ستاک نسترن گویی بت لاغر میان ستی(۸۲۰۸)
* مشبهٌ‌به معشوق از جهت زیبایی:
تو بتی و من هوی دل زتو خواهم
از بت خواهد هوای خویش برهمن(۵۳۳۳)
* بت کاشغری؛ مشبهٌ‌به مرکب ممدوح(امیر ابواحمد محمد بن محمود غزنوی):
در حضر گوشه‌ی تو همچون نگار چگلی
در سفر مرکب تو همچو بت کاشغری(۷۶۶۳)
*بتی و بت پرستی اندر بر؛ مشبهٌ‌به معشوق و چنگ در برابر او:
چنگ دربر گرفت و خوش بنواخت
وز دو بسد فرو فشاند شکر
راست گفتی به بتکده است درون
بتی و بت پرستی اندر بر(۶-۲۴۲۵)
*بت بهار؛ مشبهٌ‌به نگار از جهت زیبایی:
بدین خرمی جهان، بدین تازگی بهار
بدین روشنی شراب، بدین نیکویی نگار
یکی چون بهشت عدن یکی چون هوای دوست
یکی چون گلاب بلخ یکی چون بت بهار(۳-۲۸۷۲)
و نیزنک ابیات: ۲۸۷۲ و ۲۸۷۳
*از بت کنند خانه بهار؛ تشبیه تمثیلی برای مصراع اول:
بتی که خانه بدو چون بهار بود و نبود
شگفت، ازیرا کز بت کند خانه بهار(۲۱۰۴)
*بت فرخار؛ استعاره از گل‌های رنگارنگ:
ماه فروردین جهان را ز در دیدار کرد
ابر فروردین زمین را پربت فرخار کرد(۸۴۸۸)
* استعاره از محبوب زیبا رو:
عید او فرخ و او شاد به فرخنده بتی
که گه استاده می اندر کف و گر در بر اوست(۶۱۰)
بتی به دست کنم من ازین بتان بهار
به حسن پیشرو نیکوان ترکستان(۵۴۱۴)
و نیز نک ابیات: ۸۰۳۸، ۴۵۲۵، ۳۳۴۰، ۲۱۰۴، ۲۱۰۳، ۲۱۰۶، ۸۷۶۰، ۱۳۳۱، ۶۸۷۹، ۷۴۵۸، ۶۸۴۰، ۷۱۰۶، ۷۵۹۰، ۶۰۳۷، ۸۸۳۱، ۸۸۱۲، ۲۱۰۹، ۴۰، ۶۱۹۱، ۱۶۶۲، ۶۱۸۸، ۲۴۷۹، ۲۱۱۴، ۲۱۱۶، ۲۵۰۳، ۳۸۰۹، ۳۰۴۵، ۳۴۷۶، ۳۳۹۱، ۴۵۹۵، ۶۳۰۵، ۷۲۵۷، ۶۷۲۱، ۵۷۸۰، ۶۵۱۵، ۳۴۴۰، ۴۳۰۱، ۸۶۰۹، ۸۲۲۲، ۷۸، ۸۲۴۹، ۱۱۱۵، ۷۶۹۹، ۸۷۳۷، ۵۵۶۲، ۸۷۸۸، ۵۷۴۴، ۸۱۳۸، ۸۵۵۷، ۸۲، ۴۴۷۳، ۱۹۴۶، ۷۹۱۳، ۷۹۳۳، ۲۶۵۰، ۶۴۶۳، ۸۱۱۰، ۸۶۵۱۰، ۸۲۰۸، ۳۵۱۰، ۴۰۰۶، ۴۴۹۹، ۲۹۳، ۲۳۴۴، ۷۶۲۴، ۶۹۱۷، ۷۳۸۰، ۴۴۴۹، ۲۰۳۴، ۷۹۳۱، ۷۹۳۲، ۴۵۵۷، ۱۴۸۸، ۴۸۸۱، ۴۸۷۳، ۲۳۵۰، ۸۸۰۵، ۵۱۲۹، ۱۰۸۸، ۷۵۴۲، ۷۵۴۳ و۷۷۰۰
*خیره شدن بت بهار؛ تشخیص:
سیصد هزار گونه بت است اندرو به پای
هر یک چنان که خیره شود زو بت بهار(۳۳۶۱)
*بت روی؛ صفت هنری و کنایه از معشوق زیبا و دلربا:
گر مرا زین کودک بت روی دادستی خدای
بر لب او بوسه‌ها می دادمی دادن عجب(۷۸)
بتخانه
-
- با واژه بتخانه و مترادف‌های آن، بهار و بتکده ۱۴ تشبیه ساخته شده است:
* مشبهٌ‌به گلزار از جهت رنگارنگی و زیبایی:
گلزار چو بتخانه شد از بتگر و از بت
کهسار چو ارتنگ شد از صورت و اشکال(۴۳۴۵)
* مشبهٌ‌به باغ از جهت زیبایی:
باغ بت خانه گشت و گلبن بت
باده خواران گل پرست شمن(۶۱۵۵)
تا به وقت خزان چو دشت شود
باغ‌های چو بتکده‌ی نوشاد(۱۸۶۱)
* مشبهٌ‌به خانه‌ی شاعر از جهت آراستگی و زیبایی:
از ساز مرا خیمه چون کاشانه مانی
وزفرش مرا خانه چو بتخانه‌ی فرخار(۱۵۳۹)
مادحان تو برون آیند از خانه تو
از طرب روی برافروخته چون شعله نار
