۳-۵ روش گردآوری اطلاعات
گردآوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق یکی از مراحل اساسی آن است و به لحاظ اهمیت آن گاه به اشتباه روش های گردآوری اطلاعات را روش های تحقیق می نامند (حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۱۶۲).
مرحله ی گردآوری اطلاعات آغاز فرآیندی است که طی آن محقق یافته های کتابخانه ای و میدانی را گردآوری می کند و به روش استقرائی به فشرده سازی آنها از طریق طبقه بندی و سپس تجزیه و تحلیل می پردازد و فرضیه های تدوین شده ی خود را مورد ارزیابی قرار می دهد و در نهایت حکم صادر می کند و پاسخ مسأله ی تحقیق را به اتکای آنها می یابد (همان منبع).
برای گرد آوری اطلاعات در این پژوهش از روش های زیر استفاده شده است:
روش کتابخانه ای: از این روش برای گردآوری اطلاعات در زمینه ی ادبیات و پیشینه ی تحقیق استفاده گردید. لذا با مطالعه ی کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها، و تحقیقاتِ دیگر پژوهشگران و جستجو در اینترنت، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید.
روش میدانی: به روش هائی اطلاق می شود که محقق برای گردآوری اطلاعات ناگزیر است به محیطِ بیرون برود و با مراجعه به افراد یا محیط، و نیز برقراری ارتباط مستقیم با واحد تحلیل یعنی افراد اعم از انسان، مؤسسات، سکونتگاه ها، موردها و غیره اطلاعات مورد نیاز خود را گردآوری کند (حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۱۷۹). یکی از روش های بسیار متداول در گردآوری اطلاعات میدانی روش پرسشنامه ای است (سرمد و همکاران، ۱۳۸۶: ۱۴۱).
۳-۵-۱ ابزار گردآوری اطلاعات
از ابزارهای چهارگانه ی گردآوری داده ها شامل: مراجعه به اسناد و مدارک، مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه است. در پژوهش حاضر از ابزارِ اخیر یعنی پرسشنامه استفاده شده است. نکته ی قابل ذکر اینکه در تحقیقات مدیریتی در ایران به احتمال زیاد روش پرسشنامه بهتر می تواند نیازهای اطلاعاتی پژوهشگران را تأمین نماید (آذر، ۱۳۷۳). پرسشنامه به صورت مجموعه سؤالاتی مکتوب که حول متغیرهای یک مسأله ی تحقیق تنظیم شده، ساخته می شود و پاسخگو به شکل حضوری یا غیرحضوری و مستقیم یا غیر مستقیم آن را تکمیل می کند (حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۱۴۶).
۳-۵-۲ ساختار پرسشنامه
در این پژوهش، به منظور اطمینان بیشتر تعداد ۱۸۰ پرسشنامه[۴۹۷] به طور تصادفی ساده در بین نمونه های مورد مطالعه توزیع گردید که در نهایت ۱۶۵ پرسشنامه تکمیل و بازگشت داده شد. نرخ بازگشت پرسشنامه ها بالاتر از ۹۱% بوده است. پرسشنامه ی پژوهش حاضر دارای دو بخش می باشد:
بخش اول: نامه ی پژوهشگر و معرفی پژوهشِ در حال انجام به مخاطبان.
بخش دوم: سؤالات (گویه ها) پرسشنامه، این بخش از پرسشنامه شامل دو قسمت می باشد:
۱) سؤالات عمومی: این بخش، مشخصات دموگرافیک گروه نمونه (اطلاعاتی نظیر سن، جنسیت، میزان تحصیلات، و وضعیت استخدامی و سابقه ی کار) را دربر می گرفت. این خصایص متغیرهای تعدیل کننده ی پژوهش تلقی می شوند که محقق پس از بررسی متغیرهای اصلی، تأثیر این عوامل را در ارائه ی دیدگاه های کارکنان بیمارستان فاطمیه ی شاهرود بررسی و تجزیه و تحلیل می کند، این متغیرها کدگذاری و در تجزیه و تحلیل آماری استفاده شدند.
۲) سؤالات اختصاصی: در این بخش، پژوهشگر از سه پرسشنامه ی استاندارد:
پرسشنامه ی اعتماد سازمانی گری رودر (۲۰۰۳) با ۳۴ سؤال.
پرسشنامه ی عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (۱۹۹۳) با ۱۹ سؤال.
و پرسشنامه ی بهره وری نیروی انسانی هرسی و گلد اسمیت (۱۹۸۰) با ۲۶ سؤال استفاده نمود که ساختار این پرسشنامه ها در جداول (۳-۲)، (۳-۳) و (۳-۴) خلاصه می شود.
جدول (۳-۲). ساختار پرسشنامه ی اعتماد سازمانی (منبع: داده های پژوهش)
متغیرهای مربوط به فرضیات پژوهش
تعداد سؤالات
شماره ی سؤالات
اعتماد سازمانی
اعتماد به مدیر
۱۲
از سؤال ۱ تا سؤال ۱۲
اعتماد به همکاران
۱۲
از سؤال ۱۳ تا سؤال ۲۴
اعتماد به سازمان
۱۰
از سؤال ۲۵ تا سؤال ۳۴