ایجاد جرایم مانع یا بازدارنده و جرم انگاری برخی انحرافات و اعمال ساده ضد اجتماعی، از دیگر راهبردهای اسلام در زمینه تدابیر پیشگیرانه وضعی ناظر به بزهکار است. حرمت نگاه به نامحرم و لزوم غض بصر در اسلام، حرمت خلوت با نامحرم، حرمت تکدی و ارائه دستوراتی جهت ممانعت از ایجاد شرایط بلوغ زودرس در کودکان از جمله این موارد است که به خاطر وجود ویژگیهایی؛ همچون حالت بالقوه گی داشتن ارتکاب سایر جرایم، یا خطرناک بودن استمرار آن حالت برای دارنده، و یا تسهیل کنندگی وقوع جرایم به عنوان یک اقدام پیش دستانه و پیشگیرانه در جهت از میان برداشتن زمینه ی ارتکاب جرایم اصلی و رفع حالت خطرناک در افراد مورد جرم انگاری قرار گرفته است.

پیش بینی تدابیرپیشگیرانه وضعی ناظر به بزه دیده، در جهت از بین بردن یا کاستن از احتمال بزه دیدگی این افراد از طریق مصون سازی و جاذبه زدایی بخش دیگری از تعالیم اسلام در خصوص از بین بردن زمینه های بزهکاری و پیشگیری از وقوع جرم است. بر این اساس، هر عمل از سوی بزه دیده که باعث تحریک، ترغیب یا دعوت بزهکار به انجام جرم می گردد و همچنین به وجود آوردن موقعیتهای خطرناک، یا صدور علائم خاصی که استعداد بزه دیده شان را در افراد بالا می برد، مورد تهی اسلام قرار گرفته است. منع جلوه گری و تحریک غریزه جنسی افراد در سطح جامعه، از جمله ممنوعیتهایی است که با تأکید بسیار در خصوص جلوگیری از وقوع جرایم جنسی و بزه دیده واقع شدن زنان تشریع شده است. جعل فرمان پوشش و حجاب برای زنان، در همین راستا می باشد. همچنین دعوت به رعایت احتیاط در معاملات، لزوم گرفتن شاهد در هنگام معامله و مکتوب نمودن آن توسط مدیون و … از دیگر راهبردهای اسلام، برای جلوگیری از وقوع جرایم مالی و بزه دیدگی افراد در این جرایم است.
دلالت و راهنمایی اشخاص به قرار دادن اموال خود در حرز و محل نگهداری مناسب، منع از در اختیار گذاشتن اموال به شارب خمر، سفیه و به طور کلی افراد قابل اعتماد نیز، از دیگر تدابیر اتخاذی اسلام در زمینه پیشگیری از بروز جرایم است.
در نهایت تغییر شرایط محیطی مناسب برای ارتکاب جرایم نیز از دیگر راهبردهای پیشگیری وضعی در این مکتب است که از طریق توسل به تدابیری؛ همچون از بین بردن یا ضبط آلات و ادوات جرم و کنترل مکانهای مرتکب بزه، صورت می گیرد. تحریم ساختن، داشتن، استفاده و نگهداری آلات قمار بازی، شراب خواری و سایر ادوات جرم و همچنین منع از رفت و آمد به مکانهای جرم خیز و تخریب و انهدام این مکانها از جمله این تدابیر است.
آنچه در این نوشتار، از تدابیر پیش بینی شده در اسلام برای جلوگیری از وقوع بزه در جامعه بیان شد، علاوه بر تبیین علمی و جرم شناختی در چنین تحقیقاتی، نیازمند اطلاع رسانی و آگاهی بخشی عمومی و همچنین تدوین سازوکارهای نهادینه سازی برای تبدیل شدن به فرهنگ عمومی در جامعه است. امری که می تواند گام مؤثری در جهت پایین آمدن نرخ جرایم و انحرافات در جتماع اسلامی- ایرانی ایفا نماید.
فهرست منابع:
الف) منابع فارسی
ادوارد اسمیت و دیگران، زمینه روان شناسان هیلگارد، ویرایش چهاردهم، ترجمه نصرت الله پور افکاری، ج ۲، چاپ اول، تهران، آینده سازان- شهراب، ۱۳۸۴.
امینی، ابراهیم، «اسلام و تعلیم و تربیت»، چاپ اول، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۷۲.
ایرانی، جواد، «اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث»، چاپ اول، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ۱۳۸۴.
پرادل، ژان؛ تاریه اندیشه های کیفری، ترجمه علی حسین نجفی ابرند آبادی، انتشارات سمت، ۱۳۸۱.
جرج برایان ولد و دیگران، «جرم شناسی نظری (گذری بر نظریه های جرم شناسی)، ترجمه علی شجاعی، چاپ اول، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، ۱۳۸۰.
جوادی آملی، عبدالله، «شریعت در آینه معرفت»، چاپ اول، قم: مرکز نشر اسراء، ۱۳۷۷.
حسینی، ابوالقاسم، اصول بهداشت روانی (بررسی مقدماتی اصول بهداشت روانی، روان درمانی و برنامه ریزی در مکتب اسلام)»، چاپ پنجم، مشهد: انتشارات استان قدس رضوی (شرکت به شنر)، ۱۳۸۵.
