و مذهب همیشه جزو عوامل تهییج­کننده سفر به شمار می­آیند، اما اغلب، مشکلات فراوانی را نیز ایجاد می­ کنند؛ به همین دلیل، جزو موانع و محدودیت­های اساسی سفر به شمار می­روند (باسالا و کلنوسکی، ۲۰۰۱).
مانی و کراتز^[۱۳۶] (۲۰۰۳) در پژوهش تطبیقی خود درباره گردشگران آلمانی و ژاپنی بازدیدکننده از امریکا دریافتند که فرهنگ بر منابع اطلاعاتی مورد استفاده، خصوصیات سفر، و گروه همسفران تأثیر می­ گذارد. از نظر ریزینگر و ماووندو^[۱۳۷] (۲۰۰۵) فرهنگ ملی (ارزش­های مربوط به فرهنگ­های مختلف)، شخصیت و انگیزه سفر تا حد زیادی با پریشانی، امنیت و ادراک خطر سفر مرتبط است (هرگسل^[۱۳۸]، ۲۰۰۶).
برلی و مارتین^[۱۳۹] (۲۰۰۴) موارد زیر را به عنوان متغیرهای تصویر ادراک­ شده (بسته به پژوهش خود) بر می­شمارند:
منابع طبیعی: آب و هوا، تنوع و منحصر به فرد بودن، مناطق حفاظت­شده طبیعی، دریاچه­ها، کوهستان، صحراها، پوشش گیاهی و جانوری، سواحل شنی و صخره­ای، دما، بارش، رطوبت، ساعات آفتابی، زیبایی مناظر، کیفیت آب دریا، و تراکم جمعیت در سواحل.
زیرساخت­های عمومی: پیشرفت و کیفیت زیرساخت­های حمل و نقل، پیشرفت خدمات سلامت، پیشرفت زیرساخت­های مالی ـ تجاری، جاده­ها، فرودگاه­ها و بنادر، حمل و نقل عمومی و خصوصی، میزان پیشرفت ساخت و سازها، پیشرفت تکنولوژی ارتباطات.
زیرساخت­های گردشگری: هتل و اقامتگاه­ها، بارها و مشروب­فروشی­ها، گردش در مقصد، مراکز گردشگری، رستوران، سهولت دسترسی به مقصد، شبکه اطلاعات گردشگری.