حکیمی، محمدرضا و دیگران، ترجمه الحیاه، ترجمه احمد آرام، ج ۱، چاپ دوم، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه عملیه قم، ۱۳۶۶.
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، «مکتبهای روانشناسی و نقد آن»، ج ۲، چاپ اول، تهران، سمت، ۱۳۷۲.
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، احمد واعظی «انسان از دیدگاه اسلام»، چاپ اول، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ۱۳۷۷.
دلماس مارتی، می ری، (نظام های بزرگ سیاسی جنایی» ج ۱، علی حسین نجفی ابرند آبادی، چاپ اول تهران: نشر میزان، ۱۳۸۱.
رجبی پور، محمود، درآمدی بر احساس امنیت در بستر امنیت عینی، فصلنامه ی دانتش انتظامی، سال پنجم، شماره ۲، ۱۳۸۲.
ریچارد اشنایدر و تدکچین، ترجمه فروزان سجودی، برنامه ریزی برای پیشگیری از وقوع جرم، ۱۳۸۶.
ژان پرادل، «تاریخ اندیشه های کیفری»، ترجمه ی علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی با همکاری مؤسسه نشر یلدا، ۱۳۷۳.
ستوده، هدایت الله، »روان شناسی اجتماعی»، چاپ پنجم، تهران: آوای نور، ۱۳۷۹.
سلیمی، علی و داوری، محمد، «جامعه شناسی کجروی»، زیر نظر غلامرضا صدیق اورعی، چاپ اول، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۰ .
شمس، عبدالحمید؛ مقررات زدایی، انتشارات سمت، چاپ اول، ۱۳۸۱.
شیهان، اپلین، «عزت نفس»، ترجمه مهدی گنجی، چاپ اول، تهران: نشر ویرایش، ۱۳۷۸.
صفاری، علی، مبانی نظری پیشگیری از وقوع جرم، مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره ۳۴، سال ۱۳۸۰.
صلاحی، جاوید، بزه کاری اطفال و نوجوانان، تهران: انتشارات کتنبرگ، ۱۳۸۱.
طالقانی، محمود، پرتوی از قرآن، ج ۲، چاپ چهارم، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۶۲.
عبدالواحد تمیمی آمدی، «غررالحکم درر الکلم: چاپ اول، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۶۶.
غروریان، محسن، «آموزش درس معاد»، چاپ اول، قم: موسسه انتشارات دارالعلم، ۱۳۷۵.
غروریان، محسن، «اخلاق اجتماعی»، چاپ اول قم: انتشارات شفق، ۱۳۷۵.
فرانکلین پی. ویلیامز و ماری لین دی. مک شین، «نظریه های جرم شناسی»، ترجمه ی حمیدرضا ملک محمدی، چاپ اول تهران: میزان، ۱۳۸۳.
فیض، علیرضا، «تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام»، چاپ اول، تهران، مؤسسات انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۵.
کریمی، یوسف، «روانشناسی اجتماعی (نظریه ها، مفاهیم و کاربردها»، چاپ هشتم، تهران نشر ارسباران، ۱۳۷۹.
کی نیا، مهدی، مبانی جرم شناسی، ج ۱، چاپ ششم، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۸۲.
گسن، ریموند، مقدمه ای بر جرم شناسی، ترجمه مهدی کی نیا، چاپ اول، تهران: مترجم، ۱۳۷۰.
گسن، ریموند، جرم شناسی نظری، مترجم: مهدی کی نیا، مجمع علمی و فرهنگی مجد، ۱۳۷۴.
گسن، ریموند، روابط میان پیشگیری وضعی و کنترل بزهکاری، ترجمه علی حسین نجفی ابرند آبادی، مجله تحقیقات حقوقی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره ی ۱۹-۲۰، ۱۳۷۶.
گیدنز، آنتونی، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، چاپ هفتم، تهران، نشر نی، ۱۳۸۱.
مارسل بوازار، انسان دوستی در اسلام، ترجمه محمد حسن مهدوی اردبیلی و غلامحسین یوسفی، چاپ اول، تهران: انتشارات طوس، ۱۳۶۲.
مطهری، مرتضی،«بیست گفتار»، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات صدرا، ۱۳۷۸.
مطهری، مرتضی، «آزادی معنوی (چاپ جدید «گفتارهای معنوی» با اضافات )»، چاپ نوزدهم، تهران: انتشارات صدرا، ۱۳۷۸.
مطهری، مرتضی، «فطرت»، چاپ یازدهم، تهران انتشارات صدرا، ۱۳۷۸.
مظاهری، حسین، «عوامل کنترل غرایز در زندگی انسان»، چاپ پنجم، تهران: مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، ۱۳۶۹.
معین، محمد، فرهنگ معین، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۹.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، «تفسیر نمونه»، ج ۲ چاپ هجدهم، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴.
موریس کسن، اصول جرم شناسی، ترجمه میر روح الله صدیق، چاپ اول، تهران: نشر دادگستر، ۱۳۸۵.
میرخلیلی، محمود، پیشگیری وضعی از نگاه آموزه های اسلام، مجله فقه و حقوق، شماره ۱، ۱۳۸۳.
نجفی ابرند آبادی، علی حسین و هاشم بیگی، حمید، دانشنامه جرم شناسی، چاپ اول، تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی با همکاری کتابخانه گنج دانش، ۱۳۷۷.